Saturday, June 22, 2013

ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ – ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ မတုိင္ခင္ ျဖစ္ ႏိုင္ေျခ အေနအထား ၄ ခု (၂)

(စည္းလံုးျခင္းရဲ႕အင္အား)

စီးပြားေရး အက်ပ္႐ိုက္ျခင္း သို႔မဟုတ္ သဘာ၀ကပ္ေဘးမ်ား
၂၀၀၇ ခုႏွစ္ကေန စတင္ ေရတြက္လုိက္မယ္ဆိုရင္ အျဖစ္အပ်က္ ႏွစ္ခုေၾကာင့္ တည္ၿငိမ္မႈေတြ အႀကီးအက်ယ္ ပ်က္စီးခဲ့ပါတယ္။ ပထမ တခုကေတာ့ ေလာင္စာစီ ေစ်းႏႈန္းေတြ ျမင့္တက္လာရာကေန စတင္ျမစ္ဖ်ားခံလာတဲ့ ၂၀၀၇ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးျဖစ္ၿပီး ေနာက္တခုကေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္မွာ တိုက္ခတ္ခဲ့တဲ့ နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ေရႊ၀ါေရာင္ ေတာ္လွန္ေရးက အာဏာရွင္အစိုးရရဲ႕ တရား၀င္မႈကို တရားနည္းလမ္းက်က် တိုက္႐ိုက္ စိန္ေခၚလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ နာဂစ္ ဆိုင္ကလုန္း မုန္တိုင္းကို အစိုးရကိုင္တြယ္ေျဖရွင္း ပံုကေတာ့ ျပည္သူေတြအေပၚ ထားတဲ့ အာဏာာရွင္အစိုးရရဲ႕ ရက္စက္တဲ့ သေဘာထားကို ေပၚလြင္ေစခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးမတည္ၿငိမ္မႈကို ျဖစ္ေစတဲ့ အဆိုပါ အျဖစ္္အပ်က္္ႏွစ္ခုလံုးကို စစ္အစိုးရက ေက်ာ္လႊား ျဖတ္သန္းႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုအသစ္ေတြ ေပၚထြက္လာခဲ့ၿပီး ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အလ်င္အျမန္ လုပ္ေဆာင္လာေစဖို႔ မ်ိဳးေစ့ခ်ေပးခဲ့ပါတယ္။

 
ျမန္မာ့စီးပြားေရး အေျခအေနက လံုး၀ကို အထိအခိုက္မခံ ျဖစ္ေနၿပီး တုိင္းျပည္မွာ လူသားဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ကင္းမဲ့ေနတာေၾကာင့္ ေလာင္စာဆီေစ်းႏႈန္းေတြ ေနာက္ထပ္ျမင့္တက္လာတာ၊ အိမ္ၿခံေျမ ေစ်းႏႈန္းေတြ က်ဆင္းသြားတာ ေရႀကီးေရလွ်ံတာ စတဲ့ အျဖစ္အပ်က္ေတြကိုလည္း ႏိုင္ငံေရးတြက္ခ်က္ရင္ ထည့္သြင္းစဥ္းစားသင့္ပါတယ္ (ကုလသမဂၢ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ အစီအစဥ္က ျပဳစုခဲ့တဲ့ ႏိုင္ငံ ၁၆၉ ႏုိင္ငံပါ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္ လူသားဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မႈ အညႊန္းကိန္းမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက အဆင့္ ၁၃၂ ပဲဲရွိၿပီး အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြၾကားထဲမွာ အနိမ့္ဆံုး ျဖစ္ပါတယ္)။ လြန္ခဲ့တဲ့ ၅ ႏွစ္ ေလာက္တုန္းကဆိုရင္ တုိင္းျပည္မွာ လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာဆိုတာ မရွိခဲ့ေပမယ့္ အခုေတာ့လြတ္လပ္တဲ့ သတင္းဌာနေတြ မ်ားျပားလာတာ၊ လက္ကုိင္ဖုန္းေတြ မ်ားျပားလာတာ၊ အင္တာနက္ကို အသံုးျပဳသူေတြ မ်ားျပားလာတာေၾကာင့္ လူထုကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔ဆိုတာ တျဖည္းျဖည္း ခက္ခဲလာပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္္းမႈကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့တဲ့ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလိုပါပဲ၊ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာလည္း ျပည္သူေတြရဲ႕ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြက ပိုျမင့္မားလာၾကပါတယ္။ လြတ္လပ္မႈကို ပိုမိုလိုလားလာၾကသလို ပိုမိုေကာင္္းမြန္တဲ့ ဘ၀ကိုလည္း ေတာင့္တလာၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စီးပြားေရး အက်ပ္အတည္းေတြကို ရင္ဆိုင္ေျဖရွင္းဖုိ႔ သဘာ၀ကပ္ေဘးေတြကို တြန္းလွန္တုန္႔ျပန္ဖို႔ လုပ္ေဆာင္ရာမွာ အစိုးရစြမ္းရည္က အားနည္းခ်ိဳ႕တဲ့ေနမယ္ဆိုရင္ ျပည္သူလုထုေတြရဲ႕ ဆႏၵျပ ေတာင္းဆိုမႈေတြလည္း ျဖစ္လာႏိုင္ပါေသးတယ္။
အားလံုးကို အႏွစ္ခ်ဳပ္ ျပန္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ မီဒီယာအေပၚမွာ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာတာ လူေတြရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ စုေ၀းခြင့္ အသင္းအဖြဲ႔ ဖြဲ႔စည္းႏိုင္ခြင့္ကို ပိုမိုခြင့္ျပဳလာရေတြေၾကာင့္ အစိုးရအေနနဲ႔ လိုက္ေလ်ာ ျဖည့္ဆည္းေပးရမွာ ေတြပိုမ်ားလာသလို ျပည္သူလူထုရဲ႕ ေမွ်ာ္မွန္းခ်က္ေတြ လိုအင္ဆႏၵေတြကို အျပည့္အ၀ မလိုက္ေလ်ာႏိုင္တာလည္း ျဖစ္ေနဦးမွာပါ။

ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထား ၄ ခု
ႀကီးက်ယ္ေလးနက္ၿပီး သက္ေရာက္မႈ အတိုင္းအတာ ႀကီးမားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ ျဖစ္္စဥ္ထဲမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံက ျဖတ္သန္းေနရပါတယ္။ အေျပာင္းအလဲေတြရဲ႕ အတုိင္းအဆနဲ႔ အျမန္ႏႈန္းက အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ ႀကီးမားေပမယ့္ ေျဖရွင္္းစရာ အေၾကာင္းကိစၥေတြ အမ်ားအျပား က်န္ေနဆဲျဖစ္္ၿပီး အသြင္ကူးေျပာင္းေရးရဲ႕ ဦးတည္ခ်က္ လားရာကိုလည္း မသိရေသးပါ။ “ေစ့စပ္ညွိႏႈိုင္း ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္ေရး” ဆိုတာကို ႏိုင္ငံေရးအုပ္စုေတြ အားလံုးက လိုလား ႏွစ္သက္ၾကသလို ေအာင္ျမင္ဖို႔ အနီးစပ္ဆံုးလည္း ျဖစ္ေပမယ့္ တကယ္သာ ျဖစ္လာရင္ ဒါက ေတာင္အာရွ ဒါမွမဟုတ္ အေရွ႕ေတာင္အာရွမွာ ပထမဆံုးျဖစ္လာမယ့္ (အစိုးရနဲ႔ အတို္က္အခံတို႔ၾကား) “ႏွစ္ဖက္ညွိႏႈိုင္း အသြင္ကူးေျပာင္းေရး” လည္း ျဖစ္လာပါလိမ့္မယ္။ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈက ရွည္လ်ား၊ ခက္ခဲ ၾကမ္းတမ္းၿပီး ႀကိဳတင္ခန္႔မွန္းဖို႔လည္း မလြယ္ကူပါ။ အခု ေလ့လာတင္ျပမယ့္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထား ၄ ခုက ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးမွာ ပါ၀င္္ပက္သက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး လူမႈေရး အင္အားစုေတြကို ျမင္သာေအာင္ မီးေမာင္းထိုးျပတာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရး ေျပာင္းလဲမႈကို (ခန္႔မွန္းဖို႔မဟုတ္) ပိုမိုနားလည္ေအာင္ အားထုတ္ႀကိဳးစားမႈလည္း ျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္္ႏိုင္ေျခ အေနအထား (၁)
ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္း အသြင္ကူးေျပာင္းျခင္း၊ ပါလီမန္ကို NLD ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ျခင္း
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ NLD တို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး ေထာက္ခံမႈကို ရယူထားႏိုုင္တာေၾကာင့္ အစိုးရ ေဖာ္ေဆာင္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈက ေရွ႕ကို ဆက္လက္ဦးတည္ေနပါမယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္္းလဲေရးေတြရဲ႕ ရလဒ္ျဖစ္လာတဲ့ လြတ္လပ္ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို ၂၀၁၅ ခုႏွစ္္မွာ က်င္းပႏိုင္ရင္ NLD က အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရပါလိမ့္မယ္။ ၂၀၁၂ နဲ႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္္ေတြၾကားမွာ အစိုးရက အမ်ိဳးအစား စံုလင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္ၿပီး အဆိုပါ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ ပိုအားေကာင္း က်ယ္ျပန္႔လာတဲ့ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ လြတ္လပ္တဲ့ မီဒီယာေတြ ေပၚထြန္းလာၿပီး ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ ပိုအားေကာင္းလာကာ စီးပြားေရး အခြင့္အလမ္းေတြ ပိုအရည္အေသြး ျပည့္၀လာပါလိမ့္မယ္။

၂၀၁၂ ၾသဂုတ္လမွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ဦးသိန္းစိန္က ၀န္ႀကီးအဖြဲဲ႔ကို ေျပာင္းလဲ ဖြဲ႔စည္းလိုက္သလို လက္ရွိအစိုးရကလည္း သေဘာထား ေပ်ာ့ေပ်ာင္းသူေတြကို ေနရာေပး ခ်ီးျမွင့္ေျမွာက္စားၿပီး သေဘာထား တင္းမာသူေတြကို ေဘးဖယ္ ထုတ္ထားပါလိမ့္မယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးသြားတဲ့ေနာက္ပိုင္းမွာ စစ္တပ္က သူ႔ရဲ႕အာဏာေတြကို ေနာက္ထပ္ ေျဖေလွ်ာ့ ေပးလိုက္တာေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒကို ျပင္္ဆင္ေရးဆြဲဖို႔ စတင္ ႀကိဳးပမ္းအားထုတ္လာပါလိမ့္မယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံမွာ ဆူဟာတို ျပဳတ္က်ၿပီးေနာက္ပိုင္း ျဖစ္ပ်က္ခဲ့သလိုပါပဲ။ စစ္တပ္က ေနာက္ပိုင္းမွာ ႏိုင္ငံေရးကေန ထာ၀ရ ထြက္ခြာေပးမယ္လို႔ သေဘာတူၿပီး အဲဒါကို အျပန္အလွန္ လုိက္ေလ်ာတဲ့အေနနဲ႔ ႏိုင္္ငံေရးမွာ အတိုင္းအတာတခုအထိ စစ္တပ္ ဆက္လက္ ပါ၀င္ပက္သက္ေနမွာကို NLD က သေဘာတူပါတယ္။
ဒီျဖစ္စဥ္ အေနအထားအရ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေတြက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္တခုလံုးရဲ႕ အေရးႀကီးတဲ့ အဆင့္တခုလည္း ျဖစ္္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေတြေၾကာင့္ ေခါင္းေဆာင္သစ္ေတြ အာဏာရလာ႐ံုတင္မကဘဲ ေရြးေကာက္ပြဲစနစ္အရ တႏိုင္ငံလံုးမွာ ေပးတဲ့ မဲအားလံုးရဲ႕အမ်ားစုကို အႏိုင္ရဖို႔ ပါလီမန္မွာ အခုထက္ ေနရာေတြပိုရဖို႔ NLD က အေျခအေန ေကာင္းေနပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေမလ ေရြးေကာက္ပြဲေတြနဲ႔ ၂၀၁၂ ဧၿပီလ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ NLD အတြက္ လူထုေထာက္္ခံမႈေတြက ဧရာမ ေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ပြဲႀကီးေတြအျဖစ္ ကူးေျပာင္းသြားခဲ့ပါတယ္။

စစ္တပ္အေနန႔ဲ သူတို႔မွာ လူထုေထာက္ခံမႈ ရွိမရွိဆိုတာကို ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေတြက (သူကိုယ္တိုင္ ေရြးေကာက္ပြဲ ၀င္တာ မဟုတ္ေပမယ့္ သူတို႔ ေထာက္ခံမႈ ေပးထားတဲ့ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ကေနတဆင့္ ) စမ္းသပ္ပါလိမ့္မယ္။ လက္ရွိ အေျခခံဥပေဒအရ တပ္မေတာ္ကို ႏိုင္ငံေရး လုပ္ပိုင္ခြင့္ အၿမဲတမ္းေပးအပ္ထားေပမယ့္ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက ေရြးေကာက္္ပြဲမွာ လံုေလာက္တဲ့ အတိုင္းအတာ အႏိုင္မရရင္ အေျခခံဥေပဒထဲက ဒီမိုကေရစီကို ပိတ္ပင္ဟန္႔တားထားတဲ့ ဥပေဒေတြ ပုဒ္မေတြကို အေလးထား စဥ္စားလာဖို႔ အတုိက္အခံေတြက ပိုက်ယ္က်ယ္ေလာင္ေလာင္ ေျပာဆိုလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အနာဂတ္ ေရြးေကာက္္ပြဲေတြကို သံုးသပ္ခန္႔မွန္းဖို႔ သမုိင္းကို လမ္းညႊန္အျဖစ္ ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက အေျခအေန မေကာင္းႏို္င္ပါ။ 
၁၉၉၀ ေမလ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ စစ္တပ္ေထာက္ခံ ထားတဲ့ တုိင္းရင္းသား စည္းလံုးညီညြတ္ေရးပါတီ (တစည) က ၁၀ ေနရာသာ အႏိုင္ရခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ဧၿပီလ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာေတာ့ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက ခြက္ခြက္လန္ေအာင္ ႐ႈံးနိမ့္ခဲ့ပါတယ္။

ဒီျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထားအတိုင္းဆိုရင္ ႏိုင္ငံေရးမွာ စစ္တပ္ပါ၀င္ပက္သက္မႈကို NLD က အတုိင္းအတာတခုအထိ လက္ခံေပမယ့္ ပိုႀကီးက်ယ္ေလးနက္တဲ့ ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ကို ဆက္လက္ တြန္းအားေပးသြားမွာပါ။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ လုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာမွာ တရား၀င္မႈရေအာင္ NLD ရဲ႕ ေထာက္ခံမႈ လိုတယ္ဆိုတာ အစုိးရက လက္ခံပါတယ္။ ဒါမွပဲ ေျပာင္းလဲမႈေတြ ေအာင္ျမင္ႏိုင္မွာပါ။ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ ေအာ္စလိုၿမိဳ႕မွာ ႏိုဗဲလ္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကို ေနာက္က်ၿပီး လက္ခံရယူေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြ ဘယ္ပံုဘယ္နည္းန႔ဲ တိုးတက္ ျဖစ္ထြန္းသင့္တယ္ဆိုတာ ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“အမ်ိဳးသားျပန္လည္ ရင္ၾကားေစ့ေရးကို ေဖာ္ေဆာင္ရာမွာ က်မနဲ႔ NLD က က်ရာေနရာကေန ပါ၀င္ဖို႔ဆႏၵရွိသလို ပါ၀င္ဖို႔လည္း အသင့္ပါပဲ။ ျပည္္တြင္း အင္အားစုေတြ အားလံုးက ညဏ္ပညာရွိရွိနဲ႔ ပါ၀င္ပူးေပါင္းမွသာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ စတင္ ကမကထ လုပ္ေပးထားတဲ့ ေျပာင္းလဲေရးျဖစ္စဥ္က ေရရွည္ ဆက္လက္လုပ္ေဆာင္လို႔ ရမွာပါ။ စစ္တပ္ တိုင္းရင္းသားအုပ္စုေတြ၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ မီဒီယာေတြ၊ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြ၊ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းက ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ ျပည္သူလူထု အားလံုးပါ၀င္မွ ေအာင္ျမင္မွာပါ” လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ေနာက္ေၾကာင္းျပန္လွည့္ ဖိႏွိပ္တာေတြ ျဖစ္မလာေအာင္ ကိစၥရပ္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာNLD နဲ႔ အစိုးရတို႔ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူထားတာေတြ ရွိပါတယ္။ အသြင္းကူးေျပာင္းေရးကာလ တရားစီရင္္မႈ၊ စီးပြာေရးအရ အက်ိဳးစီးပြားေတြ၊ အမိ်ဳးသားလံုၿခံဳေရးမွာ စစ္တပ္္ရဲ႕ အခန္းက႑ စသျဖင့္ က်ယ္ျပန္တဲဲ့ ကိစၥေတြျဖစ္ၿပီး သူတို႔က စစ္တပ္တြင္း သေဘာထား တင္းမာသူေတြအတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။ အဆိုပါ သေဘာထားတင္းမာသူေတြက အခုအခ်ိန္အထိေတာ့ ႏႈတ္ဆိတ္ေနဆဲ ျဖစ္ေပမယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို ဆန္႔က်င္ အာခံလာႏိုင္ပါေသးတယ္။

တခိ်န္တည္းမွာပဲ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲေတြက တုိင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြနဲ႔ NLD တို႔ၾကား ဆက္ဆံေရးရဲ႕ ခိုင္မာၿမဲၿမံမႈကို စမ္းသပ္ႏိုင္ပါေသးတယ္။ သူတို႔ႏွစ္ဖက္ၾကား ဆက္ဆံေရးကို ၁၉၉၈ ခုႏွစ္တည္းကစၿပီး ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္္စားျပဳ ေကာ္မတီ (CRPP) ရဲ႕ ဦးေဆာင္မႈေအာက္မွာ ခိုင္္မာေအာင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ NLD နဲ႔ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြက တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ထဲမွာ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္ထားတာေၾကာင့္ အရင္စစ္အစိုးရကို အတုိက္အခံျပဳေနတဲ့ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ အျဖစ္ကေန အစိုးရကုိ ျပဳျပင္္ေျပာင္းလဲဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြအျဖစ္ အသြင္ေျပာင္းၾကဖို႔ ခက္ခက္ခဲခဲ လုပ္ကိုင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
စစ္တပ္ရဲ႕ အက်ိဳးစီးပြားေတြကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကို အခ်ိန္ဆြဲ ျဖည္းျဖည္းခ်င္း လုပ္ဖို႔ NLD နဲ႔ အစိုးရတို႔က သေဘာတူထားၾကရင္ေတာင္ ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီနဲ႔ အစိုးရအတြင္း သေဘာထား တင္းမာသူေတြက ဒီျဖစ္ႏုိင္ေျခ အလားအလာထဲမွာ ဆိုးဆိုး၀ါး၀ါး အေရးနိမ့္ေနဆဲ ျဖစ္ဦးမွာပါ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အမတ္ေနရာေတြကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးလာႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီ ေကာင္းေကာင္းတခုကို သူတို႔မွာ မရွိ႐ံုသာ မဟုတ္ဘဲ အခုေလာေလာဆယ္ လုပ္ေဆာင္ထားတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ သူတို႔ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာေတြ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားက ဆံုး႐ႈံးထားပါၿပီ။ အဆိုပါ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြထဲမွာ စစ္တပ္ရဲ႕ စီးပြားေရး အေနအထားကို အားနည္းခ်ည့္နဲ႔ သြားေစတဲ့ ေငြလဲႏႈန္း မူ၀ါဒအသစ္နဲ႔ ဒီမိုကေရစီ အင္စတီက်ဳးရွင္းေတြကို အသစ္ဖြဲ႔စည္းျခင္း ခိိုင္မာေအာင္ လုပ္ေပးျခင္းတို႔ ပါ၀င္ပါတယ္။ အေရးေပၚ အေျခအေနကို ေၾကညာဖို႔ အေျခခံဥပေဒအရ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးထားေပမဲ့ စစ္ဖက္ (အရပ္သားတပုိင္း အစိုးရနဲ႔ အခုေတာ့တျခားစီ ျဖစ္သြားပါၿပီ) မွာ ႏိုင္ငံေရးအရ တရား၀င္မႈ အခုေတာ့ မရွိသေလာက္ နည္းနည္းပဲ က်န္ပါေတာ့တယ္။

