ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိ ကြင္းဆက္မ်ား (အပိုင္း – ၂)

(ဧရာ၀တီ)

“ေစာရန္ေနာင္ကို အရွင္ဖမ္းမိလွ်င္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီနဲ႕ ဗိုလ္ခ်ဳပ္လုပ္ႀကံခံရမႈ ဘယ္လို ဆက္စပ္ေနတယ္ဆို တာ ေပၚမွာပဲဆုိၿပီး တို႔ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ေတြကလည္း ဒီေကာင့္ကို လိုက္ရွာတာဘဲ၊ မေတြ႕ဘူး။ ဆုိရွယ္လစ္ပါတီဂိုဏ္းသား ပဲခူးဗိုလ္ၾကာညႊန္႕နဲ႕ ဗိုလ္တင္ေအာင္ (ေျမပေဒသာစီမံကိန္း အထူးအရာရွိ၊ မာဇဒါဂ်စ္ ကားေမွာက္၍ ေသဆံုးသြားသျဖင့္ မာဇဒါဂ်စ္တင္ေအာင္ ဟုေခၚသူ) တို႕က ပဲခူးဘက္မွာ ေစာရန္ေနာင္ကို အလ်င္ လက္ဦးစြာ ဖမ္းမိ၍ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ေခၚေဆာင္လာစဥ္ ကားေပၚမွ ထပ္မံထြက္ေျပးျပန္သျဖင့္ ပဲခူး ဆယ္မုိင္ကုန္းထိပ္တြင္ ပစ္သတ္လိုက္ရပါသည္ဟူေသာ ဇာတ္လမ္းနဲ႕ နိဂံုးခ်ဳပ္သြားတယ္ကြာ။ ငါ ဒီဇာတ္လမ္းကို မယံုဘူး။ အေမရိကန္သမၼတ ကေနဒီကို လုပ္ႀကံတဲ့ ေအာ့ဇ္၀ဲလ္ဆိုတဲ့ တရားခံကို ကေနဒီအတြက္ နာက်ည္းေဒါသထြက္ေနသူက ထပ္မံသတ္လိုက္သည္ဆိုတဲ့ ဇာတ္လမ္းမ်ိဳးပါပဲကြာ။ ေနာက္မွ စဥ္းစားၾကည့္ေတာ့ ဦးေစာကို မထိတထိ သြားလုပ္ႀကံေယာင္ေဆာင္တဲ့ ရန္ကုန္ဘေဆြလည္း ဆိုရွယ္လစ္ပါတီက EC တေယာက္ျဖစ္ေနၿပီး ငါတို႕ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္အဖြဲ႕က ကားကို မလိမ့္တပတ္နဲ႕ ယူ စစ္ယူနီေဖာင္း၀တ္ၿပီး သရုပ္ေဆာင္ခဲ့တာေတြဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႕ တို႕ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ေတြ အားလံုး ဆုိရွယ္လစ္ေတြရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဆင္ကြက္ထဲမွာ စေတးခံခဲ့ရတာပါ။ ဒီဇာတ္လမ္းကို ဘယ္လိုမွ ရွင္းလို႕မရဘူးကြာ” ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္က ဆက္ေျပာပါသည္။

