(ဧရာ၀တီ)
ထိုင္းႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ လူအခြင့္အေရး မွတ္တမ္း တင္ကြန္ရက္(ND-Burma) ၏ ယမန္ေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ အစီရင္ခံစာထဲ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား၏ လက္သည္မ်ားမွာ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲက အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
တနသၤာရီ၊ စစ္ကိုင္း၊ မေကြး၊ မႏၱေလးႏွင့္ ကယားျပည္နယ္တို႔မွလြဲ၍ က်န္ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း ၉ ခုတို႔တြင္ ယခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွ ဇြန္ လအထိ ကြင္းဆင္း ေကာက္ယူထားသည့္ ၆ လစာ မွတ္တမ္း၌ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေပါင္း ၁၄၇ ခုရွိၿပီး ယင္းအျဖစ္ အပ်က္ မ်ားသည္ စစ္ျဖစ္ပြားရာ ေနရာမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ND-Burma အဖြဲ႔၏ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေရးမႉး ဦးဟန္ႀကီးက ေျပာ သည္။
“လက္ရွိတိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြျဖစ္တဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္လို ေနရာမ်ဳိးေတြမွာ စစ္တပ္က အမ်ားဆံုးျဖစ္ တယ္၊ ရြာသား ေတြကို ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာ၊ ေဒသခံ ျပည္သူေတြရဲ႕ ပစၥည္းဥစၥာ၊ လယ္ယာေျမေတြ မတရားသိမ္းပိုက္တာ၊ ဖ်က္ ဆီးပစ္တာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ အေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼျပဳက်င့္တာ၊ ေဒသခံေတြက ကိုယ့္ေဒသရပ္ရြာမွာ မေနႏိုင္လို႔ ထြက္ေျပးတဲ့အခါ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕ သားေကာင္ေတြျဖစ္သြားတာေပါ့” ဟု ဦးဟန္ႀကီး က ဧရာဝတီသို႔ေျပာသည္။
မွတ္တမ္းေကာက္ယူရာတြင္ အစိုးရ စစ္တပ္၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔တို႔၏ တားဆီးေနာင့္ယွက္မႈေတြ ရွိသည့္အတြက္ လက္လွမ္း မီသေလာက္သာ ေကာက္ယူ ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အစီရင္ခံစာထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ၁၄၇ မႈသည္ ထိုသို႔ေသာ အတားအဆီးမ်ားၾကားမွ ရယူထားေသာ မွတ္တမ္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ND-Burma ကထုတ္ျပန္ထားေသာ အစီရင္ခံစာထဲတြင္ ျပည္သူလူထုအေပၚ သတ္ျဖတ္မႈ ၁၀ မႈ၊ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ၁၆ မႈ၊ ပစၥည္း ဥစၥာ ပိုင္ဆိုင္မႈကို ဖ်က္ဆီးျခင္းႏွင့္ သိမ္းယူျခင္း ျဖစ္ရပ္ ၄၀၊ အဓမၼ အခြန္ေကာက္ခံျခင္း ၂၃ မႈ၊ အဓမၼလုပ္အားေပး ေစခိုင္းျခင္း ၂၀ မႈတို႔ ပါဝင္ ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္းအခ်က္အလက္မွတ္တမ္းမ်ားသည္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနသည့္ ေဒသမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ ညီမႈ ရရွိထားေသာ ေဒသမ်ားမွ အမ်ားစုပါဝင္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းအေရအတြက္သည္ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေန ရေသာ အေျခအေနမ်ားကို လႊမ္းၿခံဳကိုယ္စားျပဳႏိုင္ေသာ အေရအတြက္ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကေတာ့ ၎တို႔အေနျဖင့္ တည္ေထာင္စ အင္အားနည္းေနေသးသည့္ အတြက္ ႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြား ေနေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ျပဳစုႏိုင္ျခင္းမရွိေသးေၾကာင္း သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရႏွင့္တိုင္းရင္း သား လက္နက္ ကိုင္မ်ား အၾကား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမႉး ဦးစစ္ၿမိဳင္ က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
