(Mizzima)
ဘ႐ူႏိုင္းမွာ ေအာက္တိုဘာ ၁၀ ရက္ကက်င္းပတဲ့ ရာထူးလႊဲေျပာင္းေရး
အခမ္းအနားမွာ မီဒီယာသမား ေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး
ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအံု နည္းပါးမႈေတြကို ေထာက္ျပၿပီး ၎အေနနဲ႔
၂၀၁၄ ခုႏွစ္၊ ဇန္န၀ါရီလ ၁ ရက္ကေနစတင္ၿပီး အာဆီယံဥကၠ႒ရာထူးကို
တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ အဆင္သင့္ျဖစ္မျဖစ္ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကို
ေမးျမန္းခဲ့ပါတယ္။
ေအာက္တုိဘာလ ၂၉ ရက္က ေနျပည္ေတာ္မွာေျပာခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းမွာ
သမၼတဦးသိန္းစိန္က ျမန္မာျပည္အ ေနနဲ႔ အာဆီယံဥကၠ႒အျဖစ္
တာ၀န္ယူေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး သာယာ၀ေျပာေရးတို႔အတြက္ ေဆာင္
ရြက္သြားလိမ့္မယ္လို႔လည္း ကတိေပးခဲ့ပါတယ္။ ထို႔အျပင္ မိမိအစိုးရ ရဲ႕
လတ္တေလာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေတြ ဟာ အာဆီယံေဒသအတြက္ နမူနာ
ေကာင္းတစ္ခုျဖစ္တယ္လို႔လည္း ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အာဆီယံ
ဥကၠ႒ရာထူးကို ေအာင္ျမင္စြာထမ္းေဆာင္ႏုိင္ေရးအတြက္ တက္ႂကြစြာပါ၀င္ျခင္းကလည္း
ျမန္ မာႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ အမ်ဳိးသားေရးတာ၀န္တစ္ရပ္ ျဖစ္တယ္လို႔လည္း
ထည့္သြင္းေျပာၾကားသြားခဲ့ပါတယ္။
သို႔ေသာ္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အပစ္ခတ္ရပ္ဆဲေရး သေဘာတူညီမႈ မရျခင္းက မၿငိမ္မသက္မႈ ေတြကို ျဖစ္ေစ ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ိန္ခါေကာင္းတစ္ခု အတြင္းမွာ အစိုးရအတြက္ အလြန္အရွက္ရဖြယ္ ရာျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔လည္း Lahva သုေတသနအဖဲြ႕ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေလ့လာသံုးသပ္သူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Tluang Lian Hnin ကေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“တကယ္လို႔ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕ေတြ နဲ႔ အစိုးရအၾကား အေပးအယူလုပ္ႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြအ တြက္ သေဘာတူညီမႈတစ္ရပ္ ရႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အစိုးရအတြက္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြအတြက္ ေတာ္ ေတာ္ေလး အေထာက္အကူ ျပဳႏုိင္မွာပါ” လို႔လည္း Tluang Lian Hnin ကဆိုပါတယ္။ “ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ ေတာ့ အခမ္းအနားေတြမွာ အေႏွာင့္အယွက္ေတြ ေပၚေပါက္ႏိုင္ၿပီး လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕ေတြကလည္းသူ တို႔ရဲ႕ တည္ရွိေနမႈကို လူသိရွင္ၾကား ျပဳလုပ္ေကာင္း ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္” လို႔ ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါ တယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ အာဆီယံရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြအေပၚမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕အရိပ္က ႀကီးႀကီးမားမား လႊမ္းမိုးေနတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ အာဆီယံရဲ႕ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကေမၻာ ဒီယားႏိုင္ငံဟာ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္းရွိ ေျမပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈေတြအေပၚ ေအးတိေအးစက္ေနမႈေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရပါတယ္။