 
“မင္းကို ထပ္ေျပာခဲ့ဦးမယ္။ ဒီအေၾကာင္းက မမၾကည္ (ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကေတာ္-ေဒၚခင္ၾကည္) က ငါ့ကိုေျပာခဲ့တာပါ” ဟုလည္း ဆိုကာ ၁၉၄၇ ဇူလိုင္ ၁၉ တြင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရစဥ္အခ်ိန္၌ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ ကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္ အခ်ိဳ႕ဥေရာပသို႕ ေရာက္ရွိေနေၾကာင္း၊ အဆိုပါ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔သည္ ၁၉၄၇ ဇြန္လ ၁၉ ရက္ေန႕က ရန္ကုန္မွ ထြက္ခြာသြားခဲ့ၿပီး သခင္ႏု ဦးေဆာင္၍ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္း၊ ဦးတင္ထြဋ္၊ ဦးကိုကိုႀကီး၊ ဗိုလ္ထြန္းလင္း၊ ဗိုလ္ခင္ေမာင္ကေလး တို႕ႏွင့္အတူ အျခားသူမ်ားလည္းပါ၀င္ေၾကာင္း (၁၂-၇- ၄၇ တြင္ ဦးႏုပါ၀င္ေသာ ကိုယ္စားလွယ္တခ်ိဳ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႕ ျပန္လည္ေရာက္ရွိေသာ္လည္း ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းႏွင့္ အဖြဲ႕၀င္အခ်ိဳ႕ ဥေရာပတြင္ က်န္ရွိေနခဲ့သည္)၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ လုပ္ႀကံခံရသည့္ ေၾကးနန္းသတင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ျပည္ထဲေရး၀န္ႀကီး ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕အဖြဲ႕ထံ ေပးပို႕ေရာက္ရွိခ်ိန္မွာ ၄င္းတို႕သည္ ဧည္႕ခံပြဲတခုတြင္ ေသာက္စားေနၾကခ်ိန္ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ လုပ္ႀကံခံရသည့္ သတင္းၾကားရသည့္အခ်ိန္တြင္ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္တဦးသည္ မူးမူးရူးရူးျဖင့္ “ငါတို႕အႀကံေအာင္ၿပီ” ဟု ထေအာ္ခဲ့ေၾကာင္း သတင္းကို ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕၀င္ အခ်ိဳ႕ထံမွပင္ ထူးထူးျခားျခား ေဒၚခင္ၾကည္ ရရွိထားေၾကာင္း ေျပာကာ “ငါ့ ခင္ပြန္းကို ဒီလူေတြ ေတာ္ေတာ္ ယုတ္မာၾကတာပဲလို႕ မမၾကည္က ေျပာခဲ့ဖူးတယ္ကြာ” ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္က စာေရးသူကို ရင္ဖြင့္ေျပာၾကားခဲ့ပါသည္။

အဆိုပါ ျမန္မာကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႕တြင္ ပါ၀င္ခဲ့သူတဦးျဖစ္သည့္ ဦးတင္ထြဋ္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း လုပ္ႀကံခံရမႈကို စံုစမ္းေဖာ္ထုတ္ေနစဥ္ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလအတြင္း တည၌ ယခု ဗိုလ္ေအာင္ေက်ာ္လမ္းႏွင့္ အေနာ္ရထာလမ္းေထာင့္အနီး အတြင္း၀န္ရံုးကို လွမ္းျမင္ႏိုင္သည့္ေနရာတြင္ပင္ ကားေပၚတြင္ ေထာင္ထားေသာ လက္ပစ္ဗံုး ေပါက္ကြဲ၍ ဒရိုင္ဘာႏွင့္အတူ ေသဆံုးသြားခဲ့ပါသည္။ ၄င္းတို႕၏ အေလာင္းကို ဖဆပလအစိုးရက ယခင္ လုပ္ႀကံခံရေသာ ႏိုင္ငံေတာ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား အုတ္ဂူေနာက္ဖက္တြင္ ထပ္မံ ျမႇဳပ္ႏွံေပးလိုက္ျခင္းျဖင့္ အေၾကာင္းျပခ်က္ မရွိ၊ တရားခံ မရွိဘဲ ေသဆံုးသြားသူ ၂ ဦးအား ဖဆပလအစိုးရသည္ အာဇာနည္ဗိမၼာန္တြင္ ဘာေၾကာင့္ေနရာခ်ထားခဲ့သည္မွာ စဥ္းစားလွ်င္ ေခါင္းစားမည္အမွန္ ျဖစ္ပါသည္။