“ေလ်ာ့ပါတယ္၊ KIA နယ္ေျမေတာင္မွပဲ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္၊ ဒီ ၂၀၁၁ နဲ႔ ၂၀၁၂ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့ ကာလမွာေတာင္ က်ေနာ္ တို႔ ေရာက္ေတာ့ ကိန္းဂဏန္း အရမဟုတ္ေတာင္ ေလ့လာမႈအရေတာ့ သိသိသာသာ က်ဆင္းသြားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္ ပါတယ္၊ ဒီ ၂၀၁၃ ထဲမွာ ဆိုရင္လည္းပဲပိုၿပီးေတာ့ ေလ်ာ့နည္းသြားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း လံုးဝကင္းရွင္း သြားတယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး၊ အနည္းနဲ႔ အမ်ားေတာ့ ရွိေနတယ္ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာလို႔ရပါတယ္”ဟု ဦးစစ္ၿမိဳင္ က ရွင္းျပသည္။
အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ ၁၄ ဖြဲ႔တို႔ ပဏာမ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ရရွိထားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္းေဒသမ်ားတြင္ လူအခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ကိစၥရပ္မ်ား သိသာထင္ရွာစြာ တိုးတက္လာျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူ အပစ္ရပ္ထားေသာ တပ္မ်ားႏွင့္ပင္ တိုက္ပြဲမ်ား ႀကိဳၾကား ႀကိဳၾကား ျပန္ျဖစ္ေနၿပီး အပစ္ရပ္ၿပီးေနာက္ ရွမ္းျပည္နယ္ တခုတည္းတြင္ပင္ တိုက္ပြဲေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ျဖစ္ထားေၾကာင္း ND-Burma အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားသည္။
အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲလိုက္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ေပၚတာဆြဲျခင္း၊ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ရပ္မ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသာ္လည္း အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၿပီးေနာက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းမ်ား ဝင္ေရာက္ လာသည္ႏွင့္အမွ် အဓမၼလုပ္အားေပးေစခိုင္းျခင္း၊ လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းခံရျခင္းမ်ား ေဒသခံမ်ား ႀကံဳေတြ႔ ေနရေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
ND-Burma အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ လူအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈ အေျခအေနေတြကို အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ဥပေဒျပဳႏိုင္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို ထဲထဲဝင္ဝင္ သိရွိၿပီး လိုအပ္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ မွတ္တမ္းတင္ ထုတ္ျပန္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။
“အစီရင္ခံစာေတြ အခါ အားေလ်ာ္စြာထုတ္ျပန္သလို ဒီလူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရသူေတြရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ အေသးစိတ္ကို က်ေနာ္တို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားၿပီးေတာ့ တခ်ိန္ၾကရင္ ဒီလူေတြအတြက္လိုအပ္တဲ့ တရားမွ်တမႈ၊ အမွန္တရား ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ ယႏၱရားေတြ ရွိလာရင္ ဒီမွတ္တမ္းေတြကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရသူေတြအတြက္ အမွန္တရား၊ တရားမွ်တမႈကို ရွာေဖြတဲ့ ေနရာမွာ အသံုးျပဳဖို႔ က်ေနာ္တို႔က ရည္ရြယ္ထားပါတယ္” ဟု ဦးဟန္ႀကီးက ရွင္းျပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားရန္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ား အပါအဝင္ ျပည္သူမ်ားပါ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အသိပညာ၊ ဗဟုသုတ သိရွိရန္လိုအပ္ၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာပင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ား ရွိလာသည့္ႏွင့္အမွ် လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ေလ်ာ့က်သြားမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ဦးစစ္ၿမိဳင္ ကေျပာသည္။
