(ေဒါန္းမာန္ဟုန္)
ၿပီးခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္သည္ ၁၉၈၈ အာဏာသိမ္းမႈ ၂၄ ႏွစ္ျပည့္ေသာေန႔ျဖစ္သည္။ ယင္း ျဖစ္ရပ္သည္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္၏ တတိယေျမာက္ၾကားဝင္စြက္ဖက္မႈ တစ္ခု ျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံကို Burma ဟု တရားဝင္သံုးႏႈန္းခဲ့ၿပီး ေနာက္တစ္ႏွစ္တြင္ Myanmar ဟု ေျပာင္းလဲ ပစ္ခဲ့သည္။
တပ္မေတာ္၏ ပထမအႀကိမ္ ၾကားဝင္စြက္ဖက္မႈမွာ ၁၉၅၈ တြင္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရတာဝန္ထမ္းေဆာင္ရန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက ကမ္းလွမ္းခဲ့ခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းက ယာယီအိမ္ေစာင့္ အစိုးရဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္တာဝန္ယူကာ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးခဲ့သည္။
၁၉၆၂ တြင္ တပ္မေတာ္၏ ဒုတိယအႀကိမ္ ၾကားဝင္စြက္ဖက္မႈျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ပထမအႀကိမ္ႏွင့္မတူပဲ ဒီမိုကေရစီအစိုးရကို အာဏာသိမ္းယူခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးကာ လႊတ္ေတာ္ကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းမႈတြင္ အာဏာရွင္ ဦးေနဝင္း အစိုးရ အဆံုးသတ္သြားခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ စစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
ႏုိင္ငံေရးအသြင္ေျပာင္းမႈ ဘယ္လိုျဖစ္လာသလဲဟူေသာ ေမးခြန္းသည္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ တပ္မေတာ္က လက္ရွိလႊမ္းမိုးေနမႈကို နားလည္သေဘာေပါက္ရန္အတြက္ အေရးႀကီးေသာအခ်က္ ျဖစ္သည္။
တပ္မေတာ္သည္ အသြင္တစ္မ်ိဳးမွ ေနာက္တစ္မ်ိဳးသို႔ သူ႔ကိုယ္သူကူးေျပာင္းရာတြင္ ရွင္းလင္းသည့္ပံုစံတစ္ခု ရွိသည္။ ပထမဦးစြာ တပ္မေတာ္သည္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီမွတဆင့္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ (နဝတ) ျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ပါတီျဖင့္ အစားထိုးရန္လည္း ႀကိဳးစားခဲ့သည္။
နဝတ အစိုးရကို ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြ႕ံၿဖိဳးေရးေကာင္စီ နယက ႏွင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသည္။ ထို႔ေနာက္ ၂၀၁၀ မတ္လတြင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ ဥကၠဌ ဦးသိန္းစိန္ကို အစိုးရသစ္ဖြဲ႕စည္း အပ္ႏွင္းေပးၿပီးေနာက္ နယက အဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္သည္။
ထိုကဲ့သို႔ တပ္မေတာ္၏ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ား အဆက္ဆက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း လက္ရွိအေနအထားတြင္ တကယ့္ အာဏာလဲႊေျပာင္းမႈကို မေတြ႕ရပါ။ လက္ရွိအစိုးရကိုလည္း ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရ အႀကီးအကဲ ဦးေဆာင္ေရး ဆြဲထားေသာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။
လက္ရွိျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ၂၀၁၂ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတို႔၏ ရလဒ္မ်ားက ပံုသြင္း လ်က္ရွိသည္။
၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး USDP ပါတီက ေအာင္ပြဲခံခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ား တြင္ NLD ပါတီက ၄၄ ေနရာအနက္ ၄၃ ေနရာ အႏုိင္ရရွိသည္။
ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ NLD ပါတီက ေအာင္ပြဲခံခဲ့ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္တြင္းအတိုက္အခံတို႔၏ စုေပါင္း အင္အားသည္ အာဏာရျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအစိုးရကို စိန္ေခၚ (သို႔) ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အင္အား မေတာင့္ေသးပါ။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးစေသာ အစိုးရ၏ တပ္ခဲြသံုးခဲြ (သို႔) မ႑ိဳင္သံုးခုစလံုးမွာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္ေနာက္ခံ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီဝင္မ်ားကသာ လႊမ္းမိုးထားၾကသည္။ တပ္မေတာ္၏ ထင္သာျမင္သာအခြင့္ထူးအခ်ိဳ႕မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေ႐ြးေကာက္ပြဲမလိုဘဲ ရယူထားျခင္း၊ အေရးေပၚအေျခအေနတြင္ အစိုးရထံမွ အာဏာလဲႊယူႏုိင္ျခင္း၊ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္မႈမွန္သမွ် လႊတ္ေတာ္တြင္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္ေထာက္ခံမႈရရန္လိုအပ္ျခင္း စသည္တို႔့ျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာကဲ့သို႔ေသာ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာဆုိင္ရာဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကို လည္း တပ္မေတာ္အရာရွိမ်ားကသာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၾကသည္။ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ သည္လည္း အစိုးရအဖြ႕ဲ၏ အာဏာအႀကီးဆံုးေကာင္စီတစ္ခုအျဖစ္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒတြင္ ေရးဆြဲထားသည္။ အတိတ္က လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေနေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားကိုလည္း ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒက အာမခံခ်က္ေပးထားသည္။
ယခုႏွစ္ဇူလိုင္လတြင္မူ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္သည့္အေနျဖင့္အေျခခံဥပေဒပါ အျငင္းပြားစရာအခ်ိဳ႕ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ရန္ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၀၉ ဦးပါ ေကာ္မတီကို လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ ၎ေကာ္မတီတြင္ NLD ႏွင့္ UNSDP အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္ၾကသည္။
အျငင္းပြားစရာအခ်က္မ်ားအနက္မွ ဖိအားမ်ားေသာ ကိစၥရပ္ႏွစ္ခုျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္မလာေအာင္ တားဆီးထားေသာ စည္းကမ္းခ်က္ကို ဖယ္ရွား (သို႔) ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအား ၎တို႔၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ခြင့္ျပဳေရးတို႔ကို ေကာ္မတီက ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ရွိသည္။
ေကာ္မတီ၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အစီရင္ခံစာကို ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္မတိုင္မွီ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပမည္ ျဖစ္သည္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသည္ လက္ရွိတြင္ ယိုင္နဲ႔နဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ဆက္တုိက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ္လည္း၊ ေနာက္ျပန္ မလွည့္ေတာ့ဟု မွတ္ခ်က္ေပးရန္ အခ်ိန္ေစာေနေသးသည္။ ေနာက္ျပန္မလွည့္ေတာ့ေသာ္ျငားလည္း ေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႔ၾကာလြန္းသည္ဟု အခ်ိဳ႕ကဆိုၾကသည္။
လက္ရွိအစိုးရသည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုအမ်ားစုႏွင့္ အပစ္ရပ္သေဘာတူညီမႈမ်ား ရရွိထားေသာ္ လည္း ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အျငင္းပြားစရာမရွိေသာ ႏုိင္ငံေရးအေျဖထြက္လာရန္ အာမခံႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
ထို႔အျပင္ ႏုိင္ငံေရးတြင္ တပ္မေတာ္က ေမြးရာပါအခြင့္အေရးသဖြယ္ ေနရာယူထားျခင္းကို ႐ုတ္သိမ္းရန္အတြက္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္မည္ဟုလည္း အာမခံႏုိင္ျခင္း မရွိေသးပါ။