ဗိုလ္စက္ေရာင္က စာေရးသူအား “ငါ ရန္ကုန္ဘေဆြကို ဦးေစာကို အပိုင္သတ္နည္းအျဖစ္ သင္ေပးခဲ့တဲ့ လက္ပစ္ဗံုးေထာင္နည္းဟာ ဦးတင္ထြဋ္ လုပ္ႀကံခံရပံုနဲ႕ ပံုစံတူ ျဖစ္ခဲ့တယ္ကြ။ ေနာက္ပိုင္း ဒီေကာင္ႀကီးကို ျပန္ေတြ႕ေတာ့ မင္း ငါေျပာတဲ့နည္းအတုိင္း ဦးတင္ထြဋ္ကို စစ္တပ္မွာ ေနရာ မေပးခ်င္လို႕ သူ႕ကို ရွင္းလိုက္တာ မဟုတ္လားလို႕ ေမးၾကည့္တယ္။ ဒီေကာင္ႀကီးက ၀န္လည္းမခံ၊ ျငင္းလည္း မျငင္းဘဲ ၿပံဳးေနတယ္ကြ” ဟူေသာ စကားသံကို ၾကားရသည့္အခါ စာေရးသူ မိမိ၏ ထူးျခားေသာ ကံၾကမၼာကို အံ့ၾသ တုန္လႈပ္သြားမိပါသည္။ မိမိအား အမွန္တရားဘက္က လိုက္သည့္ေရွ႕ေနျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားပါဟူေသာ ၾသ၀ါဒႏွင့္ ေရွ႕ေနပညာ သင္ေပးခဲ့ေသာ လက္ဦးဆရာမ်ားမွာ တရားခံမေပၚဘဲ အာဇာနည္ဗိမၼာန္တြင္ ေျမျမႇဳပ္ခံသူ ဦးတင္ထြဋ္၏ ညီ၊ ဦးေစာ၏ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ ခံုရံုးဥကၠ႒ ဆရာႀကီးဦးေက်ာ္ျမင့္၊ ၄င္း၏သမီး ဆရာမေဒၚတင္တင္ျမင့္ႏွင့္ ဆရာဦးရဲထြန္းတို႕ျဖစ္ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ တရားခံအစစ္အမွန္ကို မင္း ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္လိမ့္မယ္လို႕ ယံုၾကည္လို႕ ငါ မင္းကို ဒီ လွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္ေတြ ထုတ္ေျပာျခင္းျဖစ္ပါသည္ဟု ဗိုလ္စက္ေရာင္ တာ၀န္ေပးျခင္းခံရသူ က်ေနာ္သည္ အဆိုပါ ဦးတင္ထြဋ္ႏွင့္တကြ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ ခံုရံုးဥကၠ႒ မိသားစုႏွင့္ ပတ္သက္ေနသူျဖစ္ေၾကာင္း ဗိုလ္စက္ေရာင္ တေယာက္သိမသြားခဲ့ပါ။

ဗိုလ္စက္ေရာင္သည္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအား ႏိုင္ငံေရး ေထာင္ေခ်ာက္ ဆင္ကြက္ျဖင့္ အဓိကလုပ္ႀကံသူ အစစ္သည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္မ်ားသာျဖစ္သည္ဟု အခိုင္အမာ ယံုၾကည္စြာျဖင့္ စာေရးသူအား အင္းစိန္ေထာင္ ၆ တိုက္အတြင္း ၁၉၄၅/၄၆/၄၇ ခုႏွစ္ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနမ်ားကို သံုးသပ္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေျပာခဲ့ပါ၏။ စာေရးသူသည္ လူႀကီးတေယာက္ သူ ေျပာခ်င္ ရင္ဖြင့္ခ်င္တာ ေျပာပါေစ ရင္ဖြင့္ပါေစ သေဘာျဖင့္ နားေထာင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ၈ ေပပတ္လည္ အခန္းက်ဥ္း၌ တံခါး၂ ထပ္အတြင္း အရပ္ ၅ ေပခြဲေက်ာ္မွ ၅ ေပ ၁၁ လက္မ ထိရွည္ေသာ လူ ၃ ေယာက္ႏွင့္အတူ စာေရးသူတို႕ ၄ ေယာက္ က်ပ္က်ပ္တည္းတည္း ေနရစဥ္ ဤဇာတ္လမ္းမ်ားကို နားေထာင္ေနရသည့္ ရက္ပိုင္းအတြင္း အသစ္ေျပာင္းလာေသာ ေထာင္ပိုင္ဦးဘိုၾကည္ထံမွ စာေရးသူအား တေယာက္တည္း ထားရမည္ဟူေသာ ညႊန္ၾကားခ်က္ ေရာက္လာၿပီးေနာက္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ႏွင့္ သူ႕အမႈတြဲမ်ား ဗိုလ္ႀကီးစိုင္း၀င္းေက်ာ္အခန္းသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕သြားၾကရသည္။ ရက္ပိုင္းအတြင္း ႏွလံုးေရာဂါေဖာက္၍ အင္းစိန္ေထာင္ေဆးရံုသို႕ ေျပာင္းေရႊ႕ထားရာမွ ဗိုလ္စက္ေရာင္ ကြယ္လြန္သြားခဲ့ပါသည္။
ဗိုလ္စက္ေရာင္ အင္းစိန္ေထာင္အတြင္း ကြယ္လြန္ၿပီး မၾကာမီ လယ္ေ၀းသခင္ၾကည္ရွိန္ တေယာက္ ေထာင္ထဲေရာက္လာသည္။ စာေရးသူသည္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေျပာေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈဆိုင္ရာ သမိုင္းေၾကာင္းကို ေစ့ေစ့စပ္စပ္ မေမးႏိုင္ခင္ ရုတ္တရက္ ကြယ္လြန္သြားေသာ ဗိုလ္စက္ေရာင္၏အျဖစ္ကို သင္ခန္းစာယူ၍ လယ္ေ၀းသခင္ၾကည္ရွိန္ မကြယ္လြန္မီ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေျပာေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ သမိုင္းအေထာက္အထားကို မွန္ မမွန္ ၄င္း၏ထင္ျမင္ခ်က္ ေပးပါရန္ႏွင့္ ေနာင္လာေနာင္သားမ်ား အျဖစ္မွန္ ဆင္ျခင္ႏိုင္ရန္ သိသမွ် ေျပာပါရန္ မိမိစိတ္ခ်ရေသာ ၀န္ထမ္းမွတဆင့္ အကူအညီ ေတာင္းခံခဲ့ပါသည္။
သခင္ၾကည္ရွိန္ထံမွ စာတိုတေစာင္ကို လက္ခံဖတ္ရႈရေသာအခါ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေျပာသည္ထက္ ပိုမိုတိက်ေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို သိခြင့္ႀကံဳခဲ့ပါသည္။

