(Irrawaddy)
ျမန္မာႏိုင္ငံ မိုဘိုင္းတယ္လီဖုန္း ကြန္ရက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတြင္ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကမည့္ ႏိုင္ငံျခား ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီ မ်ားကို ပင့္ကူအိမ္သဖြယ္ ရႈပ္ေထြးသည့္ ခ႐ိုနီ၀ါဒႏွင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားက ေစာင့္ႀကိဳလွ်က္ရွိေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးေလ့လာမႈ အစီရင္ခံစာ တေစာင္တြင္ သတိေပးထားသည္။
မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို ႀကီးၾကပ္ရန္ တာ၀န္ရွိသည့္ အစိုးရပိုင္ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း (MPT) တြင္ ယခုအခ်ိန္ ၾသဇာရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ သာမက ယခင္စစ္အစိုးရ ႏွင့္ပါ ဆက္သြယ္ ပတ္သက္မႈရွိသည့္ ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ဦးစားေပးရမည့္ အစီအစဥ္မ်ား ရွိေနႏုိင္သည္ ဟုလည္း အေမရိကန္အေျခစိုက္ သုေတသနႏွင့္ သုေတသန အထူးျပဳကုမၸဏီ Maplecroft က ဆိုသည္။
Maplecroft က ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ကုမၸဏီမ်ားထဲတြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္း၏ သားႏွစ္ဦး ပိုင္ဆိုင္သည့္ Red Link Communication၊ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ ဦး၀င္းေမာ္ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ သည့္ Forever Group ႏွင့္ ယခင္စစ္အစိုးရႏွင့္ ခိုင္မာေသာ ဆက္သြယ္မႈရွိၿပီး ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဌာနႏွင့္လည္း လုပ္ငန္းတြဲဖက္ လုပ္ေဆာင္သည့္ ေရႊသံလြင္ကုမၸဏီက ပိုင္ဆိုင္ေသာ Sky Net တို႔ ျဖစ္သည္။ ၎တို႔သည္ ႐ုပ္သံလႊင့္ မီဒီယာႏွင့္ အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း အထူးျပဳ ကုမၸဏီမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
Red Link သည္ ႀကိဳးမဲ့ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ေနၿပီး Sky Net သည္ ၿဂိဳဟ္တုစနစ္သံုး အင္တာနက္ စနစ္ႏွင့္ ရုပ္သံထုတ္လႊင့္ျခင္း ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနသည့္ ကုမၸဏီ ျဖစ္သည္။ ၎၏ ႐ုပ္သံလိုင္း မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခား ေဘာလံုး ၿပိဳင္ပြဲမ်ားကို အေလးထား ထုတ္လႊင့္ေပးေနသည္။
“ဒီလို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ေပးထားတာေၾကာင့္ ေစ်းကြက္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ အေျခအေနတရပ္ ျဖစ္လာဖို႔ အတားအဆီး ျဖစ္လာ ပါတယ္။ ရလဒ္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြကို အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ အေလ့အထေတြ ရွိေနတဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ဖို႔ ဖိအားေပးျခင္း ခံရႏိုင္ပါတယ္” ဟု Maplecroft ၏ “Risks Await Entrants into Myanmar ‘s Telecoms Market” အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မိုဘိုင္းဖုန္း အေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အဓိကက်သည့္ လိုင္စင္ႏွစ္ခုကို ဇြန္လ အတြင္းက ကာတာႏိုင္ငံမွ Ooredoo ကုမၸဏီႏွင့္ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံမွ Telenor ကုမၸဏီ တို႔ကို ဆန္ကာတင္ ကုမၸဏီ ၁၁ ခုထဲမွ ေရြးခ်ယ္ခ်ထားေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ Telenor ၏ ရွယ္ယာအမ်ားစုကို ေနာ္ေ၀ အစိုးရက ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။
၎တို႔ကို ၅၅ သန္းခန္႔ ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို လႊမ္းၿခံဳႏိုင္သည့္ တယ္လီဖုန္း ကြန္ရက္ကို ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတိုင္မီ တည္ေထာင္ရန္ လ်ာထား သတ္မွတ္ေပးထားသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာလွ်င္ မိုဘိုင္းဖုန္း သို႔မဟုတ္ ႀကိဳးဖုန္းကို သံုးစြဲႏိုင္ေသးေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္း (MPT) ၏ အဆိုအရသိရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း SIM ကတ္ႏွင့္ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈ တရားမ၀င္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္တခု က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေပၚေနျခင္း အေၾကာင္းကို တရား၀င္ထုတ္ျပန္သည့္ စာရင္းဇယားမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိေပ။
စီးပြားေရး လုပ္ငန္းစုႀကီးမ်ား သို႔မဟုတ္ စစ္တပ္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ အလုပ္လုပ္မည့္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ တရားမ၀င္ေသာ၊ က်င့္၀တ္မညီေသာ အျပဳအမူမ်ား ရွိေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မည္ ဟုလည္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။
“ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ အေရာင္းကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ တဆင့္ခံ ကန္ထ႐ိုတ္ေတြကို ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း (MEC) နဲ႔ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမီတက္ (UMEHL) တို႔က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီလုပ္ငန္းႀကီး ႏွစ္ခုစလံုးဟာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ၊ စီးပြားေရး က်င့္၀တ္ ေဖာက္ဖ်က္မႈ၊ အဓမၼ အလုပ္ခိုင္းေစမႈနဲ႔ တျခား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ လူသိမ်ားတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္” ဟုလည္း Maplecroft ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