ဒါတင္မကေသးပါ။ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ား လြတ္လပ္မွ်တမွာလားဆိုသည့္ ကိစၥ မေရရာေသးသည့္အျပင္၊ တပ္မေတာ္အား လႊတ္ေတာ္ေနရာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေပးထားသည့္ အေျခခံဥပေဒ စည္းကမ္းကို ျပင္ဆင္မည္ဟူ ေသာ အာမခံခ်က္လည္း မရွိေသးပါ။
လက္ရွိ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအခင္းအက်င္းတြင္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍အရာရာကို အေကာင္းျမင္ႏုိင္သကဲ့သို႔၊ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားရွိမႈ၊ တပ္မေတာ္၏ ေမြးရာပါေနရာယူမႈစေသာ အေၾကာင္းရင္းခံမ်ားရွိေနေသာေၾကာင့္ ေရရွည္ေျပလည္မည့္ အေျဖထြက္ႏုိင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပစ္တင္ေဝ ဖန္စရာ အေၾကာင္းမ်ားလည္း ရွိေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ အေျခခံဥပေဒ ျပန္လည္သံုးသပ္ေရးေကာ္မတီ၏ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် အစီရင္ခံစာႏွင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၏ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ပံုတို႔ကို မွန္းဆရန္ အခ်ိန္မတန္ေသးေသာ္လည္း၊ ေသခ်ာေပါက္ ေျပာႏိုင္ သည့္ အခ်က္တစ္ခုမွာ တပ္မေတာ္သည္ မၾကာမွီလာေတာ့မည့္ အနာဂါတ္ကာတစ္ခုအထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ အေရးႀကီးေသာက႑မွ ဆက္လက္ပါဝင္ကာ အတြင္းသားအစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ရွိေနဦးမည့္ လကၡဏာပင္ျဖစ္သည္။
(The Jerusalem Post မွ 30 Sept 2013 ရက္စြဲပါ “Myanmar’s military transformation” သတင္းေဆာင္း
ပါးကို ဘာသာျပန္ဆိုသည္)
ေသခ်ာသည့္အခ်က္တစ္ခုမွာ
တပ္မေတာ္သည္ မၾကာမီလာေတာ့မည့္ ကာလတစ္ခုအထိ
ျမန္မာႏိုင္ငံေရးတြင္
အေရးႀကီးေသာက႑မွ ဆက္လက္ပါဝင္ကာ
အတြင္းသားအစိတ္အပိုင္းအျဖစ္
အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ရွိေနဦးမည့္
လကၡဏာပင္ျဖစ္သည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ စက္တင္ဘာလ ၁၈ ရက္သည္ ၁၉၈၈ အာဏာသိမ္းမႈ ၂၄ ႏွစ္ျပည့္ေသာေန႔ျဖစ္သည္။ ယင္း ျဖစ္ရပ္သည္ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသမိုင္းတြင္ တပ္မေတာ္၏ တတိယေျမာက္ၾကားဝင္စြက္ဖက္မႈ တစ္ခု ျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္အထိ ျမန္မာႏုိင္ငံကို Burma ဟု တရားဝင္သံုးႏႈန္းခဲ့ၿပီး ေနာက္တစ္ႏွစ္တြင္ Myanmar ဟု ေျပာင္းလဲ ပစ္ခဲ့သည္။
တပ္မေတာ္၏ ပထမအႀကိမ္ ၾကားဝင္စြက္ဖက္မႈမွာ ၁၉၅၈ တြင္ အိမ္ေစာင့္အစိုးရတာဝန္ထမ္းေဆာင္ရန္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုက ကမ္းလွမ္းခဲ့ခ်ိန္ျဖစ္ၿပီး၊ ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္းက ယာယီအိမ္ေစာင့္ အစိုးရဝန္ႀကီးခ်ဳပ္အျဖစ္တာဝန္ယူကာ အေထြေထြေ႐ြးေကာက္ပြဲ က်င္းပေပးခဲ့သည္။
၁၉၆၂ တြင္ တပ္မေတာ္၏ ဒုတိယအႀကိမ္ ၾကားဝင္စြက္ဖက္မႈျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။ ပထမအႀကိမ္ႏွင့္မတူပဲ ဒီမိုကေရစီအစိုးရကို အာဏာသိမ္းယူခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး၊ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးႏုႏွင့္ အစိုးရအဖြဲ႕ဝင္မ်ားကို ဖမ္းဆီးကာ လႊတ္ေတာ္ကို ဖ်က္သိမ္းခဲ့သည္။
၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းမႈတြင္ အာဏာရွင္ ဦးေနဝင္း အစိုးရ အဆံုးသတ္သြားခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ စစ္ဖက္ေခါင္းေဆာင္ မ်ိဳးဆက္သစ္မ်ား ထြက္ေပၚလာခဲ့သည္။
ႏုိင္ငံေရးအသြင္ေျပာင္းမႈ ဘယ္လိုျဖစ္လာသလဲဟူေသာ ေမးခြန္းသည္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးတြင္ တပ္မေတာ္က လက္ရွိလႊမ္းမိုးေနမႈကို နားလည္သေဘာေပါက္ရန္အတြက္ အေရးႀကီးေသာအခ်က္ ျဖစ္သည္။