သခင္ၾကည္ရွိန္သည္ ဦးေစာထံမွ သိမ္းဆည္းရမိေသာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ ေစာရန္ေနာင္၏ ေသနတ္ နံပါတ္ကို အလြတ္ရေနၿပီး စာေရးသူထံ စာႏွင့္ ေရးေပးခဲ့ပါသည္။ ေစာရန္ေနာင္အား ပဲခူးဆယ္မိုင္ကုန္းတြင္ ထြက္ေျပးသျဖင့္ လိုက္ဖမ္းစဥ္ ပစ္သတ္လိုက္ရသည္ဆိုသည္မွာ မမွန္ေၾကာင္း၊ တမင္သတ္ပစ္ျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေစာရန္ေနာင္၏ လုပ္ရပ္သည္ မိမိတို႕ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီအတြက္ သိကၡာက်စရာ ျဖစ္ေန၍ ဇာတ္လမ္းမ႐ႈပ္ေအာင္ ဗိုလ္ၾကာညႊန္႕တို႕ သတ္ပစ္လိုက္တာဟု အတိအက်ပင္ စာျပန္ခဲ့ပါသည္။

စာေရးသူက သခင္ၾကည္ရွိန္ထံ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈအေၾကာင္း စံုစမ္းရျခင္းမွာ ၄င္းသည္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီမွ ပဲခူးရိုးမ အေရွ႕ျခမ္းတြင္ ေနမ၀င္ဘုရင္တဆူပမာ တန္ခိုးထြားခဲ့သူျဖစ္၍ သူႏွင့္ေခတ္ၿပိဳင္ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ဗဟိုဦးစီးအဖြဲ႕၀င္ ရန္ကုန္ဘေဆြတို႕သည္ ရင္းႏွီးသူမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း၊ ဆိုရွယ္လစ္ဂုိဏ္းသား ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္အား မိတၳီလာမွ ကရင္ျပည္နယ္သံေတာင္ဘက္သို႕ ေကအင္ဒီအုိမ်ား ဖမ္းဆီးေခၚေဆာင္သြားစဥ္ ရန္ကုန္ဘေဆြက ကယ္တင္ရန္ ႀကိဳးစားေသာ အရပ္သားေပ်ာက္ၾကား ကြန္မန္ဒိုအဖြဲ႕မ်ားတြင္ သခင္ၾကည္ရွိန္၏ တပ္ဖြဲ႕၀င္မ်ားလည္း ပါ၀င္ေၾကာင္း၊ ရန္ကုန္ဘေဆြေရးေသာ “ခ်ီေလေသာ္လည္း” ႏွင့္ “တိုက္ယူရတဲ့ မ်က္ရည္တေပါက္” စာအုပ္မ်ားတြင္ အရိပ္အျမြက္ ေဖာ္ျပထားခဲ့သည္ကို သတိရ၍ မွန္းဆ ေမးျမန္းၾကည့္ခဲ့ရာတြင္ အထက္ပါအတိုင္း ျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ ဗိုလ္စက္ေရာင္၏ ေျပာၾကားခ်က္ကို ဆိုရွယ္လစ္ဂိုဏ္းသား သခင္ၾကည္ရွိန္က ထပ္မံျဖည့္စြက္ေထာက္ခံခ်က္ကို စာေရးသူ ရရွိလိုက္ျခင္း ျဖစ္ပါသည္။