“ေနာက္ထပ္ အၿပိဳင္ျဖစ္လာတဲ့ စိုးရိမ္စရာ တခုကေတာ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ MEC ကို ျမန္မာ့ ဆက္သြယ္ေရးက တယ္လီဖုန္း လုပ္ငန္းလိုင္စင္ ခ်ထားေပးလိုက္တာပါပဲ။ MEC ၀င္လာတာက ဒီေစ်းကြက္ကို ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ ဒီလို ေပးလိုက္တာေၾကာင့္ သူက အေျခခံ အေဆာက္အအံုေတြနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြကို လ်င္လ်င္ ျမန္ျမန္ ရယူႏိုင္တာေၾကာင့္ အက်ိဳးအျမတ္ ထူးထူးကဲကဲ ရသြားႏိုင္ပါတယ္” ဟု Maplecroft က ေျပာသည္။
Telenor Myanmar က ၾသဂုတ္လမွ စတင္၍ ၀န္ထမ္းမ်ား ေခၚယူေနၿပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ ေနရာ ၃၀၀၀ အထိ ခန္႔ထားေပးႏိုင္လိမ့္မည္ဟု သတင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎တို႔ထဲမွ သံုးပံုႏွစ္ပံု ခန္႔သည္ ၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ အေရာင္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည့္ မိတ္ဖက္ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရမည္ ျဖစ္သည္ဟု Telenor Myanmar က ဆိုသည္။
Telenor Myanmar သည္ ၎၏ အစဥ္အလာမ်ားအတိုင္း ဘက္ေပါင္းစံုမွပါ၀င္ေသာ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ကာ လိုအပ္သည့္ လူသား အရင္းအျမစ္မ်ားကို ေခၚယူသြားႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္ဟု ၾသဂုတ္လ အတြင္းက ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ကုမၸဏီ၏ ေၾကညာခ်က္ တေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ပထမအဆင့္ ၀န္ထမ္း ေခၚယူမႈကို စက္တင္ဘာ လကုန္ပိုင္းအထိ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည့္ အေတြ႔အႀကံဳရွိ စီမံခန္႔ခြဲေရး ၀န္ထမ္းမ်ားကို အေလးေပး ေခၚယူခဲ့သည္။
အႀကီးတန္း စီမံခန္႔ခြဲေရး ၀န္ထမ္းအမ်ားအျပားကို Telenor ၏ ကုမၸဏီခြဲျဖစ္ေသာ ဘန္ေကာက္ အေျခစိုက္ DTAC မွ Telenor Myanmar သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ခန္႔ထားခဲ့သည္။ DTAC သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယအႀကီးမားဆံုး မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္ ၀န္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီ ျဖစ္သည္။ ၎တို႔ထဲတြင္ နည္းပညာ အရာရွိခ်ဳပ္ Prathet Tankuranum၊ ေစ်းကြက္ အရာရွိခ်ဳပ္ Sharad Mehrotra ႏွင့္ ၀န္ထမ္းေရးရာ ဌာန အႀကီးအကဲ Tipayarat Kaewsringarm တို႔ ပါ၀င္ေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ The Nation သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ သိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တာ၀န္ယူမည့္ အႀကီးတန္း စီမံခန္႔ခြဲေရး အဖြဲ႕တခုတည္ေဆာက္ ေနဆဲျဖစ္သည္ဟု Ooredoo ကုမၸဏီက ၾသဂုတ္လလယ္ပိုင္းတြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
Telenor ႏွင့္ MPT တို႔သည္ စက္ပစၥည္း ေထာက္ပံ့ေရး အတြက္ ေနာက္ေၾကာင္း မရွင္းသည့္ တ႐ုတ္ အီလက္ထရြန္းနစ္ ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း Huawae Technologies ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိခဲ့သည္။