“တကယ္လို႔သာ ေပက်င္းအစိုးရအေနနဲ႔ ေနရာယူလြန္းရင္ အာဆီယံအေရးကိစၥေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ျမန္မာ အစိုးရအေပၚ အခက္အခဲျဖစ္ေအာင္လုပ္ရင္ ျမန္မာအေနနဲ႔ ျပန္လည္ခုခံႏိုင္ပါတယ္” ဟု လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႕ရဲ႕ အာရွဌာနဒုတိယဒါ႐ိုက္တာ Phil Robertson ကဆိုပါတယ္။
“ျမန္မာအေနနဲ႔ ကေမၻာဒီးယားလို အမွားမ်ဳိးကုိ ထပ္မံက်ဴးလြန္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Hun Sen နဲ႔ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြက အာဆီယံအသိုင္းအ၀ိုင္းကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ၾကည္ညိဳ မႈကို က်ဆင္းေစခဲ့အတြက္ အျခားအာဆီယံအစိုးရေတြက ၎တို႔အေပၚ စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ေနဆဲပါ။ ျမန္ မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ၎င္းတာ၀န္ယူ ေနတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ ယခုလို အရွက္ရ ဖြယ္ကိစ္ၥရပ္မ်ဳိး အျဖစ္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး” လို႔လည္း ၎ကဆိုလိုက္ပါတယ္။
အခ်ဳိ႕ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ေဒသတြင္း ေပါင္းစည္းေရးကို ေဇာင္းေပးလုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္သလို အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ေသခ်ာေပါက္ ေရွာင္ရွားလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။
“ျမန္မာအ ေနနဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံစီးပြားေရး အသိုင္းအ၀ိုင္း (AEC) ကို ထူေထာင္သြားႏိုင္မယ့္ ေနာက္ဆံုး ေဆာင္ရြက္မႈေတြအတြက္ စီမံခံခဲြဖို႔ အဓိကအာ႐ံုစိုက္ႏိုင္ပါတယ္” လို႔ စင္ကာပူ အမ်ဳိးသားတကၠသိုလ္ရဲ႕ ပါေမာကၡ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Maitrii Aung-Thwin ကဆိုပါတယ္။
“ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ ကေမၻာဒီး ယားအပါအ၀င္ အာဆီယံဥကၠ႒ေဟာင္း အားလံုးရဲ႕ အႀကံဥာဏ္ေတြနဲ႔ အဆိုျပဳခ်က္ေတြကို ႀကိဳဆို ေကာင္းႀကိဳဆိုႏိုင္ပါတယ္” လို႔လည္း ၎ကဆိုပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဘာေတြကိုဘယ္လိုပဲ ေဇာင္းေပးလုပ္ေဆာင္ေနပါေစ ႏိုင္ငံအတြင္းက လူအခြင့္အ ေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈအေျခအေနေတြကို ယခင္ထက္ပိုၿပီးေတာ့ မ်က္စိေဒါက္ေထာက္ ၾကည့္ခံရေတာ့မွာပါ။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးတာေတြ မီဒီယာဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္ တာေတြကို ဖ်က္သိမ္းေပးသည့္တိုင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္ လိုတုံ႔ျပန္သလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း ခံေနရပါတယ္။
ေ၀ဖန္မႈေတြဟာ အာဆီယံအဖဲြ႕အတြင္းက ထြက္ေပၚလာဖို႔ မရွိပါဘူး။
အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ ျပည္တြင္းအ ေရးအေပၚ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမျပဳေရး မူ၀ါဒရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံ အားလံုးမွာဗီတို အာဏာ သံုးပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံအားလံုးရဲ႕ သေဘာတူညီမႈမရမျခင္း မူ၀ါဒတစ္ခုကိုေရွ႕ဆက္ေဆာင္ ရြက္လို႔မရပါဘူး။
ဒါဟာ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ ျပႆနာေတြဆိုရင္ ေနာက္ခ်န္ထားခဲ့မယ္လို႔ ဆိုလိုျခင္းလည္းျဖစ္ပါ တယ္။