စာေရးသူ ပထမအႀကိမ္ ေထာင္မွလြတ္ေသာ ၁၉၉၇ ႏွစ္ကုန္ပိုင္းအခ်ိန္ထိ ဗိုလ္ၾကာညႊန္႕ အသက္ထင္ရွား ရွိပါေသးသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ အမႈတြဲမ်ားကို ဦးစြာေလ့လာလိုေသး၍၄င္း၊ မဆလ/န၀တေခါင္းေဆာင္မ်ားႏွင့္ ဗိုလ္ၾကာညႊန္႕ အဆက္အသြယ္ရွိေသးသည္ဟူေသာ သတင္းမ်ားေၾကာင့္၄င္း၊ ဗိုလ္ၾကာညႊန္႕ကို ကိုယ္တိုင္ေတြ႕ဆံုေမးျမန္းရန္ လက္တြန္႕ေနခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႏွင့္ သက္ဆို္င္ေသာအမႈတြဲမ်ားမွာလည္း ထူးထူးျခားျခား ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ ေပ်ာက္ဆံုးေနပါသည္။ အင္းစိန္ၿမိဳ႕နယ္ကို ေကအင္ဒီအိုမ်ား သိမ္းထားစဥ္က ေထာင္ႏွင့္ တရားရံုးမွတ္တမ္းမ်ား မီးထဲပါသြားသလို သိရၿပီး စာေရးသူလည္း အျခားသူမ်ား၏ ပါးစပ္ေျပာ ရာဇ၀င္မ်ားကို ခပ္လြယ္လြယ္ ေရးခ်င္စိတ္ မရွိ၍ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ၏ ေနာက္ကြယ္မွ ပေဟဠိလွ်ိဳ႕၀ွက္ခ်က္မ်ားကို ရင္ထဲမွာသာ သိမ္းဆည္းထားခဲ့ပါသည္။ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ အမႈတြဲမူရင္း (သို႕မဟုတ္) မိတၱဴမွန္အမႈတြဲကို ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ ေခါင္းေဆာင္တဦး၏ ဂိုေဒါင္တလံုးစာမွွွ် ရိွေသာ စာအုပ္ပံုမ်ားထဲတြင္ ျမင္ေတြ႕ဖူးေၾကာင္း အဆိုပါ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး၏ ေသြးသားတဦးက စာေရးသူအား ေျပာဖူးပါသည္။ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ အတြင္းေရးမ်ားကို တူးဆြရမည့္ကိစၥျဖစ္၍ အဆိုပါမိသားစုထံမွ အကူအညီ မေတာင္းခံလိုေတာ့ပါ။
၁၉၆၃ ခုႏွစ္ သမၼတကေနဒီ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈတြင္ လီဟာေဗးေအာ့စ္၀ဲ တဦးတည္း ဟုတ္ မဟုတ္ အေမရိကန္ အစိုးရႏွင့္ ျပည္သူမ်ားသည္ လုပ္ႀကံသတ္ျဖတ္မႈ မွတ္တမ္းမ်ား ျပန္လည္ စိစစ္ သံုးသပ္ေရးအဖြဲ႕ကို ျပန္လည္စစ္ေဆးရန္ တာ၀န္ေပးအပ္ခဲ့သလို လွ်ိဳ႕၀ွက္အေထာက္အထား စာရြက္ ၆ ေသာင္းအား ျပည္သူလူထုသို႕ အသိေပး ျပသခဲ့သည့္အျဖစ္ႏွင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ျပည္သူမ်ားႏွင့္ ေခတ္အဆက္ဆက္အစိုးရတို႕၏ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းအပါအ၀င္ အာဇာနည္ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား လုပ္ႀကံမႈအေပၚ စိတ္၀င္စားမႈ အတိုင္းအတာသည္ မႏိႈင္းယွဥ္အပ္ေသာ ကြာျခားမႈကဲ့သို႕ ျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းတရားကိုလည္း အံ့ၾသရပါသည္။ ထိုေၾကာင့္ ပို၍ စူးစမ္းဆင္ျခင္ရပါသည္။