“ျပည္သူေတြေရာ တာဝန္ရွိသူေတြေရာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အသိပညာ၊ ဗဟုသုတ နည္းေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေတြတိုးတက္ လာမယ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေတြ၊ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြ ရွိလာမယ္၊ ဆင္းရဲမႈေတြ ေလ်ာ့က်သြားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြက အမ်ားႀကီးတိုးတက္ေကာင္းမြန္လာမယ္လို႔ က်ေနာ့္ေလ့လာမႈအရ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ကင္းရွင္းသြားဖို႔ဆိုတာကေတာ့ ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ကင္းရွင္းဖို႔ဆိုတာကေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံမွမရွိဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္”ဟု ဦးစစ္ၿမိဳင္ ကေျပာဆိုသည္။
အေမရိကန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕(HRW)က ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာ ၌ ျမန္မာႏုိင္ငံ စစ္ေရးပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား၌ အစိုးရ စစ္တပ္က ေဒသခံ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈမ်ား၊ အရပ္သားမ်ားအေပၚ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား၊ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ား၊ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစျခင္းမ်ား စသည္တို႔ကို က်ဴးလြန္ဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထား သည္။
၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ လူအခြင့္အေရး မွတ္တမ္းတင္ကြန္ရက္ (ND-Burma) အဖြဲ႔သည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္ အေရး လႈပ္ရွားေနသည့္ အဖြဲ႔ ၁၂ ဖြဲ႔ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္း တင္ ျပဳစုေနသည့္အဖြဲ႔ ျဖစ္သည္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ အေျခစိုက္ လူအခြင့္အေရး မွတ္တမ္း တင္ကြန္ရက္(ND-Burma) ၏ ယမန္ေန႔က ထုတ္ျပန္လိုက္သည့္ အစီရင္ခံစာထဲ၌ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား၏ လက္သည္မ်ားမွာ စစ္တပ္ႏွင့္ ရဲက အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း သိရွိရသည္။
တနသၤာရီ၊ စစ္ကိုင္း၊ မေကြး၊ မႏၱေလးႏွင့္ ကယားျပည္နယ္တို႔မွလြဲ၍ က်န္ျပည္နယ္ႏွင့္တိုင္း ၉ ခုတို႔တြင္ ယခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွ ဇြန္ လအထိ ကြင္းဆင္း ေကာက္ယူထားသည့္ ၆ လစာ မွတ္တမ္း၌ လူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္မႈေပါင္း ၁၄၇ ခုရွိၿပီး ယင္းအျဖစ္ အပ်က္ မ်ားသည္ စစ္ျဖစ္ပြားရာ ေနရာမ်ားတြင္ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေၾကာင္း ND-Burma အဖြဲ႔၏ ညွိႏႈိင္းေဆာင္ရြက္ေရးမႉး ဦးဟန္ႀကီးက ေျပာ သည္။
“လက္ရွိတိုက္ပြဲေတြျဖစ္ေနတဲ့ ေနရာေတြျဖစ္တဲ့ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ကခ်င္ျပည္နယ္လို ေနရာမ်ဳိးေတြမွာ စစ္တပ္က အမ်ားဆံုးျဖစ္ တယ္၊ ရြာသား ေတြကို ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္တာ၊ ေဒသခံ ျပည္သူေတြရဲ႕ ပစၥည္းဥစၥာ၊ လယ္ယာေျမေတြ မတရားသိမ္းပိုက္တာ၊ ဖ်က္ ဆီးပစ္တာ၊ အမ်ဳိးသမီးေတြ အေပၚ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ၊ အတင္းအဓမၼျပဳက်င့္တာ၊ ေဒသခံေတြက ကိုယ့္ေဒသရပ္ရြာမွာ မေနႏိုင္လို႔ ထြက္ေျပးတဲ့အခါ လူကုန္ကူးသူေတြရဲ႕ သားေကာင္ေတြျဖစ္သြားတာေပါ့” ဟု ဦးဟန္ႀကီး က ဧရာဝတီသို႔ေျပာသည္။