“အာဆီယံအဖဲြ႕ရဲ႕ ပဋိဥာဏ္စာတမ္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာျခင္းဟာ အဖဲြ႕တည္ေထာင္ ျခင္းရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားေပမယ့္လည္း ယင္းအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥရပ္ ေတြကိုု လံုး၀ေျဖရွင္းျခင္းမရွိပါဘူး” လို႔ Robertson ကဆိုပါတယ္။
“ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေနဲ႔ လူအခြင့္အေရး ကိစၥရပ္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ ထင္ရွားတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ကို ျပဳလုပ္ ၿပီးၿပီ လို႔ မက္ဒရီေအာင္သြင္က ဆိုပါတယ္။ “အဲဒီေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ငါးဆယ္ စာ ျပည္တြင္းစစ္အတြင္းက ဒဏ္ရာေတြကို ေအာင္ေအာင္ ျမင္ျမင္ကုစားႏိုင္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္လို အပ္တယ္လို႔ ပါ၀င္ပတ္သက္သူ အားလံုးက သေဘာတူထားတဲ့ ေရရွည္အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ ေရးအစီအစဥ္ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ” ပါလို႔ဆိုပါတယ္။
“လူ႔အခြင့္အေရးလုိ႔ ေျပာေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြဟာ လူမႈစီးပြားေရးကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ နီးကပ္စြာ ဆက္ႏႊယ္ေနတာ ျဖစ္ၿပီး ဆင္းရဲမဲြေတမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး၊ အပစ္ရပ္ေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးကိစၥရပ္ေတြလို အသက္ေမြး ၀မ္းေၾကာင္းမႈနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔လည္း ဆက္ႏႊယ္ေနပါတယ္ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိထားသင့္ ပါတယ္” လို႔လည္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဤေဆာင္းပါးမွာ sea-globe.com တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ Daniel Besant ၏ “In the Hotseat” အား ဆီေလ်ာ္သလို ေကာက္ႏုတ္ ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။
ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ထြန္းကားလာျခင္းႏွင့္အတူ အသိမွတ္ျပဳျခင္း ခံထားရတဲ့ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ကေကာ ဘယ္လိုရွိမလဲ။ သူမရဲ႕ျပည္သူေတြကို ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္အ ခ်ိန္မွာ သူမအေနနဲ႔ ဘယ္လိုခ်ဥ္းကပ္မလဲ။ သူမအေနနဲ႔ သမၼတျဖစ္ေရးအတြက္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ဆံုးျဖတ္ ထားတာျဖစ္သလို ေနျပည္ေတာ္အစိုးရနဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အမ်ားက သေဘာတူထား ပါတယ္။ စိတ္ ၀င္စားဖို႔ေကာင္းတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံ ျခားသားတစ္ေယာက္နဲ႔ လက္ထပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ သူမအေနနဲ႔ သမၼတျဖစ္ဖုိ႔ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနၿပီး ဖဲြ႕စည္းပံုကို ျပန္ျပင္ဖို႔လိုေနပါတယ္။
“ေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ သူမရဲ႕ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ထဲမွာ ဖဲြ႕စည္းပံုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ အေရးပါတဲ့ ကိစၥရပ္တစ္ခုအျဖစ္ ထည့္သြင္းထားပါတယ္” လို႔ မက္ထရီေအာင္သြင္ကဆိုပါတယ္။ “သူမအေနနဲ႔ AEC အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရးမွာပါ၀င္ဖို႔ထက္ ဖဲြ႕စည္းပံု ျပန္လည္ေရးဆဲြေရးကို ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္၀င္စားတယ္ ဆိုတာကို မၾကာေသးခင္က စင္ကာပူမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္ တစ္ခုအရ ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္” လို႔ လည္း ၎ကဆိုပါတယ္။