၁၉၈၉/၉၀ ၀န္းက်င္က အင္းစိန္ေထာင္ထဲတြင္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ ေျပာျပခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ တရားခံ အစစ္ မူလဇစ္ျမစ္ကို သူႏွင့္ သခင္ၾကည္ရွိန္ ပါးစပ္ေျပာျဖင့္ ေဖာ္ထုတ္ရန္ ဆႏၵမရွိေသာ စာေရးသူအတြက္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ႏွစ္လယ္ပိုင္းတြင္ သာယာ၀တီေထာင္အတြင္းရွိ စာေရးသူထံ တိုက္ခန္းအတူေန ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသား ဦးေမာင္ေမာင္ေအး မိသားစုက ဖတ္ရႈရန္ ေပးပို႕လိုက္ေသာ ဂ်ာနယ္ေဟာင္းတေစာင္မွ မေမွ်ာ္လင့္ေသာ အေထာက္အထားတခုကို စတင္ရရွိခဲ့ပါသည္။ 
ဗိုလ္စက္ေရာင္ႏွင့္ သခင္ၾကည္ရွိန္တို႕ ႏႈတ္မွေျပာခဲ့သည့္ ေစာရန္ေနာင္ဆိုသူ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္၏ အေၾကာင္းသည္ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ အမႈတြဲတြင္ စံုေထာက္မင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္အား ဦးေစာ၏ေရွ႕ေန ကားတစ္ဘက္နက္(ဗာတာနစ္)၏ ေမးျမန္းခ်က္ႏွင့္ ဦးထြန္းလွေအာင္၏ အေျဖတုိ႕တြင္ ပါ၀င္ေနေၾကာင္း အံ့ၾသစရာေကာင္းေလာက္ေအာင္ ဆိုက္ဆိုက္ျမိဳက္ၿမိဳက္ သာယာ၀တီေထာင္ထဲရွိ စာေရးသူထံ ေရာက္ရွိလာခဲ့ပါသည္။

“၃၀-၁၀-၄၇ ရက္စြဲပါ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာ မွတ္တမ္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး၊ (ျပည္ေထာင္စု ႏွင့္ ဦးေစာ) သတင္းမွတ္တမ္းတင္၊ သတင္းေထာက္ ေမၿမိဳ႕ခ်စ္ေဆြ။
၂၀-၃-၂၀၁၁ တနဂၤေႏြ Monitor (စာ-၁၄-၁၅)

“စံုေထာက္မင္းႀကီး ဦးထြန္းလွေအာင္၏ အစစ္ခံ ထြက္ဆိုခ်က္”

တရားခံ ဦးေစာ၏ ေရွ႕ေန(၁) Curtis Bennett (ကားတစ္ဘက္နက္) (၂) Vertanner (ဗာတာနစ္) တို႕၏ ေမးျမန္းခ်က္ႏွင့္ ဦးထြန္းလွေအာင္၏ အစစ္ခံ ထြက္ဆိုခ်က္

-  ၁၉၄၇ ဇြန္ ၄ ရက္မွာ စံုေထာက္မင္းႀကီး ျဖစ္ပါသည္။

စံုေထာက္မင္းႀကီး မလုပ္ရခင္က ရန္ကုန္ေတာင္ပိုင္း ဒုတိယရာဇ၀တ္မင္းႀကီး ျဖစ္ပါသည္။
-  ပုလိပ္သပိတ္ အင္အားမျပခင္ အစည္းအေ၀းတခု ၿမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာ လုပ္ေသးသလား၊ ၄င္းအစည္းအေ၀းမွာ ဦးေအာင္ဆန္းက ၀မ္းေမာင္အေၾကာင္းကို ေျပာတယ္မဟုတ္လား။ … မမွတ္မိပါ။

-  ဂ်ပန္ေခတ္တုန္းက သခင္ထြန္းအုပ္နဲ႕ သခင္ဗစိန္တို႕ကို ဗမာျပည္မွ ႏွင္ပစ္တယ္ မဟုတ္လား။ … သူတို႕ႏွစ္ေယာက္ ဗမာျပည္မွ ထြက္သြားၾကတာကို သိပါတယ္။ သူတို႕ကို ျပည္ႏွင္ဒဏ္ေပးတယ္ မေပးဘူး မေျပာတတ္ပါ။

-  ပဲခူးဘက္မွာ ေစာရန္ေနာင္ဆိုတဲ့လ ူအေၾကာင္းကို သိပါသလား။ … ေစာရန္ေနာင္ကို ထြက္ေျပးမယ္လုပ္လို႕ ေသနတ္နဲ႕ပစ္သတ္တာသာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ပုလိပ္က ဖမ္းတာ မဟုတ္ပါ။ ပစ္ခတ္တဲ့အမႈကို ပုလိပ္က စံုစမ္းေသးသလား မသိပါ။

-   ေစာရန္ေနာင္ကိုဘယ္သူဖမ္းသလဲ။ … သူ႕ကို အရံျပည္သူ႕ရဲေဘာ္ အထူးပုလိပ္အဖြဲ႕က ဖမ္းပါတယ္။