တပ္မေတာ္သည္ အသြင္တစ္မ်ိဳးမွ ေနာက္တစ္မ်ိဳးသို႔ သူ႔ကိုယ္သူကူးေျပာင္းရာတြင္ ရွင္းလင္းသည့္ပံုစံတစ္ခု ရွိသည္။ ပထမဦးစြာ တပ္မေတာ္သည္ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ပါတီမွတဆင့္ တိုင္းျပည္ကို အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္ဝပ္ပိျပားမႈတည္ေဆာက္ေရးအဖြဲ႕ (နဝတ) ျဖင့္အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ့သည္။ တိုင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရး ပါတီျဖင့္ အစားထိုးရန္လည္း ႀကိဳးစားခဲ့သည္။
နဝတ အစိုးရကို ႏိုင္ငံေတာ္ ေအးခ်မ္းသာယာေရးႏွင့္ ဖြ႕ံၿဖိဳးေရးေကာင္စီ နယက ႏွင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းသည္။ ထို႔ေနာက္ ၂၀၁၀ မတ္လတြင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ ဥကၠဌ ဦးသိန္းစိန္ကို အစိုးရသစ္ဖြဲ႕စည္း အပ္ႏွင္းေပးၿပီးေနာက္ နယက အဖြဲ႔ကို ဖ်က္သိမ္းလိုက္သည္။
ထိုကဲ့သို႔ တပ္မေတာ္၏ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမ်ား အဆက္ဆက္ ျဖစ္ေပၚခဲ့ေသာ္လည္း လက္ရွိအေနအထားတြင္ တကယ့္ အာဏာလဲႊေျပာင္းမႈကို မေတြ႕ရပါ။ လက္ရွိအစိုးရကိုလည္း ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရ အႀကီးအကဲ ဦးေဆာင္ေရး ဆြဲထားေသာ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းေပးထားျခင္းျဖစ္သည္။
လက္ရွိျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို ၂၀၁၂ ေ႐ြးေကာက္ပြဲႏွင့္ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတို႔၏ ရလဒ္မ်ားက ပံုသြင္း လ်က္ရွိသည္။
၂၀၁၀ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး USDP ပါတီက ေအာင္ပြဲခံခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ား တြင္ NLD ပါတီက ၄၄ ေနရာအနက္ ၄၃ ေနရာ အႏုိင္ရရွိသည္။
ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲတြင္ NLD ပါတီက ေအာင္ပြဲခံခဲ့ေသာ္လည္း လႊတ္ေတာ္တြင္းအတိုက္အခံတို႔၏ စုေပါင္း အင္အားသည္ အာဏာရျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအစိုးရကို စိန္ေခၚ (သို႔) ၿခိမ္းေျခာက္ႏုိင္ေလာက္ေအာင္ အင္အား မေတာင့္ေသးပါ။
အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ ဥပေဒျပဳေရး၊ တရားစီရင္ေရးစေသာ အစိုးရ၏ တပ္ခဲြသံုးခဲြ (သို႔) မ႑ိဳင္သံုးခုစလံုးမွာလည္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းမ်ားႏွင့္ စစ္တပ္ေနာက္ခံ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီဝင္မ်ားကသာ လႊမ္းမိုးထားၾကသည္။ တပ္မေတာ္၏ ထင္သာျမင္သာအခြင့္ထူးအခ်ိဳ႕မွာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေနရာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကို ေ႐ြးေကာက္ပြဲမလိုဘဲ ရယူထားျခင္း၊ အေရးေပၚအေျခအေနတြင္ အစိုးရထံမွ အာဏာလဲႊယူႏုိင္ျခင္း၊ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္မႈမွန္သမွ် လႊတ္ေတာ္တြင္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္ေထာက္ခံမႈရရန္လိုအပ္ျခင္း စသည္တို႔့ျဖစ္သည္။
ထို႔အျပင္ ကာကြယ္ေရး၊ ျပည္ထဲေရးႏွင့္ နယ္စပ္ေရးရာကဲ့သို႔ေသာ လံုၿခံဳေရးဆိုင္ရာဆုိင္ရာဝန္ႀကီးဌာနမ်ားကို လည္း တပ္မေတာ္အရာရွိမ်ားကသာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားၾကသည္။ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးႏွင့္ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ သည္လည္း အစိုးရအဖြ႕ဲ၏ အာဏာအႀကီးဆံုးေကာင္စီတစ္ခုအျဖစ္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒတြင္ ေရးဆြဲထားသည္။ အတိတ္က လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္ေနေသာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးမ်ားကိုလည္း ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒက အာမခံခ်က္ေပးထားသည္။