အခ်ဳိ႕ကလည္း ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနၾကပါတယ္။ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လူ႔အခြင့္ အေရး ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာ့ရဲ႕ စိတ္ပ်က္ခ်က္ကို တစ္ေန႔တျခား တိုးျမင့္ခံေနရပါတယ္” လို႔ ေရာဘတ္စင္ကဆိုပါတယ္။ “သူမကစစ္တပ္၊ အစိုးရတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေျပျပစ္ဖို႔အတြက္ လိုက္ေလ်ာဆက္ ဆံတဲ့မူ၀ါဒကို က်င့္သံုးေနပါတယ္။ ဒါဟာ သူမအေနနဲ႔ ေ၀ဖန္မႈေတြ သိပ္မလိုဘူးလို႔ ဆိုလိုျခင္းပါ။ သူမအ တြက္ေတာ့ အာဆီယံဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ သမၼတျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ဘယ္လိုစည္း႐ံုးရ မလဲဆိုတာကို အေျဖရွာရမယ့္ အဓိကျပဇာတ္ထဲက အခန္းတစ္ခန္းေလာက္သာရွိပါတယ္” လို႔လည္း ၎ ကဆိုလိုက္ပါတယ္။
သို႔ေသာ္ တစ္ႏိုင္ငံလံုး အတိုင္းအတာနဲ႔ အပစ္ခတ္ရပ္ဆဲေရး သေဘာတူညီမႈ မရျခင္းက မၿငိမ္မသက္မႈ ေတြကို ျဖစ္ေစ ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ိန္ခါေကာင္းတစ္ခု အတြင္းမွာ အစိုးရအတြက္ အလြန္အရွက္ရဖြယ္ ရာျဖစ္လိမ့္မယ္လို႔လည္း Lahva သုေတသနအဖဲြ႕ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ ေလ့လာသံုးသပ္သူတစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Tluang Lian Hnin ကေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
“တကယ္လို႔ လက္နက္ကိုင္အဖဲြ႕ေတြ နဲ႔ အစိုးရအၾကား အေပးအယူလုပ္ႏိုင္မယ့္ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြအ တြက္ သေဘာတူညီမႈတစ္ရပ္ ရႏိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အစိုးရအတြက္ ေဒသတြင္းႏိုင္ငံေတြအတြက္ ေတာ္ ေတာ္ေလး အေထာက္အကူ ျပဳႏုိင္မွာပါ” လို႔လည္း Tluang Lian Hnin ကဆိုပါတယ္။ “ဒီလိုမွ မဟုတ္ရင္ ေတာ့ အခမ္းအနားေတြမွာ အေႏွာင့္အယွက္ေတြ ေပၚေပါက္ႏိုင္ၿပီး လက္နက္ကိုင္ အဖဲြ႕ေတြကလည္းသူ တို႔ရဲ႕ တည္ရွိေနမႈကို လူသိရွင္ၾကား ျပဳလုပ္ေကာင္း ျပဳလုပ္ႏုိင္ပါတယ္” လို႔ ထပ္ေလာင္း ေျပာၾကားခဲ့ပါ တယ္။
လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္ေတြအတြင္းမွာ အာဆီယံရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြအေပၚမွာ တ႐ုတ္ရဲ႕အရိပ္က ႀကီးႀကီးမားမား လႊမ္းမိုးေနတာေတာ့ အမွန္ပါပဲ။ အာဆီယံရဲ႕ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ဥကၠ႒အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကေမၻာ ဒီယားႏိုင္ငံဟာ တ႐ုတ္ ႏိုင္ငံရဲ႕ ေတာင္တ႐ုတ္ပင္လယ္အတြင္းရွိ ေျမပိုင္နက္ အျငင္းပြားမႈေတြအေပၚ ေအးတိေအးစက္ေနမႈေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ခံခဲ့ရပါတယ္။
“တကယ္လို႔သာ ေပက်င္းအစိုးရအေနနဲ႔ ေနရာယူလြန္းရင္ အာဆီယံအေရးကိစၥေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းၿပီး ျမန္မာ အစိုးရအေပၚ အခက္အခဲျဖစ္ေအာင္လုပ္ရင္ ျမန္မာအေနနဲ႔ ျပန္လည္ခုခံႏိုင္ပါတယ္” ဟု လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖဲြ႕ရဲ႕ အာရွဌာနဒုတိယဒါ႐ိုက္တာ Phil Robertson ကဆိုပါတယ္။
“ျမန္မာအေနနဲ႔ ကေမၻာဒီးယားလို အမွားမ်ဳိးကုိ ထပ္မံက်ဴးလြန္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ Hun Sen နဲ႔ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံသားေတြရဲ႕ ေဆာင္ရြက္မႈေတြက အာဆီယံအသိုင္းအ၀ိုင္းကို ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ၾကည္ညိဳ မႈကို က်ဆင္းေစခဲ့အတြက္ အျခားအာဆီယံအစိုးရေတြက ၎တို႔အေပၚ စိတ္ဆိုးေဒါသထြက္ေနဆဲပါ။ ျမန္ မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ၎င္းတာ၀န္ယူ ေနတဲ့အခ်ိန္အတြင္းမွာ ယခုလို အရွက္ရ ဖြယ္ကိစ္ၥရပ္မ်ဳိး အျဖစ္ခံမွာ မဟုတ္ပါဘူး” လို႔လည္း ၎ကဆိုလိုက္ပါတယ္။