“Huawei ဟာ တ႐ုတ္အစိုးရနဲ႔ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရာ ဆက္စပ္မႈေတြရွိေနသလို သူလွ်ိဳလုပ္ငန္းေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ စြပ္စြဲမႈေတြ မၾကာခဏ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္” ဟု ျမန္မာ့ မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္အတြက္ အဓိက စက္ပစၥည္း ေထာက္ပံ့သူ ျဖစ္လာမည့္ Huawei ကုမၸဏီႏွင့္ ပတ္သက္၍ The International Business Times က ၾသဂုတ္လ အတြင္းတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ ေဆာင္းဦးကာလတြင္ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မတီက အေမရိကန္ကုမၸဏီ မ်ားကို Huawei မွထုတ္လုပ္ေသာ စက္ပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူျခင္းမွ တားျမစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ၾသ စေတးလ်ႏိုင္ငံ ကလည္း ၎၏ ႏိုင္ငံလံုဆိုင္ရာ ဖိုင္ဘာကြန္ယက္စီမံကိန္းအတြက္ Huawei ကုမၸဏီမွ အဆိုျပဳလႊာ တင္သြင္း ျခင္းကို လံုၿခံဳေရး အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ယမန္ႏွစ္က ပိတ္ပင္တားျမစ္လိုက္သည္။
Huawei ကုမၸဏီသည္ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ရွိေနသည္ဟု တိုက္႐ိုတ္သက္ေသျပႏိုင္စရာ အေၾကာင္း မရွိေသာ္လည္း ၎သည္ အစိုးရထံမွ ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့ ပံုမွန္ ရရွိေနၿပီးေနာက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံမွ Ericsson ကုမၸဏီကို ေက်ာ္တက္၍ ကမာၻေပၚတြင္အႀကီးဆံုး တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္ေရးပစၥည္း ထုတ္လုပ္သည့္ ကုမၸဏီ ျဖစ္လာ သည္။
ကမာၻအႏွံ႔အျပားတြင္ သူ၏ ၀န္ထမ္းေပါင္း ၁၄၀၀၀၀ ရွိသည္ဟုလည္း Huawei ကုမၸဏီက ေက်ညာခဲ့သည္။ အတည္ မျပဳႏိုင္ေသးေသာ သတင္းမ်ားအရ Ooredoo သည္လည္း Huawei ႏွင့္ ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ ဟုလည္း သိရသည္။
Ooredoo ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာအႀကီးတန္းမန္ေနဂ်ာ Ross Cormack က ၎တို႔ကုမၸဏီ အေနျဖင့္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ကတိ ေပးထားသည့္ အတိုင္း တာ၀န္မ်ားလုပ္ေဆာင္ျပႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ထားသည္ဟု ၾသဂုတ္လအတြင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ျမန္မာႏို္င္ငံ တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြ အားလံုးၾကားမွာ ကြဲျပားျခားနားမႈတခုကို ျပသႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အစြမ္း ကုန္ႀကိဳးစားသြားမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိမႈကို အေလးထားလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔လည္း ႀကိဳးစားသြားပါမယ္” ဟု Cormack က ဆိုသည္။
