လူ႔အခြင့္အေရး နဲ႔ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရ

19.01.2013 (VOA)

ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အာဏာလႊဲေျပာင္းေရးနဲ႔ အမ်ဳိးသားညီလာခံေအာင္ျမင္ေရးကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးရင္ အျပင္းအထန္အေရးယူတဲ့ ၁၉၉၆ ဥပေဒကို ရုတ္သိမ္းတဲ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ ႔ ေၾကညာခ်က္ကို ဇန္နဝါရီ ၁၆ ရက္ေန႔ထုတ္ အစိုးရသတင္းစာေတြမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ အစုိးရသစ္ေပၚထြက္လာလို႔ မလိုေတာ့တဲ့ ဥပေဒေဟာင္းကို ရုတ္သိမ္းတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၁ မွာ ျပဌာန္းတဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စုေဝခြင့္နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ စီတန္းလွည့္လည္ခြင့္ ဥပေဒအရ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ကန္႔ကြက္ဆႏၵျပသူ (၉) ဦးကို ခြင့္ျပဳခ်က္မေတာင္းတဲ့အတြက္ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရက ရာဇဝတ္မႈနဲ႔ စြဲခ်က္တင္ထားပါတယ္။ ဒီအမႈကို ရုတ္သိမ္းသင့္တယ္လို႔ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ဇန္နဝါရီလ (၁၃) ရက္ေန႔က ေၾကညာပါတယ္။

လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ဟာ ကခ်င္နဲ႔ရခိုင္ျပည္နယ္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြကို ေလ့လာၿပီးအစီရင္ခံစာ (၃) ေစာင္ မႏွစ္က ထုတ္ေဝထားပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရ သက္တမ္းတႏွစ္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈ (၄၀၀) ေက်ာ္ရွိေၾကာင္း ခ်င္းမိုင္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး မွတ္တမ္းတင္ကြန္ယက္ကလည္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ ေျမယာသိမ္းပိုက္မႈက တစ္ရာေက်ာ္ ရွိပါတယ္။

လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡမွာ မပါဝင္တဲ့ အရပ္သားေတြကို ဒုကၡမေပးဖို႔ တပ္ဖြဲ႔ေတြအားလံုးမွာ တာဝန္ရွိပါတယ္။ စစ္ဥပေဒအရ တုိက္ပြဲနဲ႔ မဆိုင္တဲ့အရပ္သားေတြကို ပစ္မွတ္အျဖစ္ သတ္မွတ္လို႔ မရပါဘူး။ စစ္သားအခ်င္းခ်င္း တုိက္ခိုက္ရာမွာ အရပ္သားကို မထိခုိက္ေအာင္ ေရွာင္ရွားဖို႔လည္း ဥပေဒက ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာနယ္ေျမမွာ အစိုးရတပ္ရဲ ႔ ျပဳမႈက်င့္ႀကံပံုဟာ လူသားခ်င္းစာနာမႈဆိုင္ရာ ဥပေဒ၊ လူ႔အခြင့္အေရးဥပေဒ နဲ႔ ျမန္မာျပည္တြင္းဥပေဒကို ခ်ဳိးေဖာက္ရာေရာက္ေၾကာင္း လူ႔အခြင့္အေရး ေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔ရဲ ႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ေျမျမဳပ္မုိင္းေၾကာင့္ ထိခို္က္ဒဏ္ရာရသူ အမ်ားဆံုးႏိုင္ငံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံပါ။ မိုင္ဗံုးေထာင္မႈ တားျမစ္တဲ့ဥပေဒကို ႏုိင္ငံေပါင္း (၁၆၀) က လက္ခံေပမယ့္ ဗမာအစိုးရက အခုအခ်ိန္အထိ လက္မခံေသးေၾကာင္း သိရပါတယ္။

၂၀၁၂ ဇြန္လမွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ရခုိင္ျပည္လူမ်ဳိးေရး အၾကမ္းဖက္မႈအေၾကာင္း အေမရိကန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးေစာင့္ၾကည့္ေရးအဖြဲ႔က ၾသဂုတ္လမွာ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီ ပဋိပကၡက်ယ္ျပန္႔လာရင္ ျပဳျပင္ေရးအစီအစဥ္ကို ထိခိုက္ႏိုင္တယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္ေျပာတာမွန္ေပမယ့္ ရိုဟင္ဂ်ာကို ဒုကၡသည္စခန္းမွာထားၿပီး တတိယႏိုင္ငံကို ပို႔ဖုိ႔ေျပာတာကိုေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ ေလသံေျပာင္းသြားၿပီး အၿမဲတမ္းယွဥ္တြဲ ေနထိုင္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ရမယ္လို႔ ဖႏြန္ပင္ၿမိဳ ႔မွာ ေျပာပါတယ္။ စိတ္ေနသေဘာထားေျပာင္းလဲေရး၊ ပညာေရးအဆင့္အတန္း ျမွင့္တင္ေရး၊ အလုပ္အကိုင္ရရွိေရး၊ ေမြးဖြားႏႈန္း ေလွ်ာ့ခ်ေရးစတဲ့ နည္း (၄) မ်ဳိးနဲ႔ ရခိုင္ျပည္နယ္ျပႆနာကို ေျဖရွင္းရမယ္လို႔ ဦးသိန္းစိန္က ဖႏြန္ပင္ၿမိဳ ႔မွာ ျမန္မာသတင္းသမားေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုစဥ္ ေျပာဆုိသြားပါတယ္။