ျဖစ္ႏုိင္ေျခ အေနအထား (၂)
စစ္တပ္က အာဏာကို ျပန္လည္ခ်ဳပ္ကိုင္ျခင္း
ဒီျဖစ္ႏုိင္ေျခ အလားအလာမွာေတာ့ ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈ လုပ္ငန္းစဥ္က အစိုးရရဲ႕ ခ်ဳပ္ကိုင္္မႈကို ၿခိမ္းေျခာက္္လာတဲ့ ျဖစ္ရပ္ေတြ ရွိလာေနတာေၾကာင့္ တုန္႔ျပန္တဲ့အေနနဲ႔ စစ္တပ္က ႏုိုင္ငံေရးအာဏာကို ျပန္လည္ ခ်ဳပ္ကိုင္လာပါတယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာေအာင္ ေစ့ေဆာ္ေပးတဲ့ အေၾကာင္းေတြထဲမွာ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ က်န္းမာေရး မေကာင္းလို႔ ရာထူးကေန ႏႈတ္ထြက္သြားၿပီး ေနာက္တက္လာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္သစ္က သူ႔ရဲ႕အာဏာကို ခိုင္မာေအာင္ မတည္ေဆာက္ႏိုင္တာ၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ဥကၠဌ သူရဦးေရႊမန္းတို႔ၾကား ဆက္ဆံေရး ယိုယြင္းပ်က္စီးသြားတာ၊ ေမွ်ာ္လင့္မထားဘဲ က်ေရာက္လာတဲ့ ျပင္းထန္တဲ့ စီးပြားေရး ကေမာက္ကမျဖစ္မႈကို ျပည္သူေတြက ျပင္းျပင္းထန္ထန္ တုန္႔ျပန္တာ၊ က်ယ္ျပန္တဲ့ လူမႈအသိုက္အ၀န္းေတြမွာ ဖ႐ိုဖရဲျဖစ္ကုန္တာ (မၾကာေသးခင္က ရခိုင္ျပည္နယ္္မွာ ျဖစ္္သလိုမ်ိဳး) နဲ႔ တုိင္းရင္းသားျပည္နယ္ေတြမွာ တိုက္ပြြဲေတြ ျပန္ျဖစ္တာ စတဲ့ အေၾကာင္းတရာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
အတိတ္မွာ ျဖစ္ထားဖူးသလိုမ်ိဳး ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္္ပြဲမွာ NLD က အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရသြားရင္လည္း စစ္တပ္က သူ႔ရဲ႕အာဏာကို ျပန္လည္ရယူ ခ်ဳပ္ကိုင္လာႏိုင္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ NLD ႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႏိုင္သည္ျဖစ္ေစ အေျခခံဥပေဒအရ စစ္တပ္က ႏိုင္ငံေရးမွာ လႊမ္းမိုးထားႏုိင္ဦးမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ လႊတ္ေတာ္မွာ ေနရာအမ်ားစု ရထားၿပီး တန္ခိုးႀကီးလာတဲ့ NLD နဲ႔ NLD အေပၚလူထုရဲ႕ တခဲနက္ေထာက္ခံမႈ၊ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးအေျခခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ မဟာမိတ္ဖြဲ႔ထားမႈဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြ ေပါင္းဆံုသြားရင္ သေဘာထား တင္းမာသူေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ အႏၲရာယ္ ေပးသြားႏုိင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး လူမႈေရးေတြမွာ သူတို႔ရဲ႕ အေနအထားေတြ ဆံုး႐ႈံးသြားမွာကိုသာ အစိုးရအတြင္း သေဘာထား တင္းမာသူေတြက ေၾကာက္ရြံ႕တာ မဟုတ္ဘဲ အတိတ္က သူတို႔ က်ဳးလြန္ထားတဲ့ ျပစ္မႈေတြကို အျပစ္ေပး အေရးယူလာမွာကိုလည္း သူတို႔က ေၾကာက္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေတာ္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္သူအျဖစ္ သူ႔ရဲ႕အခန္းက႑ကို အဓိပၸာယ္ ဖြင့္ဆိုသတ္မွတ္ထားတဲ့ စစ္တပ္က က႑တိုုင္းမွာ အေပၚစီးကေန ေနရာယူထားတဲ့ အင္စတီက်ဳးရွင္း ျဖစ္ေနၿပီး တို္င္းျပည္အေပၚကို အႏၱရယ္ေတြ တကယ္ က်ေရာက္လာရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ က်ေရာက္လာတယ္လို႔ ထင္ျမင္ယူဆရင္ပဲ ျဖစ္ျဖစ္ စစ္တပ္က ေဘးထြက္ထိုင္ေနမယ္ေတာ့ မဟုတ္ပါ။ ထင္ရွားတဲ့ အရပ္ဖက္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းက တက္ႂကြလႈပ္ရွားသူ တေယာက္ေျပာပံုကေတာ့ “စစ္တပ္ဆိုတာ အစိုးရလုပ္ဖို႔ ေခ်ာင္္းေနတဲ့ အဖြဲ႔ပါ” တဲ့။
စစ္တပ္က ႏုိင္ငံေရးအာဏာကို ျပန္ၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္လာရင္ေတာင္ ယေန႔အခ်ိန္အထိ ေဖာ္ေဆာင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ျပန္လည္ ေခ်ဖ်က္ဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏုိင္သလို လုပ္ဖို႔ႀကိဳစားရင္လည္း မေအာင္ျမင္ႏုိင္ပါ။ အဆိုပါ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြထဲမွာ ေငြလဲႏႈန္းကို ျပင္ဆင္ သတ္မွတ္ထားတာမ်ိဳး၊ အာဆီယံထဲကို တင္းျပည့္ အဖြဲ႔၀င္အျဖစ္ ၀င္ေရာက္ထားတာမ်ဳိး၊ ႏိုင္ငံေရးအာဏာရွိတဲ့ အၿပိဳင္အဖြဲ႔ေတြ (ဥပေဒျပဳေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စစ္ဖက္ အမ်ိဳးသားကာကြယ္ေရးနဲ႔ လံုၿခံဳေရးေကာင္စီ) ကို တည္ေထာင္ထားတာ၊ ဒါမွမဟုတ္ အားေကာင္းေအာင္ လုပ္ထားတာမ်ိဳး၊ ေခတ္မီ သတင္းဆက္သြယ္ေရး နည္းပညာေတြကို လူအမ်ား လက္လွမ္းမီေအာင္ လုပ္ေပးထာတာမ်ိဳးနဲ႔ အေရးအႀကီးဆံုးကေတာ့ ေစ်းေပါတဲ့ လက္ကုိင္ဖုန္းေတြ ကုိင္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေပးထာတာမ်ဳိးေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။

အေရးႀကီးတဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြက အခုကိုပဲ စတင္ အသက္၀င္ လုပ္ေဆာင္ေနၿပီး သူတို႔ကို စတင္ မိတ္ဆက္ လုပ္ေဆာင္ခဲ့တုန္းကလည္း အခက္အခဲ ရွိခဲ့ပံု မရတာေၾကာင့္ ဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ ကန္႔သတ္ၿပီး တံခါးပိတ္ ဆက္ဆံတတ္တဲ့ ႏုိင္ငံေတာ္ ၿငိမ္၀ပ္ပိျပားမႈ တည္ေဆာက္္ေရးအဖြဲ႔ (နဝတ)၊ ႏိုင္ငံေတာ္ေအးခ်မ္း သာယာေရးႏွင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးေကာင္စီ (နအဖ) ဆိုတဲ့ အစိုးရမ်ိဳးေတြကို စစ္တပ္က ဦးေဆာင္ၿပီး ျပန္လည္ ႀကိဳးစားဖြဲ႔စည္းဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္္ေတာ့ပါ။ လံုၿခံဳေရး စီးပြာေရး ေဒသဆိုင္ရာအေရး ကမာၻႀကီးနဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ ပူးေပါင္းေရးဆိုတဲ့ စစ္တပ္အတြက္ တျခားအေရးႀကီးတဲ့ အက်ိဳးစီးပြားေတြ ရွိေနေသးတာေၾကာင့္ ေနာက္တႀကိမ္ အာဏာျပန္သိမ္းမယ္ ဆိုရင္ေတာင္ ရည္ရြယ္ခ်က္က အစိုးရကို တိုက္႐ိုက္ ခ်ဳပ္ကိုင္တာထက္စာရင္ ေနာင္တက္လာမယ့္ အရပ္သားအစိုးရေတြက စစ္တပ္ကို စိန္ေခၚေမးခြန္း မထုတ္ႏိုင္ေအာင္ အစြယ္ခ်ိဳးထားဖို႔ ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။

ဒီျဖစ္ႏုိင္ေျခ အလားအလာ (စစ္တပ္ အာဏာသိမ္းမႈမွာ) ႐ံႈးနိမ့္သြားသူေတြက ရာထူးကေန ဖယ္ရွားခံလုိက္ရသူ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးသမား ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြတင္ မဟုတ္ဘဲ အစိုးရ ျပဳျပင္္ေျပာင္းလဲေရးေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးအရ ပံုေအာ ရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံထားတဲ့ ဒီမိုကေရစီ အတိုက္အခံေတြလည္း ပါ၀င္ပါလိမ့္မယ္။ အဆိုပါ အတိုက္အခံ အင္အားစုေတြထဲမွာ NLD ပါတီ၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစု (NDF)၊ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ေခၚ က်ားျဖဴပါတီ (SNDP)၊ ခ်င္းအမ်ိဳးသားပါတီ (CNP) တို႔ ပါ၀င္ပါလိမ့္မယ္။ 
စစ္တပ္ကသာ ႏုိင္ငံေရးအာဏာကို ေပၚေပၚတင္တင္ ျပန္လည္ ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္ရင္ အခ်ိန္ယူ ေစ့စပ္ညွိႏိႈင္းထားတဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ပါ၀င္လုပ္ကုိင္ဖို႔ ခ်မွတ္ထားတဲ့ အဆိုပါ အတိုက္အခံပါတီေတြရဲ႕ မဟာဗ်ဴဟာက ပ်က္စီးသြား႐ံုတင္ မဟုတ္ဘဲ ျပည္သူေတြက သူတို႔ကို ယံုၾကည္ေနမႈမွာပါ ဆံုး႐ႈံးသြားႏိုင္ပါတယ္။ အာဏာသိမ္းမႈသာ ျပန္ျဖစ္္လာရင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၁၈ လအတြင္း အသံတိတ္ ႏႈတ္ဆိတ္ေနခဲ့တဲ့ အတိုက္အခံ အုပ္စုေတြအတြင္းက သေဘာထား တင္းမာသူေတြ (စစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရက မယံုၾကည္ရဘူးလို႔ ေျပာထားသူေတြ) ကလည္း အသံျပန္ထြက္လာႏိုင္ပါတယ္။

ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထား ၃
စီးပြာေးရးဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဦးစားေပးအစိုးရ
တတိယျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထားမွာ အစိုးရက စီးပြာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို စိုက္လိုက္မတ္တတ္ ဆက္လက္ အေကာင္အထည္ေဖာ္မွာ ျဖစ္ေပမယ့္ အစုိးရပံုစံကိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ ပိုေအာင္ျမင္ေနၿပီး အိမ္နီးခ်င္း အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တဲ့ မေလးရွား၊ စင္ကာပူနဲ႔ (ယခင္) အင္ဒိုနီးရွားအစုိးရ ပံုစံေတြ အတိုင္း ဦးတည္ ေဖာ္ေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထားမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ အင္အားေတာင့္တင္း အသာစီးေနရာရၿပီး စည္းလံုးညီညြတ္တဲ့ အတိုက္အခံေတြ (ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ NLD ကို ဆိုလိုတာပါ) ကြယ္ေပ်ာက္ေနျခင္းပါ။ ေတာင့္တင္းတဲ့ အတိုက္အခံရွိမွသာ “က႐ုဏာထားတဲ့ အာဏာရွင္” (Benevolent Authoritarianism) မေပၚထြက္ေအာင္ တားဆီးႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ တိုက္႐ိုက္ ထုတ္မေျပာေပမယ့္ ယံုၾကည္ထားၾကတာက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးကို တြန္းအားေပးတဲ့ ျပည္တြင္းနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ အသံေတြသာ ကြယ္ေပ်ာက္သြားရင္ ႏိုင္္ငံေရး ျပဳျပင္ေျပာင္္းလဲမႈ (စီးပြားေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈကိုေတာ့ ဆက္လုပ္မွာပါ) ကို ဆက္လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အစိုးရရဲ႕ စိတ္ဆႏၵနဲ႔ ေစ့ေဆာ္မႈေတြ နည္းပါးသြားႏိုင္တယ္ ဆိုတာပါ။