ဆယ္ႏွစ္အတြင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၆၀ ကူညီ ေထာက္ပ့ံေပးသြားမည္ဟု Ooredoo က ကတိျပဳထားသည္။
ဝီလ်ံဘြတ္ ေရးသည့္ Investors in Burma Telecom Sector Face ‘Corrupt, Crony Practices’: Report ကို ႏုိင္မင္းသြင္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ မိုဘိုင္းတယ္လီဖုန္း ကြန္ရက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးတြင္ လာေရာက္ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံၾကမည့္ ႏိုင္ငံျခား ဆက္သြယ္ေရး ကုမၸဏီ မ်ားကို ပင့္ကူအိမ္သဖြယ္ ရႈပ္ေထြးသည့္ ခ႐ိုနီ၀ါဒႏွင့္ အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈမ်ားက ေစာင့္ႀကိဳလွ်က္ရွိေၾကာင္း ႏိုင္ငံတကာ စီးပြားေရးေလ့လာမႈ အစီရင္ခံစာ တေစာင္တြင္ သတိေပးထားသည္။
မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးကို ႀကီးၾကပ္ရန္ တာ၀န္ရွိသည့္ အစိုးရပိုင္ ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရးလုပ္ငန္း (MPT) တြင္ ယခုအခ်ိန္ ၾသဇာရွိေသာ ႏိုင္ငံေရးသမားမ်ားႏွင့္ သာမက ယခင္စစ္အစိုးရ ႏွင့္ပါ ဆက္သြယ္ ပတ္သက္မႈရွိသည့္ ျမန္မာစီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားကို ဦးစားေပးရမည့္ အစီအစဥ္မ်ား ရွိေနႏုိင္သည္ ဟုလည္း အေမရိကန္အေျခစိုက္ သုေတသနႏွင့္ သုေတသန အထူးျပဳကုမၸဏီ Maplecroft က ဆိုသည္။
Maplecroft က ေဖာ္ျပခဲ့ေသာ ကုမၸဏီမ်ားထဲတြင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္း၏ သားႏွစ္ဦး ပိုင္ဆိုင္သည့္ Red Link Communication၊ ျပန္ၾကားေရး ၀န္ႀကီးဌာန၏ အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ ဦး၀င္းေမာ္ အမႈေဆာင္ အရာရွိခ်ဳပ္ အျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ သည့္ Forever Group ႏွင့္ ယခင္စစ္အစိုးရႏွင့္ ခိုင္မာေသာ ဆက္သြယ္မႈရွိၿပီး ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီး ဌာနႏွင့္လည္း လုပ္ငန္းတြဲဖက္ လုပ္ေဆာင္သည့္ ေရႊသံလြင္ကုမၸဏီက ပိုင္ဆိုင္ေသာ Sky Net တို႔ ျဖစ္သည္။ ၎တို႔သည္ ႐ုပ္သံလႊင့္ မီဒီယာႏွင့္ အင္တာနက္၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္း အထူးျပဳ ကုမၸဏီမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
Red Link သည္ ႀကိဳးမဲ့ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈလုပ္ငန္းကို လုပ္ကိုင္ေနၿပီး Sky Net သည္ ၿဂိဳဟ္တုစနစ္သံုး အင္တာနက္ စနစ္ႏွင့္ ရုပ္သံထုတ္လႊင့္ျခင္း ၀န္ေဆာင္မႈေပးေနသည့္ ကုမၸဏီ ျဖစ္သည္။ ၎၏ ႐ုပ္သံလိုင္း မ်ားတြင္ ႏိုင္ငံျခား ေဘာလံုး ၿပိဳင္ပြဲမ်ားကို အေလးထား ထုတ္လႊင့္ေပးေနသည္။