ျမန္မာ-တရုတ္ ေရနံဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္းျဖတ္မယ့္ ရွမ္းျပည္ေျမာက္ပိုင္းေဒသမွာ ေျမယာသိမ္းပိုက္ခံရလုိ႔ ေဒသခံေတြ နစ္နာဆံုးရႈံးရပံုကို တာအင္း (ေခၚ) ပေလာင္လူငယ္ အစည္းအရံုးက ႏို္ဝင္ဘာလမွာ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ေနာင္ခ်ဳိ၊ ေက်ာက္မဲ၊ သီေပါ၊ နမၼတူ၊ မန္တံု၊ နမ့္ခမ္း စတဲ့ ၿမိဳ ႔နယ္ (၆) နယ္မွာ ပိုက္လိုင္းတည္ေဆာက္မႈေၾကာင့္ ေဒသခံေတြ ဘဝပ်က္ရပံုကို တင္ျပထားပါတယ္။ ဒီအရပ္ေဒသမွာ အစုိးရတပ္နဲ႔ ကခ်င္၊ တာအင္း လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္ေတြ တိုက္ခိုက္တာဟာ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို ပိုၿပီးဆိုးဝါးေစပါတယ္။ ထြက္ေျပးတိမ္းေရွာင္ၾကတဲ့ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ဦးေရလည္း တိုးပြားလာပါတယ္။ ေရနံဓါတ္ေငြ႔ပိုက္လိုင္း လံုၿခံဳေရးတာဝန္ယူထားတဲ့ အစိုးရတပ္ရင္းေတြ မ်ားလာတာနဲ႔အတူ ေပၚတာဆြဲမႈ၊ အတင္းအၾကပ္ခိုင္းေစမႈေတြ စတဲ့ အစိုးရတပ္က က်ဴးလြန္တဲ့အမႈေတြ မ်ားလာတာပါတယ္။

ဒါေပမဲ့ စစ္တပ္ရဲ ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြကို ဦးသိန္းစိန္အစိုးရအေနနဲ႔ ဝန္ခံဖို႔ အခက္အခဲ ရွိေနပံုရပါတယ္။ ကခ်င္ျပည္နယ္က အစိုးရတပ္ရဲ ႔ လုပ္ရပ္ေတြဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္တာ မဟုတ္ဘဲ ဥပေဒအရ လုပ္တာသာျဖစ္ေၾကာင္း စက္တင္ဘာလ (၂၉) ရက္ေန႔မွာ ဘီဘီစီက ေမးျမန္းတဲ့အခါ ဦးသိန္းစိန္က ေျဖသြားပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္ ဖြဲ႔စည္းထားတဲ့ အမ်ဳိးသားလူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ဟာ ၂၀၁၁ စက္တင္ဘာလကေန ၂၀၁၂ ဧၿပီလကုန္အထိ (၆) လေက်ာ္ကာလမွာ ျပည္သူလူထုဆီက တိုင္စာေပါင္း (၂၀၀၀) ေက်ာ္ လက္ခံရရွိခဲ့တယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီစာေတြကို သက္ဆုိင္ရာဝန္ႀကီးဌာနေတြကို ေကာ္မရွင္က ပို႔ေပးပါတယ္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္မွာ ထူးျခားခ်က္ကေတာ့ ၂၀၀၆ မွာ အရပ္သားတစု ဖြဲ႔စည္းခဲ့တဲ့ လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမွင့္တင္ေရးကြန္ယက္အဖြဲ႔ဝင္ေတြဟာ အရင္လုိ အရိုက္အႏွက္မခံရေတာ့ဘဲ ပညာေပးေဆြးေႏြးပြဲေတြ က်င္းပႏိုင္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရးအေၾကာင္း ေဟာေျပာတဲ့ ဦးျမင့္ေအးနဲ႔ အေပါင္းပါအခ်ဳိ ႔ကို ရာဇဝတ္မႈနဲ႔ လီဆယ္လုပ္ႀကံၿပီး ႏွစ္ရွည္ေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္တာနဲ႔ သမၼတ အိုဘားမား လာေတာ့မွ ေနာက္ဆံုးလႊတ္ေပးလာတာဟာ ဦးသိန္းစိန္အစိုးရရဲ ႔ ျပဳျပင္ေရးလုပ္ငန္းကို ေပ့ါပ်က္ေစတယ္လို႔ ယူဆၾကပါတယ္။ အခ်ိန္ၾကာလာတဲ့အခါမွာ အေျပာတမ်ဳိး အလုပ္တမ်ဳိး ျဖစ္တာေတြလည္း မ်ားလာပါတယ္။