အေတာ္အသင့္ လ်င္ျမန္တဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကို ပူးေပါင္းလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ အားေကာင္းေကာင္း အတိုက္အခံ မရွိရင္ေတာင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး (အထူးသျဖင့္ စီးပြားေရးအရ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး) ေတြကို အစိုးရက ဆက္လက္ အားစိုက္လုပ္ေဆာင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒီျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထားအတိုင္းဆိုရင္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြ ျဖစ္ေအာင္ ေစ့ေဆာ္ေပးခဲ့တဲ့ အေၾကာင္္းတရားေတြကို လက္ရွိအစိုုးရက ႏိုင္ငံေရးထိန္းခ်ဳပ္မႈကို လက္လႊတ္စရာမလိုဘဲ ဆက္ၿပီး အာ႐ံုစိုက္ လုပ္ကိုင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ အေၾကာင္းတရားေတြထဲမွာ အဆင့္ ၇ ဆင့္ပါ ႏိုင္ငံေရးလမ္းညႊန္ ေျမပံုအတိုင္း လုပ္ေဆာင္ျခင္း၊ ၀ါရင့္ေခါင္းေဆာင္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ အၿငိမ္းစားယူသြားျခင္း၊ ႏိုင္ငံေရး စီးပြားေရး စစ္ေရးမွာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကို အလြန္အကၽြံ မွီခိုအားထားေနရတယ္လို႔ သေဘာေပါက္လာျခင္း၊ ေနာက္ထပ္ လူထုအံုႂကြမႈတခု ျဖစ္လာမွာကို ေၾကာက္္ရြံ႕ျခင္း၊ အေနာက္တုိင္းနဲ႔ ဆက္ဆံဖို႔ လိုအပ္တယ္ဆိုတာ နားလည္လာျခင္း၊ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ေနာက္က်ေနတဲ့ ျပႆနာကုိ ေျဖရွင္းဖို႔ လိုလာျခင္းဆိုတာေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။ ဒီျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထားအတိုင္းဆိုရင္ စစ္တပ္အေနနဲ႔ ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္ လမ္းစဥ္ပါတီ (မဆလ)၊ SLORC နဲ႔ SPDC တို႔လို အစိုးရမ်ဳိးကို အစကေန ျပည္လည္ တည္ေဆာက္လိမ့္မည္ မဟုတ္ေခ်။ အေရွ႕ေတာင္အာရွ အစိုးရ ပံုစံမ်ားအတုိင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ဦးစားေပးေသာ အာဏာရွင္ အစိုးရမ်ိဳးကိုသာ ေမွ်ာ္မွန္းၾကည့္္လိမ့္ပါမယ္။ မဆလရဲ႕ ဆိုရွယ္လစ္ စီးပြားေရးစနစ္ကေန လမ္းေၾကာင္း ခြဲထြက္ၿပီး ပိုမို တံခါးဖြင့္ လြတ္လပ္ေသာ စီးပြာေရးစနစ္ဆီကို ၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ေတြ အေစာပုိင္းထဲက စစ္္တပ္အေနနဲ႔ ဦးလွည့္ထားခဲ့ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ျမန္မာျပည္သူ ျပည္သားမ်ား (ျမန္မာ့အေရး ကၽြမ္းက်င္သူမ်ားလည္း အပါအ၀င္) ႀကိဳက္ႏွစ္သက္တဲ့ စီးပြာေရးစနစ္ ပံုစံမ်ားမွာ အေရွ႕နဲ႔ အေရွ႕ေတာင္အာရွ ႏိုင္ငံံမ်ားျဖစ္ေသာ ေတာင္ကိုရီးယား၊ စင္ကာပူ၊ မေလးရွား၊ အင္ဒုိနီးရွားႏိုင္ငံတို႔ရဲ႕ စီးပြားေရးစနစ္မ်ားပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ ထိုႏိုင္ငံ တခုခ်င္းရဲ႕ ေအာင္ျမင္ေသာ စီးပြားေရးစနစ္မ်ားကို၊ ႏိုင္ငံေရး လြတ္လပ္ခြင့္မ်ားကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားၿပီး စီးပြာေးရးဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္မႈကိုပဲ အားေပးတဲ့ အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္ အစုိးရေတြ လက္ထက္အတြင္း တည္ေဆာက္ခဲ့တာပါ။ စစ္အာဏာရွင္ အစိုးရေတြကေတာ့ ျပည္တြင္း ျပည္ပ ဆန႔္က်င္ကန္႔ကြက္မႈမ်ားကို ရင္ဆိုင္ၾကရပါတယ္။ သို႔ေသာ္ တုိုင္္းသူျပည္သားမ်ားရဲ႕ စား၀တ္ေနေရး ျပည့္စံုမႈ (အရပ္ဖက္္နဲဲ႔ ႏိုင္္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္မ်ား မဟုတ္) ကို ဂ႐ုစိုိက္ ေဆာင္ရြက္္ေပးတဲ့ အစိုးရမ်ိဳးကို ျပည္သူလူထု အမ်ားစုက အံုနဲ႔က်င္္းနဲ႔ ဆန႔္က်င္အာခံတာမ်ိဳး မျဖစ္္ႏိုင္ေခ်။

စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ဦးစားေပး အစိုးရမ်ိဳးကို ေနျပည္ေတာ္နဲ႔ ရန္ကုန္မွာ လူထုက ေထာက္ခံၿပီး အာဏာေျခကုပ္ ၿမဲၿမံႏိုင္မွာ ျဖစ္ေပမယ့္၊ ဗမာလူမ်ိဳးအမ်ားစု ေနထုိုင္ရာ ျပည္မႀကီးမွာ သည္းခံခြင့္လႊတ္ၾကမွာ ျဖစ္ေပမယ့္ တုိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးစုေတြနဲ႔ ျဖစ္ေနတဲ့ တင္းမာမႈမ်ိဳးကို ထိုအစိုးရမ်ိဳးက ပိုၿပီးဆိုး၀ါးေအာင္ လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြ ေနထုိုင္ရာနယ္ေျမမွာ သယံဇာတေတြ ေပါႂကြယ္္၀ၿပီး သူတို႔က ဗဟိုအစိုးရကို အယံုအၾကည္ မရွိၾကပါ။ ထို႔အျပင္္ ျမန္မာ့စီးပြားေရးကို ေဒသတြင္း စီးပြားေရး ကမာၻ႔စီးပြားေရး စနစ္ေတြန႔ဲ ေပါင္းစပ္ႏုိင္ဖို႔ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေတြ ေနထိုင္ရာ ေဒသအတြင္းမွာေရာ ေဒသကို ျဖတ္သန္းၿပီးေတာ့ပါ အေျခခံ အေဆာက္အဦေတြကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ တည္ေဆာက္ႏုိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေမာ္ေတာ္ကားလမ္းေတြ၊ မီးရထားလမ္းေတြ၊ ဆည္ေတြ၊ ေရကာတာေတြ၊ ပိုက္လိုင္းေတြ အမ်ားႀကီး တည္ေဆက္ဖို႔ လိုအပ္ေနပါတယ္။ တုိင္းရင္းသားအုပ္စုေတြရဲ႕ ႏုိင္ငံေရးေထာက္ခံမႈကို မရယူႏိုင္ရင္ (လက္ရွိ သေဘာတူထားတဲ့ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြမွာ ႏိုင္ငံေရးျပႆနာကို ေျဖရွင္းမထားလို႔ အားနည္းၿပီး ပ်က္ျပယ္သြားႏိုင္ပါတယ္) ဗမာလူမ်ိဳးအမ်ားစု ပါ၀င္ၿပီး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို ဦးစားေပးတဲ့ အစုိးရက သူ႔ရဲ႕မူ၀ါဒ ရည္မွန္းခ်က္ေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရာမွာ ဧရာမ အခက္အခဲေတြကို ေတြ႔ႀကံဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အေနအထား ၄
ႏိုင္ငံေရးစည္းလံုးမႈ ၿပိဳကြဲၿပီး တုိင္းရင္းသား အခ်င္းအခ်င္းေသြးကြဲျခင္း
ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးကို NLD နဲ႔ စစ္တပ္ ဆုိတဲ့ အဓိက ႏိုင္္ငံေရးအင္အားစုႀကီး ၂ ခုက လႊမ္းမိုးထားပါတယ္။ အစိုးရသစ္နဲ႔ စစ္တပ္ကို ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီက ကိုယ္စားျပဳပါတယ္။ အဆိုပါ အင္အားစုႀကီး ၂ ခုအနက္က တခုခု ဒါမွမဟုတ္ ၂ ခုစလံုး အင္အားနည္းသြားၿပီး သူတို႔နဲ႔ အၿပိဳင္ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြ ေပၚလာရင္ တိုင္းျပည္ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးဖြံ႔ၿဖိဳးတုိးတက္မႈအေပၚ ဘယ္လို အက်ဳိးသက္ေရာက္လာမလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္ၾကည့္ရပါမယ္။ ဒါအျပင္ NLD နဲ႔ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြၾကား တည္ေထာင္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရးမဟာမိတ္ဖြဲ႔ထားမႈ ၿပိဳကြဲသြားရင္ ေရွ႕ကိုဘာေတြ ဆက္ျဖစ္လာမလဲ ဆိုတာာကိုလည္း ေမးခြန္းထုတ္ၾကည့္ရပါမယ္။ အေၾကာင္းကေတာ့ NLD နဲ႔ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြၾကား ႏိုင္ငံေရးမဟာမိ္တ္ဆိုတာက လြန္ခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၂၀ လံုးလံုး ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးဇာတ္ခံုမွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေနရာကေန အသံုးေတာ္ခံခဲ့လို႔ပါ။

ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရးေလာကမွာ အေရးအၾကီးဆံုး အတုိုက္အခံပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္ေနဆဲပါ။ သူ႔ရဲ႕အခန္းက႑က ပါတီေခါင္းေဆာင္ ဆိုတာထက္ ေက်ာ္လြန္ေနၿပီး ႏုိင္္္္္္္ငံေရးေလာကမွာ သူ႔တေယာက္တည္းကိုပဲ တျခား ဗမာႏိုင္ငံေရးပါတီေတြနဲ႔ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြက ႐ိုေသေလးစားၾက၊ ယံုၾကည္ၾကပါတယ္။ သူသာ ႏိုင္ငံေရးေလာက ကေန ထြက္ခြာသြားရင္ အားလံုးက ယံုၾကည္ေလးစားတဲ့၊ တတုိင္းျပည္လံုးက အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္တေယာက္ကို NLD ပါတီက ဆံုးရႈံးသြားသလိုပါပဲ။ ဒါ့အျပင္ ပါတီအတြင္းမွာ ခိုေအာင္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအယူအဆ ကြဲလြဲမႈေတြ ျပန္လည္ေပၚထြက္လာၿပီး ဗမာလူမ်ိဳးေတြ အဓိကပါတဲ့ NLD နဲ႔ တိုင္းရင္းသားပါတီေတြ ၾကားမွာလည္း တင္းမာမႈေတြ ျပန္လည္ ေပၚေပါက္လာပါလိမ့္မယ္။ ဒီအေၾကာင္းတရားေတြကို ထည့္သြင္း မစဥ္စားဘူးဆိုရင္ေတာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္သာ ႏိုင္ငံေရးေလာကကေန ထြက္ခြာသြားရင္ လက္ရွိ ႏိုင္ငံေရး အခင္းအက်င္း အေနအထားက ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲၿပီးေနာက္ (ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္ခင္မွာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္) မွာ ျပင္းထန္တဲ့ ဖိအားေတြန႔ဲ ရင္ဆိုင္ရပါလိမ့္မယ္။ NLD သာ အင္အားခ်ည့္နဲ႔သြားရင္ စစ္တပ္က သူ႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးယႏၲရားကို ႀကံ့ခိုင္ေရးပါတီ ဒါမွမဟုတ္ သူ႔ကို ဆက္ခံတဲ့ ႏိုင္ငံေရးပါတီကေန တဆင့္ ျပန္လည္ အသက္သြင္းဖို႔ အခြင့္အေရးရ႐ံုသာ မဟုတ္ဘဲ တျခားနယ္ေျမေဒခံ အေျခခံ၊ အယူအဆ အေျခခံ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြလည္း အင္အားေကာင္းလာ၊ ဒါမွမဟုတ္ ေပၚထြက္လာပါလိမ့္မယ္။

အခုလက္ရွိ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ငန္းစဥ္ေတြက ဒီ့ထက္ ပိုအရွိန္ရလာရင္ NLD အေနနဲ႔ ေနာက္ထပ္ ႏိုင္ငံေရးအရ အေလွ်ာ့ေပး လိုက္ေလ်ာရတာေတြ လုပ္လာရမွာျဖစ္ၿပီး တခိ်ဳ႕လိုက္ေလ်ာမႈေတြကို တုိိင္းရင္းသား မဟာမိတ္ပါတီေတြက ေက်နပ္ လက္ခံလိမ့္မယ္ မဟုတ္ပါ။ တုိင္းရင္းသား ျပည္နယ္ေတြထဲက အေရးအႀကီးဆံုး ျပည္နယ္တခုျဖစ္တဲ့ ကခ်င္္ျပည္္နယ္မွာ တိုက္ပြြဲေတြ ဆက္ျဖစ္ေနရင္ NLD အေနနဲ႔ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ကို ဆက္လက္ ေထာက္ခံဖို႔ဆိုတာကို ေသခ်ာေထာက္ခ်င့္ စဥ္းစားဖို႔ လိုလာပါလိမ့္မယ္။ တို္င္းရင္းသားအုပ္စုေတြ အမ်ားစုန႔ဲ စစ္တပ္တို႔က အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူထားၿပီဆိုေပမယ့္ တုိင္းရင္းသားအုပ္္စုေတြက စစ္တပ္နဲ႔ အစိုးရသစ္ကို မယံုၾကည္္ေသးပါဘူး။ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးေတြအေရးကို ဘယ္လိုဘယ္ပံု ေျဖရွင္္းမယ္ဆိုတာနဲ႔ အရပ္သား အစိုးရသစ္္လက္ထက္မွာ စစ္တပ္ရဲ႕ ၾသဇာအာဏာက ဘယ္ေလာက္အထိ ရွိေနေသးလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းေတြအတြက္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်၊ ခိုင္မာတဲ့ အေျဖေတြကို ရွာႏိုင္ဖို႔ ကခ်င္ျပည္နယ္က အေရးအခင္းေတြကို သူတို႔က အနီးကပ္ ေစာင့္ၾကည့္ေနၾကပါတယ္။ 
ရွမ္းတိုင္းရင္းသားမ်ား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (SNLD) ဥကၠဌ ခြန္ထြန္းဦးက “ဗမာျပည္ ကြန္ျမဴနစ္ပါတီကလြဲၿပီး က်န္တဲ့ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရယူႏိုင္ဖို႔၊ တတိုင္းျပည္္လံုးအဆင့္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ ခ်ဳပ္ဆုိႏိုင္ဖို႔ လက္ရွိ အစိုးရအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးသိန္းစိန္က ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ထာ၀ရ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရေအာင္ယူဖို႔ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြကလည္း ေတာင္းဆိုေနၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၿငိိမ္းခ်မ္းေရး သေဘာတူညီခ်က္ကို လက္မွတ္ထိုးၿပီးတာနဲ႔ ေနာက္ထပ္တုိ္က္ပြဲေတြ ထပ္ျဖစ္ေနပံုပါပဲ။ ဗမာ့တပ္မေတာ္ရဲ႕ နယ္ေျမခံတပ္ေတြက တိုင္းရင္းသား နယ္ေျမေတြထဲကို ၀င္ေရာက္ေနခ်ိန္မွာ ႏွစ္ဖက္ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေဆြးေႏြးေနမယ္ဆိုရင္ ဒါက အားတက္ ေမွ်ာ္လင့္စရာ ေကာင္းတဲ့လကၡဏာေတာ့ မဟုတ္ပါ” လို႔ ေရးသားထားပါတယ္။
တျခား ျပည္နယ္ေတြမွာလည္း သေဘာထားေတြ တင္းမာလာၿပီး တုိက္ပြဲေတြ ျပန္စလာဖို႔ဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ေသးေပမယ့္ ကခ်င္ျပည္နယ္မွာ တိုက္ပြဲေတြ ဆက္လက္ သက္ဆိုးရွည္ေလ တိုင္းရင္းအား အုပ္စုေတြအေနနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီခ်က္ေတြ၊ သူတို႔ရဲ႕ ႏိုင္ငံေရး မဟာမိတ္ဖြဲ႔ထားမႈကို ျပန္လည္ စဥ္းစားသံုးသပ္ဖို႔ ဖိအားေတြ ပိုတိုးေပးခံလာရႏိုင္ပါတယ္။ စီးပြားေရးကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ေပးလိုက္ၿပီး ႏိုင္ငံေရးလြတ္လပ္ခြင့္မွာ ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာေတြကို ေျဖေလွ်ာ့ေပးလိုက္တာက ဒီမိုကေရစီ တည္ေဆာက္ေရးနဲ႔ အျမစ္တြယ္ေနတဲ့ တုိင္းရင္းသား မေက်နပ္ခ်က္ေတြကို ေျဖရွင္းရာမွာ အေရးႀကီးေပမယ့္ ႏွစ္ ၅၀ ၾကာေအာင္ ဆင္ႏႊဲထားတဲ့ ျပည္တြင္းစစ္က ေနာက္ထပ္ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ ေပၚေပါက္္လာေအာင္ အားလံုး အသင့္ ျပင္ဆင္ေပးထားပါတယ္။