“ဒီလို လုပ္ပိုင္ခြင့္ေတြ ေပးထားတာေၾကာင့္ ေစ်းကြက္ၿပိဳင္ဆိုင္မႈ အေျခအေနတရပ္ ျဖစ္လာဖို႔ အတားအဆီး ျဖစ္လာ ပါတယ္။ ရလဒ္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံျခားရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူေတြကို အက်င့္ပ်က္ျခစားမႈ အေလ့အထေတြ ရွိေနတဲ့ ျပည္တြင္း လုပ္ငန္းရွင္ေတြနဲ႔ ဖက္စပ္လုပ္ကိုင္ဖို႔ ဖိအားေပးျခင္း ခံရႏိုင္ပါတယ္” ဟု Maplecroft ၏ “Risks Await Entrants into Myanmar ‘s Telecoms Market” အမည္ရွိ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ မိုဘိုင္းဖုန္း အေျခခံ အေဆာက္အအံုမ်ား ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးအတြက္ အဓိကက်သည့္ လိုင္စင္ႏွစ္ခုကို ဇြန္လ အတြင္းက ကာတာႏိုင္ငံမွ Ooredoo ကုမၸဏီႏွင့္ ေနာ္ေ၀ႏိုင္ငံမွ Telenor ကုမၸဏီ တို႔ကို ဆန္ကာတင္ ကုမၸဏီ ၁၁ ခုထဲမွ ေရြးခ်ယ္ခ်ထားေပးခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။ Telenor ၏ ရွယ္ယာအမ်ားစုကို ေနာ္ေ၀ အစိုးရက ပိုင္ဆိုင္ထားသည္။
၎တို႔ကို ၅၅ သန္းခန္႔ ရွိမည္ဟု ခန္႔မွန္းရေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို လႊမ္းၿခံဳႏိုင္သည့္ တယ္လီဖုန္း ကြန္ရက္ကို ၂၀၁၆ ခုႏွစ္ မတိုင္မီ တည္ေထာင္ရန္ လ်ာထား သတ္မွတ္ေပးထားသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူဦးေရ၏ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာလွ်င္ မိုဘိုင္းဖုန္း သို႔မဟုတ္ ႀကိဳးဖုန္းကို သံုးစြဲႏိုင္ေသးေၾကာင္း ျမန္မာ့ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္း (MPT) ၏ အဆိုအရသိရသည္။ သို႔ေသာ္လည္း SIM ကတ္ႏွင့္ အင္တာနက္ ၀န္ေဆာင္မႈ တရားမ၀င္ ေမွာင္ခိုေစ်းကြက္တခု က်ယ္က်ယ္ ျပန္႔ျပန္႔ ျဖစ္ေပၚေနျခင္း အေၾကာင္းကို တရား၀င္ထုတ္ျပန္သည့္ စာရင္းဇယားမ်ားတြင္ ထည့္သြင္း ေဖာ္ျပထားျခင္း မရွိေပ။
စီးပြားေရး လုပ္ငန္းစုႀကီးမ်ား သို႔မဟုတ္ စစ္တပ္က ေက်ာေထာက္ေနာက္ခံ ေပးထားသည့္ ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ အလုပ္လုပ္မည့္ ႏိုင္ငံျခား ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံသူမ်ားသည္ တရားမ၀င္ေသာ၊ က်င့္၀တ္မညီေသာ အျပဳအမူမ်ား ရွိေနသည့္ အဖြဲ႔အစည္းမ်ားေၾကာင့္ အခက္အခဲမ်ား ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ရင္ဆိုင္ရလိမ့္မည္ ဟုလည္း အစီရင္ခံစာက ဆိုသည္။
“ကုမၸဏီေတြအေနနဲ႔ အေရာင္းကိုယ္စားလွယ္ေတြ၊ တဆင့္ခံ ကန္ထ႐ိုတ္ေတြကို ျမန္မာ့စီးပြားေရး ေကာ္ပိုေရးရွင္း (MEC) နဲ႔ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမီတက္ (UMEHL) တို႔က ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာကို ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီလုပ္ငန္းႀကီး ႏွစ္ခုစလံုးဟာ အက်င့္ပ်က္ ျခစားမႈ၊ စီးပြားေရး က်င့္၀တ္ ေဖာက္ဖ်က္မႈ၊ အဓမၼ အလုပ္ခိုင္းေစမႈနဲ႔ တျခား လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြနဲ႔ လူသိမ်ားတဲ့ ကုမၸဏီႀကီးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္” ဟုလည္း Maplecroft ၏ အစီရင္ခံစာတြင္ ေရးသားထားသည္။