မွတ္တမ္းေကာက္ယူရာတြင္ အစိုးရ စစ္တပ္၊ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႔မ်ားႏွင့္ ရဲတပ္ဖြဲ႔တို႔၏ တားဆီးေနာင့္ယွက္မႈေတြ ရွိသည့္အတြက္ လက္လွမ္း မီသေလာက္သာ ေကာက္ယူ ႏိုင္ခဲ့ေၾကာင္း၊ အစီရင္ခံစာထဲတြင္ ေဖာ္ျပထားေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈ ၁၄၇ မႈသည္ ထိုသို႔ေသာ အတားအဆီးမ်ားၾကားမွ ရယူထားေသာ မွတ္တမ္းမ်ားျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ND-Burma ကထုတ္ျပန္ထားေသာ အစီရင္ခံစာထဲတြင္ ျပည္သူလူထုအေပၚ သတ္ျဖတ္မႈ ၁၀ မႈ၊ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈ ၁၆ မႈ၊ ပစၥည္း ဥစၥာ ပိုင္ဆိုင္မႈကို ဖ်က္ဆီးျခင္းႏွင့္ သိမ္းယူျခင္း ျဖစ္ရပ္ ၄၀၊ အဓမၼ အခြန္ေကာက္ခံျခင္း ၂၃ မႈ၊ အဓမၼလုပ္အားေပး ေစခိုင္းျခင္း ၂၀ မႈတို႔ ပါဝင္ ေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
ယင္းအခ်က္အလက္မွတ္တမ္းမ်ားသည္ လက္နက္ကိုင္ပဋိပကၡျဖစ္ပြားေနသည့္ ေဒသမ်ားႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူ ညီမႈ ရရွိထားေသာ ေဒသမ်ားမွ အမ်ားစုပါဝင္ေၾကာင္း၊ သို႔ေသာ္လည္း ယင္းအေရအတြက္သည္ တႏိုင္ငံလံုးတြင္ ခ်ဳိးေဖာက္ခံေန ရေသာ အေျခအေနမ်ားကို လႊမ္းၿခံဳကိုယ္စားျပဳႏိုင္ေသာ အေရအတြက္ မဟုတ္ေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကေတာ့ ၎တို႔အေနျဖင့္ တည္ေထာင္စ အင္အားနည္းေနေသးသည့္ အတြက္ ႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပြား ေနေသာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္းတင္ျပဳစုႏိုင္ျခင္းမရွိေသးေၾကာင္း သို႔ေသာ္လည္း အစိုးရႏွင့္တိုင္းရင္း သား လက္နက္ ကိုင္မ်ား အၾကား အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ျပဳလုပ္ၿပီးေနာက္ပိုင္းတြင္ ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားေၾကာင္း ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမႉး ဦးစစ္ၿမိဳင္ က ဧရာဝတီသို႔ ေျပာသည္။
“ေလ်ာ့ပါတယ္၊ KIA နယ္ေျမေတာင္မွပဲ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္၊ ဒီ ၂၀၁၁ နဲ႔ ၂၀၁၂ တိုက္ပြဲျဖစ္တဲ့ ကာလမွာေတာင္ က်ေနာ္ တို႔ ေရာက္ေတာ့ ကိန္းဂဏန္း အရမဟုတ္ေတာင္ ေလ့လာမႈအရေတာ့ သိသိသာသာ က်ဆင္းသြားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္ ပါတယ္၊ ဒီ ၂၀၁၃ ထဲမွာ ဆိုရင္လည္းပဲပိုၿပီးေတာ့ ေလ်ာ့နည္းသြားတယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ေျပာႏိုင္ပါတယ္၊ သို႔ေသာ္လည္း လံုးဝကင္းရွင္း သြားတယ္ ဆိုတာမ်ဳိးေတာ့ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး၊ အနည္းနဲ႔ အမ်ားေတာ့ ရွိေနတယ္ဆိုတာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေလ့လာလို႔ရပါတယ္”ဟု ဦးစစ္ၿမိဳင္ က ရွင္းျပသည္။
အစိုးရႏွင့္ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ တပ္ဖြဲ႔ ၁၄ ဖြဲ႔တို႔ ပဏာမ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ရရွိထားၿပီျဖစ္ေသာ္လည္း ယင္းေဒသမ်ားတြင္ လူအခြင့္အေရး ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး ကိစၥရပ္မ်ား သိသာထင္ရွာစြာ တိုးတက္လာျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း၊ ထို႔အျပင္ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူ အပစ္ရပ္ထားေသာ တပ္မ်ားႏွင့္ပင္ တိုက္ပြဲမ်ား ႀကိဳၾကား ႀကိဳၾကား ျပန္ျဖစ္ေနၿပီး အပစ္ရပ္ၿပီးေနာက္ ရွမ္းျပည္နယ္ တခုတည္းတြင္ပင္ တိုက္ပြဲေပါင္း ၁၀၀ ေက်ာ္ျဖစ္ထားေၾကာင္း ND-Burma အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပထားသည္။
အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲလိုက္ေသာ ေဒသမ်ားတြင္ ေပၚတာဆြဲျခင္း၊ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္ျခင္း၊ သတ္ျဖတ္ျခင္း ျဖစ္ရပ္မ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားသည္ဟု ယူဆႏိုင္ေသာ္လည္း အပစ္အခတ္ ရပ္စဲၿပီးေနာက္ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံမႈမ်ား၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းမ်ား၊ ေဒသဖြံ႔ၿဖိဳးေရး စီမံကိန္းမ်ား ဝင္ေရာက္ လာသည္ႏွင့္အမွ် အဓမၼလုပ္အားေပးေစခိုင္းျခင္း၊ လယ္ယာေျမသိမ္းဆည္းခံရျခင္းမ်ား ေဒသခံမ်ား ႀကံဳေတြ႔ ေနရေၾကာင္း အစီရင္ခံစာ၌ ေဖာ္ျပထားသည္။
