၂၀၁၃ ျမန္မာႏိုင္ငံ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ သိသာစြာတိုးတက္

(VOA)

ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အျပည့္အ၀ရွိတဲ့ ႏုိင္ငံစာရင္းထဲမွာ မပါ၀င္ေသးေပမဲ့လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈေတြ ဒီႏွစ္ပိုင္း အမ်ားအျပား ရွိခဲ့တယ္လို႔ ကမၻာေပၚက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနေတြကို ေလ့လာ ေစာင့္ၾကည့္ေနတဲ့ အေမရိကန္ႏုိင္ငံအေျခစိုက္ Freedom House အဖြဲ႔က ေျပာလိုက္ပါတယ္။

မေန႔ကထုတ္ျပန္တဲ့ Freedom House အဖြဲ႔ရဲ႕ အခုေနာက္ဆံုး အစီရင္ခံစာထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဘာေတြ ေဖာ္ျပထားပါလဲ။ ကမၻာေပၚက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အဆိုးရြားဆံုး ႏိုင္ငံေတြထဲမွာ ဘယ္ႏိုင္ငံေတြ ပါ၀င္ေနသလဲ ဆုိတာေတြကိုေတာ့ မခင္ျဖဴေထြး က တင္ျပထားပါတယ္။


ကမၻာတ၀ွမ္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ Freedom House အဖြဲ႔က အခုေနာက္ဆံုး ထုတ္ျပန္လိုက္တဲ့ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနေတြဟာ အရင္ႏွစ္ေတြကထက္ သိသိသာသာ တိုးတက္လာခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ပိုင္းအတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ တိုးတက္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ရွိခဲ့သလို၊ သတင္း မီဒီယာပိုင္းမွာလည္း တိုးတက္မႈေတြ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ဒီႏွစ္ အစီရင္ခံစာကို ျပဳစုေရးသားသူ တဦးျဖစ္တဲ့ Freedom House အဖြဲ႔ရဲ႕ အႀကီးတန္း သုေတသီ ခရင္း ခလီခါ (Karin Karlekar) က ေျပာပါတယ္။

“ဒီႏွစ္မွာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေန တုိးတက္မႈ အမ်ားဆံုး ရွိလာတဲ့ ႏိုင္ငံတခုပါ။ ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြၾကားမွာ သတင္းမီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ အတိုးတက္ဆံုး ႏုိင္ငံတခုလို႔ ဆုိရမွာပါ။ ဒါဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က သိသိသာသာ တိုးတက္မႈတခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေနာက္ဆက္တြဲ ထပ္မံ တိုးတက္လာတဲ့ အေျခအေနပါ။ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ အရင္က ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အနိမ့္က်ဆံုး ႏုိင္ငံထဲမွာ ပါ၀င္ခဲ့တာပါ။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔ စာရင္းျပဳစုတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၇ ႏိုင္ငံထဲမွာ ၁၆၂ ႏုိင္ငံေျမာက္ ေနရာကို တက္လာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ အနည္းငယ္အတြင္း သိသိသာသာ တိုးတက္ေျပာင္းလဲလာတဲ့ အေျခအေနပါပဲ။”

ဘယ္လိုအေျခအေနေတြကိုၾကည့္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ တိုးတက္လာတယ္လို႔ ယူဆတာပါလဲ။ ခရင္း ခလီခါ (Karin Karlekar) က အခုလို ေျပာပါတယ္။

“အေျခခံအားျဖင့္ က်မတို႔ ဒီႏွစ္ ေတြ႔ရတဲ့အေျခအေနေတြမွာေတာ့ အက်ဥ္းေထာင္ေတြထဲမွာ က်န္ေနတဲ့ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ဘေလာ့ဂါေတြကို ျပန္လႊတ္ေပးတာလည္း ပါပါတယ္။ အခုဆိုရင္ အစိုးရကို ေ၀ဖန္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြ ေထာင္ခ်ခံရတယ္ဆုိတာ မရွိေတာ့ပါဘူး။ အစိုးရ ဆင္ဆာ ျဖတ္ေတာက္မႈေတြလည္း မရွိေတာ့သေလာက္ တိုးတက္လာတာ ရွိပါတယ္။ ေန႔စဥ္ထုတ္ သတင္းစာေတြ ထုတ္ေ၀ခြင့္ေတြလည္း ေရွ႕ႏွစ္ဆို အမ်ားအျပား ေတြ႔ရေတာ့မွာပါ။ ဒါကလည္း ေကာင္းမြန္တဲ့ တိုးတက္မႈ တခုပါပဲ။ သာမန္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ သတင္း အခ်က္အလက္ေတြကို ပိုၿပီးေတာ့ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရယူႏိုင္လာတဲ့ အေျခအေနလည္း ျဖစ္လာပါတယ္။ ဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ တိုးတက္မႈေတြ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေတြ႔ရပါတယ္။”