ယခုႏွစ္ဇူလိုင္လတြင္မူ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္သည့္အေနျဖင့္အေျခခံဥပေဒပါ အျငင္းပြားစရာအခ်ိဳ႕ကို ျပန္လည္သံုးသပ္ျပင္ဆင္ရန္ အဖြဲ႕ဝင္ ၁၀၉ ဦးပါ ေကာ္မတီကို လႊတ္ေတာ္က ဖြဲ႕စည္းေပးခဲ့သည္။ ၎ေကာ္မတီတြင္ NLD ႏွင့္ UNSDP အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားႏွင့္ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ပါဝင္ၾကသည္။
အျငင္းပြားစရာအခ်က္မ်ားအနက္မွ ဖိအားမ်ားေသာ ကိစၥရပ္ႏွစ္ခုျဖစ္သည့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ သမၼတ ျဖစ္မလာေအာင္ တားဆီးထားေသာ စည္းကမ္းခ်က္ကို ဖယ္ရွား (သို႔) ျပင္ဆင္ေရးႏွင့္ ျပည္နယ္မ်ားအား ၎တို႔၏ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္မ်ားကို ေ႐ြးခ်ယ္ခြင့္ျပဳေရးတို႔ကို ေကာ္မတီက ေျဖရွင္းရန္ ႀကိဳးစားလ်က္ရွိသည္။
ေကာ္မတီ၏ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အစီရင္ခံစာကို ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္မတိုင္မွီ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္ျပမည္ ျဖစ္သည္ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးသည္ လက္ရွိတြင္ ယိုင္နဲ႔နဲ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ား ဆက္တုိက္ျဖစ္ေပၚေနေသာ္လည္း၊ ေနာက္ျပန္ မလွည့္ေတာ့ဟု မွတ္ခ်က္ေပးရန္ အခ်ိန္ေစာေနေသးသည္။ ေနာက္ျပန္မလွည့္ေတာ့ေသာ္ျငားလည္း ေႏွာင့္ေႏွး ၾကန္႔ၾကာလြန္းသည္ဟု အခ်ိဳ႕ကဆိုၾကသည္။
လက္ရွိအစိုးရသည္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အုပ္စုအမ်ားစုႏွင့္ အပစ္ရပ္သေဘာတူညီမႈမ်ား ရရွိထားေသာ္ လည္း ကိုယ္ပုိင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ေပးေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ အျငင္းပြားစရာမရွိေသာ ႏုိင္ငံေရးအေျဖထြက္လာရန္ အာမခံႏုိင္ျခင္း မရွိေသးေပ။
ထို႔အျပင္ ႏုိင္ငံေရးတြင္ တပ္မေတာ္က ေမြးရာပါအခြင့္အေရးသဖြယ္ ေနရာယူထားျခင္းကို ႐ုတ္သိမ္းရန္အတြက္ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒကိုျပင္ဆင္မည္ဟုလည္း အာမခံႏုိင္ျခင္း မရွိေသးပါ။
ဒါတင္မကေသးပါ။ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲမ်ား လြတ္လပ္မွ်တမွာလားဆိုသည့္ ကိစၥ မေရရာေသးသည့္အျပင္၊ တပ္မေတာ္အား လႊတ္ေတာ္ေနရာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေပးထားသည့္ အေျခခံဥပေဒ စည္းကမ္းကို ျပင္ဆင္မည္ဟူ ေသာ အာမခံခ်က္လည္း မရွိေသးပါ။
လက္ရွိ ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးအခင္းအက်င္းတြင္ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈမ်ားႏွင့္ ပတ္သက္၍အရာရာကို အေကာင္းျမင္ႏုိင္သကဲ့သို႔၊ သမိုင္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ ျပႆနာမ်ားရွိမႈ၊ တပ္မေတာ္၏ ေမြးရာပါေနရာယူမႈစေသာ အေၾကာင္းရင္းခံမ်ားရွိေနေသာေၾကာင့္ ေရရွည္ေျပလည္မည့္ အေျဖထြက္ႏုိင္ေရးႏွင့္ ပတ္သက္၍ ျပစ္တင္ေဝ ဖန္စရာ အေၾကာင္းမ်ားလည္း ရွိေနဆဲျဖစ္ပါသည္။
သို႔ျဖစ္ရာ အေျခခံဥပေဒ ျပန္လည္သံုးသပ္ေရးေကာ္မတီ၏ ျဖစ္ႏုိင္ေခ် အစီရင္ခံစာႏွင့္ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီ၏ ၂၀၁၅ ေ႐ြးေကာက္ပြဲအေပၚ ခ်ဥ္းကပ္ပံုတို႔ကို မွန္းဆရန္ အခ်ိန္မတန္ေသးေသာ္လည္း၊ ေသခ်ာေပါက္ ေျပာႏိုင္ သည့္ အခ်က္တစ္ခုမွာ တပ္မေတာ္သည္ မၾကာမွီလာေတာ့မည့္ အနာဂါတ္ကာတစ္ခုအထိ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးတြင္ အေရးႀကီးေသာက႑မွ ဆက္လက္ပါဝင္ကာ အတြင္းသားအစိတ္အပိုင္းအျဖစ္ အနည္းဆံုးအားျဖင့္ ရွိေနဦးမည့္ လကၡဏာပင္ျဖစ္သည္။
No comments:
Post a Comment
Comment မ်ားကုိ စီစစ္ျပီး တင္ေပးပါမည္။ မုိက္ရုိင္းေသာ၊ လူသားမဆန္ေသာ Commet မ်ား တင္မေပးပါ။