-  တရားခံဦးေစာရဲ႕ အိမ္ကို ရွာေဖြၿပီးေတာ့ အျခားေခါင္းေဆာင္မ်ားရဲ႕ အိမ္ေတြကိုလဲရွာေဖြေသးတယ္ မဟုတ္လား။ …. ရွာပါတယ္။ အရွာခံရတဲ့ အိမ္အခ်ိဳ႕မွာ ေဒါက္တာဗေမာ္၊ သခင္ဗစိန္တို႕လို ေခါင္းေဆာင္ေတြရဲ႕ အိမ္အခ်ိဳ႕ ျဖစ္ပါတယ္။

-  အေရွ႕ပိုင္း ရာဇ၀တ္၀န္ ေအာ္ဗေရးကို လက္ပစ္ဗံုးနဲ႕ ပစ္သတ္တာ သိပါသလား။ … သိပါတယ္။ ထိုအခါတုန္းက က်ေနာ္ ေတာင္ငူမွာ ရွိပါတယ္။

-  ပထမ တရားခံဦးေစာကို ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလတုန္းက ေသနတ္နဲ႕ အပစ္ခံရတာ သိပါသလား။ ….သိပါတယ္။

-  ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႕ လုပ္ႀကံခံရမႈ ျဖစ္ပြားၿပီးေနာက္ အားလံုးလူ ၈၀၀ ခန္႕ အဖမ္းခံရတယ္ မဟုတ္လား။ … ၈၀၀ ခန္႕ ရွ္ိပါတယ္။

-  ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဟာ ေခါင္းေဆာင္မဟုတ္လား။ ….. ဟုတ္ပါတယ္။”
အထက္ပါ သတင္းစာမွတ္တမ္းေဟာင္း တပိုင္းတစကို ဖတ္ရႈခြင့္ရသည့္အခါတြင္မွ စာေရးသူ သိရွိထားေသာ အခ်က္အလက္မ်ားကို အမ်ားျပည္သူသိရွိရန္ လက္ဆင့္ကမ္း တင္ျပသင့္ၿပီဟူေသာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို ခ်ျဖစ္ခဲ့ပါသည္။