“ေနာက္ထပ္ အၿပိဳင္ျဖစ္လာတဲ့ စိုးရိမ္စရာ တခုကေတာ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ ဇူလိုင္လ ေႏွာင္းပိုင္းမွာ MEC ကို ျမန္မာ့ ဆက္သြယ္ေရးက တယ္လီဖုန္း လုပ္ငန္းလိုင္စင္ ခ်ထားေပးလိုက္တာပါပဲ။ MEC ၀င္လာတာက ဒီေစ်းကြက္ကို ကေမာက္ကမ ျဖစ္ေစပါလိမ့္မယ္။ ဒီလို ေပးလိုက္တာေၾကာင့္ သူက အေျခခံ အေဆာက္အအံုေတြနဲ႔ အစိုးရရဲ႕ ခြင့္ျပဳခ်က္ေတြကို လ်င္လ်င္ ျမန္ျမန္ ရယူႏိုင္တာေၾကာင့္ အက်ိဳးအျမတ္ ထူးထူးကဲကဲ ရသြားႏိုင္ပါတယ္” ဟု Maplecroft က ေျပာသည္။
Telenor Myanmar က ၾသဂုတ္လမွ စတင္၍ ၀န္ထမ္းမ်ား ေခၚယူေနၿပီး ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ အလုပ္အကိုင္ ေနရာ ၃၀၀၀ အထိ ခန္႔ထားေပးႏိုင္လိမ့္မည္ဟု သတင္းမ်ားတြင္ ေဖာ္ျပၾကသည္။ သို႔ေသာ္လည္း ၎တို႔ထဲမွ သံုးပံုႏွစ္ပံု ခန္႔သည္ ၀န္ေဆာင္မႈႏွင့္ အေရာင္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ၾကမည့္ မိတ္ဖက္ ကုမၸဏီမ်ားတြင္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ရမည္ ျဖစ္သည္ဟု Telenor Myanmar က ဆိုသည္။
Telenor Myanmar သည္ ၎၏ အစဥ္အလာမ်ားအတိုင္း ဘက္ေပါင္းစံုမွပါ၀င္ေသာ လုပ္ငန္းအစီအစဥ္ႏွင့္ ကိုက္ညီသည့္ ခ်ဥ္းကပ္မႈမ်ားကို ျပဳလုပ္သြားမည္ျဖစ္ကာ လိုအပ္သည့္ လူသား အရင္းအျမစ္မ်ားကို ေခၚယူသြားႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္ဟု ၾသဂုတ္လ အတြင္းက ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ကုမၸဏီ၏ ေၾကညာခ်က္ တေစာင္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။ ပထမအဆင့္ ၀န္ထမ္း ေခၚယူမႈကို စက္တင္ဘာ လကုန္ပိုင္းအထိ ျပဳလုပ္ခဲ့ရာတြင္ အေရးတႀကီး လိုအပ္ေနသည့္ အေတြ႔အႀကံဳရွိ စီမံခန္႔ခြဲေရး ၀န္ထမ္းမ်ားကို အေလးေပး ေခၚယူခဲ့သည္။
အႀကီးတန္း စီမံခန္႔ခြဲေရး ၀န္ထမ္းအမ်ားအျပားကို Telenor ၏ ကုမၸဏီခြဲျဖစ္ေသာ ဘန္ေကာက္ အေျခစိုက္ DTAC မွ Telenor Myanmar သို႔ ေျပာင္းေရႊ႕ ခန္႔ထားခဲ့သည္။ DTAC သည္ ထိုင္းႏိုင္ငံ၏ ဒုတိယအႀကီးမားဆံုး မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္ ၀န္ေဆာင္မႈ ကုမၸဏီ ျဖစ္သည္။ ၎တို႔ထဲတြင္ နည္းပညာ အရာရွိခ်ဳပ္ Prathet Tankuranum၊ ေစ်းကြက္ အရာရွိခ်ဳပ္ Sharad Mehrotra ႏွင့္ ၀န္ထမ္းေရးရာ ဌာန အႀကီးအကဲ Tipayarat Kaewsringarm တို႔ ပါ၀င္ေၾကာင္း ထိုင္းႏိုင္ငံထုတ္ The Nation သတင္းစာတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ သိရသည္။
ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ တာ၀န္ယူမည့္ အႀကီးတန္း စီမံခန္႔ခြဲေရး အဖြဲ႕တခုတည္ေဆာက္ ေနဆဲျဖစ္သည္ဟု Ooredoo ကုမၸဏီက ၾသဂုတ္လလယ္ပိုင္းတြင္ ထုတ္ေဖာ္ ေျပာၾကားခဲ့သည္။
Telenor ႏွင့္ MPT တို႔သည္ စက္ပစၥည္း ေထာက္ပံ့ေရး အတြက္ ေနာက္ေၾကာင္း မရွင္းသည့္ တ႐ုတ္ အီလက္ထရြန္းနစ္ ပစၥည္း ထုတ္လုပ္ေရး လုပ္ငန္း Huawae Technologies ႏွင့္ သေဘာတူညီခ်က္ ရရွိခဲ့သည္။