အခ်ဳိ႕ကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ေဒသတြင္း ေပါင္းစည္းေရးကို ေဇာင္းေပးလုပ္ေဆာင္သြားမွာ ျဖစ္သလို အႏၲရာယ္မ်ားတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြကို ေသခ်ာေပါက္ ေရွာင္ရွားလိမ့္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။
“ျမန္မာအ ေနနဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ အာဆီယံစီးပြားေရး အသိုင္းအ၀ိုင္း (AEC) ကို ထူေထာင္သြားႏိုင္မယ့္ ေနာက္ဆံုး ေဆာင္ရြက္မႈေတြအတြက္ စီမံခံခဲြဖို႔ အဓိကအာ႐ံုစိုက္ႏိုင္ပါတယ္” လို႔ စင္ကာပူ အမ်ဳိးသားတကၠသိုလ္ရဲ႕ ပါေမာကၡ တစ္ဦးျဖစ္တဲ့ Maitrii Aung-Thwin ကဆိုပါတယ္။
“ျမန္မာအာဏာပိုင္ေတြ အေနနဲ႔ ကေမၻာဒီး ယားအပါအ၀င္ အာဆီယံဥကၠ႒ေဟာင္း အားလံုးရဲ႕ အႀကံဥာဏ္ေတြနဲ႔ အဆိုျပဳခ်က္ေတြကို ႀကိဳဆို ေကာင္းႀကိဳဆိုႏိုင္ပါတယ္” လို႔လည္း ၎ကဆိုပါတယ္။
ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႔ ဘာေတြကိုဘယ္လိုပဲ ေဇာင္းေပးလုပ္ေဆာင္ေနပါေစ ႏိုင္ငံအတြင္းက လူအခြင့္အ ေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈအေျခအေနေတြကို ယခင္ထက္ပိုၿပီးေတာ့ မ်က္စိေဒါက္ေထာက္ ၾကည့္ခံရေတာ့မွာပါ။ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားေတြကို လႊတ္ေပးတာေတြ မီဒီယာဆင္ဆာျဖတ္ေတာက္ တာေတြကို ဖ်က္သိမ္းေပးသည့္တိုင္ ျမန္မာႏုိင္ငံအတြင္းက အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို အစိုးရအေနနဲ႔ ဘယ္ လိုတုံ႔ျပန္သလဲဆိုတဲ့ အခ်က္ကိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ ေစာင့္ၾကည့္ျခင္း ခံေနရပါတယ္။
ေ၀ဖန္မႈေတြဟာ အာဆီယံအဖဲြ႕အတြင္းက ထြက္ေပၚလာဖို႔ မရွိပါဘူး။
အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ ျပည္တြင္းအ ေရးအေပၚ ၀င္ေရာက္စြက္ဖက္မႈမျပဳေရး မူ၀ါဒရွိျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံ အားလံုးမွာဗီတို အာဏာ သံုးပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး အဖဲြ႕၀င္ႏိုင္ငံအားလံုးရဲ႕ သေဘာတူညီမႈမရမျခင္း မူ၀ါဒတစ္ခုကိုေရွ႕ဆက္ေဆာင္ ရြက္လို႔မရပါဘူး။
ဒါဟာ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ ျပႆနာေတြဆိုရင္ ေနာက္ခ်န္ထားခဲ့မယ္လို႔ ဆိုလိုျခင္းလည္းျဖစ္ပါ တယ္။
“အာဆီယံအဖဲြ႕ရဲ႕ ပဋိဥာဏ္စာတမ္းမွာ လူ႔အခြင့္အေရးကို ေလးစားလိုက္နာျခင္းဟာ အဖဲြ႕တည္ေထာင္ ျခင္းရဲ႕ အဓိကရည္ရြယ္ခ်က္တစ္ခုအျဖစ္ ေဖာ္ျပထားေပမယ့္လည္း ယင္းအေနနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥရပ္ ေတြကိုု လံုး၀ေျဖရွင္းျခင္းမရွိပါဘူး” လို႔ Robertson ကဆိုပါတယ္။
“ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေနဲ႔ လူအခြင့္အေရး ကိစၥရပ္ေတြကို ေျဖရွင္းဖို႔အတြက္ ထင္ရွားတဲ့ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ ကို ျပဳလုပ္ ၿပီးၿပီ လို႔ မက္ဒရီေအာင္သြင္က ဆိုပါတယ္။ “အဲဒီေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ငါးဆယ္ စာ ျပည္တြင္းစစ္အတြင္းက ဒဏ္ရာေတြကို ေအာင္ေအာင္ ျမင္ျမင္ကုစားႏိုင္ဖို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္လို အပ္တယ္လို႔ ပါ၀င္ပတ္သက္သူ အားလံုးက သေဘာတူထားတဲ့ ေရရွည္အမ်ဳိးသား ျပန္လည္ရင္ၾကားေစ့ ေရးအစီအစဥ္ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ” ပါလို႔ဆိုပါတယ္။