ထိုအခ်ိန္မွစ၍ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ သတင္းမွတ္တမ္းမ်ားကို လက္လွမ္းမွီသမွ် ေလ့လာ ဖတ္ရႈခဲ့ပါသည္။ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သည္ A Trial in Burma: The Assassination of Aung San စာအုပ္ကို ႏိုင္ငံျခားတြင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ ထုတ္ေ၀ထားေၾကာင္း သိရၿပီး “ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး” ျမန္မာဘာသာျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း ထုတ္ေ၀မႈကို ဖဆပလ အစိုးရႏွင့္ ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား လက္ထက္တြင္ ဤစာအုပ္ ထုတ္ေ၀ႏိုင္ျခင္း မရွိဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈ ျဖစ္ပြားၿပီး ၂၁ ႏွစ္အၾကာ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္မွ ထုတ္ေ၀ႏိုင္သည္ကို သတိျပဳေစလိုပါသည္။ ထိုစာအုပ္ေရးသူ ေဒါက္တာေမာင္ေမာင္သည္ မိမိေတြ႕ရွိခ်က္ကို အကုန္အစင္ မေဖၚထုတ္ဘဲ ခ်န္လွန္ထားခဲ့ဟန္ရွိပါသည္။ စာမ်က္ႏွာ ၁၀၀ တြင္ “မွတ္တမ္းေတြ ေပ်ာက္ပ်က္ကုန္ေလၿပီ။ ဗီျဗင္ႏွင့္ ယန္းတို႕အေပၚ စြဲဆိုခဲ့ေသာ လက္နက္မႈခင္းအတြဲမ်ား အင္းစိန္စစ္တလင္း၌ ဆံုးၿပီ။ အသံလႊင့္ဌာန ညႊန္ၾကားေရး၀န္ ဦးခင္ေဇာ္က ရဲအရာရွိ ဦးဘေသာ္ထံမွ ရွားရွားပါးပါး သိမ္းဆည္းရရွိခဲ့ေသာ လုပ္ႀကံမႈႀကီး၏ အမႈတြဲမ်ား၊ ထိုအမႈႀကီးမွ ေပၚေပါက္ေသာ အယူခံအမႈတြဲမ်ားကို ဖရိုဖရဲ အကြဲကြဲ ျဖစ္ေနရာက စုေဆာင္း၍ တရားရံုးခ်ဳပ္ ေမာ္ကြန္းထိန္းခန္းတြင္ ထားရွိပါ၏။ အနာဂတ္သုေတသီတို႕ ဖတ္ရႈေလ့လာ၍ သင္ခန္းစာမ်ား ေကာက္ယူ ျဖန္႕ျဖဴးႏိုင္ပါေစ” ဟု ေနာင္လာေနာင္သားတို႕အတြက္ တာ၀န္လႊဲထားခဲ့သည္ကုိ ေတြ႕ရပါသည္။
စာေရးသူသည္ ဗိုလ္စက္ေရာင္ေျပာေသာ ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ လွ်ိဳ႕၀ွက္စစ္ေရးေခါင္းေဆာင္ ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ပတ္သက္ ဆက္စပ္သမွ်ကိုလည္း ရွာေဖြခဲ့ပါသည္။ 
ဆိုရွယ္လစ္ပါတီတြင္ တိုင္းအဆင့္ ၀ါဒမွဴး တာ၀န္ယူခဲ့ၿပီး ဆိုရွယ္လစ္ပါတီ၏ အတြင္းေရးအခ်ိဳ႕ကို ထုတ္ေဖာ္ေရးသားေနသူ ဦးသန္း(ကိုသန္း-ၾကည့္ျမင္တိုင္) “ကိုယ္ေတြ႕သိခဲ့ရသမွ် ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး” ေရးသူအား သတင္းေထာက္ မင္းေအာင္ခိုင္ႏွင့္အတူ သြားေရာက္ေတြ႕ဆံု၍ ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ပတ္သက္ေသာကိစၥရပ္မ်ားကို ဗိုလ္စက္ေရာင္ႏွင့္ သခင္ၾကည္ရွိန္တို႕ ေျပာၾကားခ်က္အတိုင္း စံုစမ္းေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။ ဦးသန္းသည္ မွတ္ဥာဏ္မ်ား ေကာင္းေနဆဲ ျဖစ္ေသာ္လည္း၊ က်န္းမာေရးမေကာင္းသျဖင့္ အိပ္ယာထဲတြင္ေနလ်က္ စာေရးသူ သိလိုသမွ် အတတ္ႏိုင္ဆံုး ရွင္းျပခဲ့ပါသည္။ ဦးႏုႏွင့္ ဦးေက်ာ္ၿငိမ္းတို႕ ေအာင္ဆန္း-အက္တလီစာခ်ဳပ္ကိစၥ အဆင္ေျပလွ်င္ လိေမၼာ္သီး၊ အဆင္မေျပလွ်င္ သံပုရာသီးဟု ေၾကးနန္းရိုက္ရန္ စီစဥ္ေသာ အေၾကာင္းအရာကိုပင္ ဦးေထြးျမင့္ ေျပာမွသိတာမ်ိဳးပင္ ရွိပါသည္။ ေစာရန္ေနာင္ကိစၥ သူမသိပါဟု “ကိုယ္ေတြ႕သိခဲ့ရသမွ် ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး” ေရးသူက ေျဖၾကားတာ ႀကံဳခဲ့ရပါသည္။ 
ထို႕ေၾကာင့္ စာေရးသူကိုယ္တိုင္ ေမၿမိဳ႕ခ်စ္ေဆြ၏ ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီး၊ ျပည္ေထာင္စုႏွင့္ဦးေစာတြင္ ေစာရန္ေနာင္အေၾကာင္းကို ေမႊေႏွာက္ ရွာေဖြမႈ ျပဳခဲ့ပါသည္။

ႏိုင္ငံေတာ္လုပ္ႀကံမႈႀကီးအေၾကာင္း ေလ့လာလွ်င္ ေစာရန္ေနာင္အေၾကာင္း မပါဘဲ မေဖာ္ျပပါဘဲႏွင့္ မျဖစ္ႏိုင္သည္ကို စာေရးသူ ရွာေဖြေတြ႕ရွိပါသည္။ အမႈတြဲပါ ပညာရပ္ဆိုင္ရာ အသံုးအႏႈန္းမ်ားကို ေရွာင္ကြင္း၍ ဦးေစာ၏ အမႈတြင္ ခုခံကာကြယ္မႈ လမ္းေၾကာင္း (Line of Defence) သို႕မဟုတ္ ဦးေစာအေပၚ ဖဆပလအစိုးရ (ဆိုရွယ္လစ္ေခါင္းေဆာင္မ်ား) ၏ ႏိုင္ငံေရးလုပ္ႀကံရာတြင္ အသံုးခ်ခဲ့သည့္ ဇာတ္ေကာင္ေစာရန္ေနာင္ႏွင့္ ေဖာ္ေကာင္ဘညႊန္႕တို႕ ဇာတ္လမ္းတြဲသည္ စာေရးသူတို႕ မ်က္ေျခမျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသင့္ေသာ ဇာတ္ေကာင္မ်ားျဖစ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိလာရပါသည္။

(ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္)