ND-Burma အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း ျဖစ္ပ်က္ေနေသာ လူအခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္ခံရမႈ အေျခအေနေတြကို အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ ဥပေဒျပဳႏိုင္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ ျပည္သူလူထု အေနျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနကို ထဲထဲဝင္ဝင္ သိရွိၿပီး လိုအပ္သည့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္ မွတ္တမ္းတင္ ထုတ္ျပန္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သိရွိရသည္။
“အစီရင္ခံစာေတြ အခါ အားေလ်ာ္စြာထုတ္ျပန္သလို ဒီလူအခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရသူေတြရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ အေသးစိတ္ကို က်ေနာ္တို႔ မွတ္တမ္းတင္ထားၿပီးေတာ့ တခ်ိန္ၾကရင္ ဒီလူေတြအတြက္လိုအပ္တဲ့ တရားမွ်တမႈ၊ အမွန္တရား ရွာေဖြေဖာ္ထုတ္ႏိုင္တဲ့ ယႏၱရားေတြ ရွိလာရင္ ဒီမွတ္တမ္းေတြကို အသံုးျပဳၿပီးေတာ့ အခြင့္အေရးခ်ဳိးေဖာက္ခံရသူေတြအတြက္ အမွန္တရား၊ တရားမွ်တမႈကို ရွာေဖြတဲ့ ေနရာမွာ အသံုးျပဳဖို႔ က်ေနာ္တို႔က ရည္ရြယ္ထားပါတယ္” ဟု ဦးဟန္ႀကီးက ရွင္းျပသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ေလ်ာ့နည္းသြားရန္ အစိုးရတာဝန္ရွိသူမ်ား အပါအဝင္ ျပည္သူမ်ားပါ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အသိပညာ၊ ဗဟုသုတ သိရွိရန္လိုအပ္ၿပီး တခ်ိန္တည္းမွာပင္ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈႏွင့္ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈမ်ား ရွိလာသည့္ႏွင့္အမွ် လူ႔အခြင့္ အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ား ေလ်ာ့က်သြားမည္ဟု ယံုၾကည္ေၾကာင္း ဦးစစ္ၿမိဳင္ ကေျပာသည္။
“ျပည္သူေတြေရာ တာဝန္ရွိသူေတြေရာ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာ အသိပညာ၊ ဗဟုသုတ နည္းေနတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေတြတိုးတက္ လာမယ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေတြ၊ စီးပြားေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈေတြ ရွိလာမယ္၊ ဆင္းရဲမႈေတြ ေလ်ာ့က်သြားမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူ႔အခြင့္အေရး အေျခအေနေတြက အမ်ားႀကီးတိုးတက္ေကာင္းမြန္လာမယ္လို႔ က်ေနာ့္ေလ့လာမႈအရ ေျပာႏိုင္ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈေတြ ကင္းရွင္းသြားဖို႔ဆိုတာကေတာ့ ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္ကင္းရွင္းဖို႔ဆိုတာကေတာ့ ဘယ္ႏိုင္ငံမွမရွိဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္”ဟု ဦးစစ္ၿမိဳင္ ကေျပာဆိုသည္။
အေမရိကန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရး ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္ေရး အဖြဲ႕(HRW)က ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြက္ ထုတ္ျပန္ေသာ အစီရင္ခံစာ ၌ ျမန္မာႏုိင္ငံ စစ္ေရးပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရာ တိုင္းရင္းသားေဒသမ်ား၌ အစိုးရ စစ္တပ္က ေဒသခံ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို အဓမၼ ျပဳက်င့္မႈမ်ား၊ အရပ္သားမ်ားအေပၚ ညွဥ္းပန္းႏွိပ္စက္မႈမ်ား၊ ဥပေဒမဲ့ သတ္ျဖတ္ျခင္းမ်ား၊ အဓမၼ လုပ္အားေပး ခိုင္းေစျခင္းမ်ား စသည္တို႔ကို က်ဴးလြန္ဆဲ ျဖစ္သည္ဟု ေဖာ္ျပထား သည္။
၂၀၀၄ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ဖြဲ႔စည္းခဲ့သည့္ လူအခြင့္အေရး မွတ္တမ္းတင္ကြန္ရက္ (ND-Burma) အဖြဲ႔သည္ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္ အေရး လႈပ္ရွားေနသည့္ အဖြဲ႔ ၁၂ ဖြဲ႔ႏွင့္ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ အဖြဲ႔ျဖစ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးေဖာက္မႈမ်ားကို မွတ္တမ္း တင္ ျပဳစုေနသည့္အဖြဲ႔ ျဖစ္သည္။
No comments:
Post a Comment
Comment မ်ားကုိ စီစစ္ျပီး တင္ေပးပါမည္။ မုိက္ရုိင္းေသာ၊ လူသားမဆန္ေသာ Commet မ်ား တင္မေပးပါ။