“Huawei ဟာ တ႐ုတ္အစိုးရနဲ႔ သံသယျဖစ္ဖြယ္ရာ ဆက္စပ္မႈေတြရွိေနသလို သူလွ်ိဳလုပ္ငန္းေတြမွာ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈေတြ ရွိေနတယ္လို႔ အေနာက္ႏိုင္ငံမ်ားရဲ႕ စြပ္စြဲမႈေတြ မၾကာခဏ ရင္ဆိုင္ေနရပါတယ္” ဟု ျမန္မာ့ မိုဘိုင္းဖုန္း ကြန္ရက္အတြက္ အဓိက စက္ပစၥည္း ေထာက္ပံ့သူ ျဖစ္လာမည့္ Huawei ကုမၸဏီႏွင့္ ပတ္သက္၍ The International Business Times က ၾသဂုတ္လ အတြင္းတြင္ ေရးသားခဲ့သည္။
ၿပီးခဲ့ေသာ ေဆာင္းဦးကာလတြင္ အေမရိကန္လႊတ္ေတာ္ ေထာက္လွမ္းေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မတီက အေမရိကန္ကုမၸဏီ မ်ားကို Huawei မွထုတ္လုပ္ေသာ စက္ပစၥည္းမ်ား ၀ယ္ယူျခင္းမွ တားျမစ္ေၾကာင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။ ၾသ စေတးလ်ႏိုင္ငံ ကလည္း ၎၏ ႏိုင္ငံလံုဆိုင္ရာ ဖိုင္ဘာကြန္ယက္စီမံကိန္းအတြက္ Huawei ကုမၸဏီမွ အဆိုျပဳလႊာ တင္သြင္း ျခင္းကို လံုၿခံဳေရး အေၾကာင္းျပခ်က္ျဖင့္ ယမန္ႏွစ္က ပိတ္ပင္တားျမစ္လိုက္သည္။
Huawei ကုမၸဏီသည္ တ႐ုတ္အစိုးရ၏ ထိန္းခ်ဳပ္မႈေအာက္တြင္ ရွိေနသည္ဟု တိုက္႐ိုတ္သက္ေသျပႏိုင္စရာ အေၾကာင္း မရွိေသာ္လည္း ၎သည္ အစိုးရထံမွ ေငြေၾကးအေထာက္အပံ့ ပံုမွန္ ရရွိေနၿပီးေနာက္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္တြင္ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံမွ Ericsson ကုမၸဏီကို ေက်ာ္တက္၍ ကမာၻေပၚတြင္အႀကီးဆံုး တယ္လီဖုန္း ဆက္သြယ္ေရးပစၥည္း ထုတ္လုပ္သည့္ ကုမၸဏီ ျဖစ္လာ သည္။
ကမာၻအႏွံ႔အျပားတြင္ သူ၏ ၀န္ထမ္းေပါင္း ၁၄၀၀၀၀ ရွိသည္ဟုလည္း Huawei ကုမၸဏီက ေက်ညာခဲ့သည္။ အတည္ မျပဳႏိုင္ေသးေသာ သတင္းမ်ားအရ Ooredoo သည္လည္း Huawei ႏွင့္ ညွိႏိႈင္းေဆြးေႏြးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္ ဟုလည္း သိရသည္။
Ooredoo ၏ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာအႀကီးတန္းမန္ေနဂ်ာ Ross Cormack က ၎တို႔ကုမၸဏီ အေနျဖင့္ ခိုင္ခိုင္မာမာ ကတိ ေပးထားသည့္ အတိုင္း တာ၀န္မ်ားလုပ္ေဆာင္ျပႏိုင္ရန္ ရည္ရြယ္ထားသည္ဟု ၾသဂုတ္လအတြင္းက ေျပာၾကားခဲ့သည္။
“ျမန္မာႏို္င္ငံ တေလွ်ာက္မွာရွိတဲ့ အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြ အားလံုးၾကားမွာ ကြဲျပားျခားနားမႈတခုကို ျပသႏိုင္ဖို႔ က်ေနာ္တို႔ အစြမ္း ကုန္ႀကိဳးစားသြားမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ ေဖာက္သည္ေတြရဲ႕ သက္သာေခ်ာင္ခ်ိမႈကို အေလးထားလုပ္ေဆာင္ႏိုင္ဖို႔လည္း ႀကိဳးစားသြားပါမယ္” ဟု Cormack က ဆိုသည္။
ဆယ္ႏွစ္အတြင္းတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ပညာေရးႏွင့္ က်န္းမာေရးေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ အေမရိကန္ေဒၚလာ သန္း ၆၀ ကူညီ ေထာက္ပ့ံေပးသြားမည္ဟု Ooredoo က ကတိျပဳထားသည္။
ဝီလ်ံဘြတ္ ေရးသည့္ Investors in Burma Telecom Sector Face ‘Corrupt, Crony Practices’: Report ကို ႏုိင္မင္းသြင္ ဆီေလ်ာ္ေအာင္ ျပန္ဆိုသည္။
No comments:
Post a Comment
Comment မ်ားကုိ စီစစ္ျပီး တင္ေပးပါမည္။ မုိက္ရုိင္းေသာ၊ လူသားမဆန္ေသာ Commet မ်ား တင္မေပးပါ။