“လူ႔အခြင့္အေရးလုိ႔ ေျပာေနတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြဟာ လူမႈစီးပြားေရးကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ နီးကပ္စြာ ဆက္ႏႊယ္ေနတာ ျဖစ္ၿပီး ဆင္းရဲမဲြေတမႈ တိုက္ဖ်က္ေရး၊ အပစ္ရပ္ေရး၊ ပညာေရးနဲ႔ က်န္းမာေရးကိစၥရပ္ေတြလို အသက္ေမြး ၀မ္းေၾကာင္းမႈနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔လည္း ဆက္ႏႊယ္ေနပါတယ္ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိထားသင့္ ပါတယ္” လို႔လည္းဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဤေဆာင္းပါးမွာ sea-globe.com တြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ Daniel Besant ၏ “In the Hotseat” အား ဆီေလ်ာ္သလို ေကာက္ႏုတ္ ဘာသာျပန္ဆိုထားျခင္းျဖစ္သည္။
ဒါေပမဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္းမွာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ ထြန္းကားလာျခင္းႏွင့္အတူ အသိမွတ္ျပဳျခင္း ခံထားရတဲ့ ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္ကေကာ ဘယ္လိုရွိမလဲ။ သူမရဲ႕ျပည္သူေတြကို ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ရမယ့္အ ခ်ိန္မွာ သူမအေနနဲ႔ ဘယ္လိုခ်ဥ္းကပ္မလဲ။ သူမအေနနဲ႔ သမၼတျဖစ္ေရးအတြက္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ဆံုးျဖတ္ ထားတာျဖစ္သလို ေနျပည္ေတာ္အစိုးရနဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႕ဆံုမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ အမ်ားက သေဘာတူထား ပါတယ္။ စိတ္ ၀င္စားဖို႔ေကာင္းတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ႏိုင္ငံ ျခားသားတစ္ေယာက္နဲ႔ လက္ထပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ သူမအေနနဲ႔ သမၼတျဖစ္ဖုိ႔ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနၿပီး ဖဲြ႕စည္းပံုကို ျပန္ျပင္ဖို႔လိုေနပါတယ္။
“ေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ သူမရဲ႕ႏိုင္ငံေရးလမ္းစဥ္ထဲမွာ ဖဲြ႕စည္းပံုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးဟာ အေရးပါတဲ့ ကိစၥရပ္တစ္ခုအျဖစ္ ထည့္သြင္းထားပါတယ္” လို႔ မက္ထရီေအာင္သြင္ကဆိုပါတယ္။ “သူမအေနနဲ႔ AEC အေကာင္အထည္ ေဖာ္ေရးမွာပါ၀င္ဖို႔ထက္ ဖဲြ႕စည္းပံု ျပန္လည္ေရးဆဲြေရးကို ပိုၿပီးေတာ့ စိတ္၀င္စားတယ္ ဆိုတာကို မၾကာေသးခင္က စင္ကာပူမွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ေၾကညာခ်က္ တစ္ခုအရ ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္” လို႔ လည္း ၎ကဆိုပါတယ္။
အခ်ဳိ႕ကလည္း ပိုမိုျပင္းထန္တဲ့ ေ၀ဖန္မႈေတြ ျပဳလုပ္ေနၾကပါတယ္။ “ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ လူ႔အခြင့္ အေရး ကိစၥရပ္ေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကမၻာ့ရဲ႕ စိတ္ပ်က္ခ်က္ကို တစ္ေန႔တျခား တိုးျမင့္ခံေနရပါတယ္” လို႔ ေရာဘတ္စင္ကဆိုပါတယ္။ “သူမကစစ္တပ္၊ အစိုးရတို႔နဲ႔ ဆက္ဆံေရးေျပျပစ္ဖို႔အတြက္ လိုက္ေလ်ာဆက္ ဆံတဲ့မူ၀ါဒကို က်င့္သံုးေနပါတယ္။ ဒါဟာ သူမအေနနဲ႔ ေ၀ဖန္မႈေတြ သိပ္မလိုဘူးလို႔ ဆိုလိုျခင္းပါ။ သူမအ တြက္ေတာ့ အာဆီယံဟာ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္မွာ သမၼတျဖစ္လာဖို႔အတြက္ ျမန္မာစစ္တပ္ကို ဘယ္လိုစည္း႐ံုးရ မလဲဆိုတာကို အေျဖရွာရမယ့္ အဓိကျပဇာတ္ထဲက အခန္းတစ္ခန္းေလာက္သာရွိပါတယ္” လို႔လည္း ၎ ကဆိုလိုက္ပါတယ္။
No comments:
Post a Comment
Comment မ်ားကုိ စီစစ္ျပီး တင္ေပးပါမည္။ မုိက္ရုိင္းေသာ၊ လူသားမဆန္ေသာ Commet မ်ား တင္မေပးပါ။