အရင္က ေရးသားခြင့္ ပိတ္ပင္ခံရတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြ အခု ေရးသားေဖာ္ျပခြင့္ ရလာတာ၊ လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းစာနယ္ဇင္းနဲ႔ ထုတ္ေ၀သူမ်ားရဲ႕ အဖြဲ႔အစည္းေတြ ေပၚေပါက္လာတာ၊ သတင္းေထာက္ေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ေလ်ာ့ နည္းလာတာနဲ႔၊ ႏုိင္ငံျခားသား သတင္းေထာက္ အေတာ္မ်ားမ်ားကို အစိုးရက ပိတ္ပင္ထားတဲ့ အမည္မဲ စာရင္းကေန ဖယ္ထုတ္ေပးတာနဲ႔ ျပည္ပအေျခစိုက္ သတင္းမီဒီယာလုပ္ငန္းေတြ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ လုပ္ကိုင္ခြင့္ ရလာတာ စတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သတင္းမီဒီယာ တိုးတက္မႈကို ေဖာ္ျပေနတဲ့အၾကာင္း Freedom House ရဲ႕ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။

အခုလို တုိးတက္မႈေတြ ရွိတဲ့တိုင္ေအာင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သတင္းမီဒီယာ အေျခအေနနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ စိုးရိမ္စရာေတြကလည္း ရွိေနတုန္းပဲလို႔ ခရင္း ခလီခါ (Karin Karlekar) က ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ လက္ရွိ ေရးဆြဲေနတဲ့ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒေတြဟာ ဖိႏွိပ္တဲ့ ဥပေဒေတြ မျဖစ္ဖို႔ လို္တယ္လို႔ သူက ဆိုပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒ ကလည္း က်မတို႔ ထည့္သြင္း တြက္ခ်က္ စဥ္းစားတဲ့ကိစၥတခုပါ။ ဒါနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး စိုးရိမ္မႈေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ အခုထက္ တိုးတက္ေကာင္းမြန္လာဖို႔မွာ လက္ရွိမွာ ဖိႏွိပ္မႈေတြ ရွိေနဆဲျဖစ္တဲ့ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒေတြနဲ႔ တင္းက်ပ္မႈေတြကို ျပင္ဆင္ရမယ္ဆုိတာ ေသခ်ာ ပါတယ္။ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ သတင္းမီဒီယာ ဥပေဒ ေရးဆြဲမႈနဲ႔ ပတ္သက္လုိ႔ အျပန္အလွန္ ေဆြးေႏြးမႈေတြနဲ႔ ေ၀ဖန္မႈေတြကို က်မတို႔ ေတြ႔ေနရတာ ျဖစ္ပါ တယ္။ ႏုိင္ငံတကာ စံညႊန္းေတြနဲ႔ ညီၿပီး ပြင့္လင္း လြတ္လပ္မႈရွိတဲ့ ဥပေဒေတြ ျဖစ္ဖို႔ က်မတို႔ တိုက္တြန္း ေျပာဆိုေနပါတယ္။”

ၿပီးခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္တခုအတြင္း ကမၻာအ၀ွမ္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနဟာ ပိုၿပီးေတာ့ ဆိုးရြားလာတဲ့အေျခအေနကို ေရာက္ခဲ့တယ္လို႔ Freedom House အဖြဲ႔က ေျပာပါတယ္။

ႏုိင္ငံေပါင္း ၁၉၇ ႏိုင္ငံက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေနေတြကို ေလ့လာ စမ္းစစ္ၿပီး ဒီအထဲကမွ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ရွိတဲ့ႏုိင္ငံမ်ား၊ တစိတ္တပိုင္း လြတ္လပ္တဲ့ႏိုင္ငံမ်ားနဲ႔ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္မရွိတဲ့ ႏုိင္ငံမ်ားဆိုၿပီး ခြဲျခားထားတာမွာ ျမန္မာႏုိင္ငံကေတာ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္မရွိတဲ့ ႏိုင္ငံေပါင္း ၇၄ ႏိုင္ငံထဲမွာ ပါ၀င္ပါတယ္။

ကမၻာေပၚက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေန အဆိုးရြားႏုိင္ငံေတြမွာေတာ့ ဒီႏွစ္ ျမန္မာႏုိင္ငံကို ထည့္သြင္းမထားပါဘူး။ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေန အဆိုးဆံုး ၈ ႏုိင္ငံကေတာ့ Iran၊ North Korea၊ Belarus၊ Cuba၊ Eritrea ၊ Equatorial Guinea၊ Turkmenistan နဲ႔ Uzbekistan ႏိုင္ငံေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ လူမႈေရး လြတ္လပ္ခြင့္ေတြကို Freedom House က အဆင့္သတ္မွတ္တဲ့ ေနရာမွာလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံဟာ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က အဆင့္ ၇ ေနရာကေန ဒီႏွစ္ အဆင့္ ၆ ေနရာကို တိုးတက္လာသလို လူမႈအခြင့္အေရးပိုင္းမွာလည္း အဆင့္ ၆ ကေန အဆင့္ ၅ ကို တက္လာခဲ့တဲ့အေၾကာင္း အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။