တုိင္းရင္းသားလူမ်ိဳး ျပႆနာကို မေျဖရွင္းႏိုင္ရင္ (ေျဖရွင္း ဖို႔အတြက္ ေလးနက္တဲ့ စိတ္ဆႏၵေတြ ရွိေနပါတယ္ဆိုတာ မျပသႏိုင္ရင္) ႏိုင္ငံေရး မတည္ၿငိမ္မႈ ကာလတခုကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ေနာက္ထပ္ ရင္ဆုိင္ျဖတ္သန္းရပါဦးမယ္။ ဘာသာစကား ကိုးကြယ္ရာဘာသာနဲ႔ သယံဇာတ အရင္းအျမစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အျငင္းပြားစရာေတြက အတိမ္းအေစာင္းမခံတဲ့ ႏိုင္ငံေရးအေျခအေနကို ေနာက္ထပ္ ယုိင္နဲ႔သြားေစၿပီး အရင္ကဖြဲ႔ထားတဲ့ မဟာမိတ္ေတြကို ရန္ဖက္ျဖစ္ေအာင္ ေျပာင္းလဲဲေပးပါလိမ့္မယ္။ ဘာေတးလ္ လစ္တနာက “တုိင္းရင္းသား အခြင့္အေရးနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ကိစၥရပ္ေတြမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဖိအားေပး လုပ္ကိုင္လာရင္ စစ္တပ္နဲ႔ ထိပ္တိုက္ ေတြ႔ႏိုင္တဲ့ လမ္းေၾကာင္းေပၚကို ေလွ်ာက္လွမ္းသလို ျဖစ္ပါလိမ့္မယ္။ သူ႔အေနနဲ႔ အဲဒီလုုိမွ မလုပ္ဘူးဆိုရင္လည္း တုိင္းျပည္ရဲ႕ ဆယ္စုႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီ ၾကာေနၿပီျဖစ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး၊ တုိင္းရင္းသားအေရး တအံုေႏြးေႏြး ကိစၥရပ္ႀကီးက ဆက္လက္ ေတာက္ေလာင္ေနပါလိမ့္မယ္။ အဲဒီအတြက္ တုိင္းျပည္ရဲ႕ ေနာက္ထပ္ ေၾကကြဲစရာ ဆိုးက်ဳိးေတြက ပိုလို႔ေတာင္ ျပင္းထန္မွာျဖစ္ၿပီး တုိက္ပြဲျဖစ္ပြားရာ ေရွ႕တန္းေဒသက လူေတြအေနနဲ႔ ကာလၾကာရွည္ ခံစားရပါလိမ့္မယ္။
သမၼတ ဦးသိန္းစီန္န႔ဲ တျခား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရး လိုလားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြက ၂၀၁၅ မွာ အၿငိမ္းစားယူမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတာေၾကာင့္ ဘယ္သူေတြက အာဏာကို ဆက္ခံမလဲဲ၊ ဆက္ခံသူေတြက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကို ဘယ္ေလာက္အထိ ဆက္ၿပိီး စိုက္လိုက္မတ္တတ္ ဆက္လုပ္မလဲဆုိတာ မရွင္းေသးပါ။ တုိင္းရင္းသားပါတီေတြနဲ႔ NLD တို႔အၾကား တင္းမာမႈေတြ ျမင့္မားေနတာေၾကာင့္ သူတို႔ႏွစ္ဖက္ၾကား ေနာက္ထပ္ေသြးကြဲမႈေတြ (ေပၚေပၚတင္တင္ ရန္လိုမႈေတြကိုေတာင္) ဖန္တီးဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြကို အစိုးရနဲ႔ စစ္တပ္အတြင္း အဖ်က္သမားေတြက ေခ်ာင္းေျမာင္း ေစာင့္ဆိုင္းေနႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလုိမွပဲ အစိုးရက စစ္တပ္ကို ျပန္လည္ အားကိုးရတဲ့ အေျခအေနေတြ ေပၚေပါက္လာတဲ့ ျပႆနာေတြကို အေၾကာင္္းျပၿပီး အဖ်က္သမားေတြက ဖန္တီးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

 နိဂံုးခ်ဳပ္
အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈ ႀကီးမားၿပီး အားလံုး ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ ႏို္င္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈကို ျမန္မာႏိုင္ငံက ရင္ဆိုင္ ျဖတ္သန္းေနရပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ သာမက ႏိုင္ငံျခား ေလ့လာသံုးသပ္သူေတြပါ အငိုက္မိ အံအားသင့္သြားၾကပါတယ္။ လူထုတရပ္လံုးက အံုႂကြေတာ့မယ္၊ စစ္တပ္အတြင္း အခ်င္းခ်င္း ကြဲေတာ့မယ္၊ စစ္အစိုးရပဲ ဆက္လက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေနဦးမယ္ စတဲ့ ႏိုင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ ပံုစံေတြ ေဟာကိန္းေတြကို အားလံုးလိုလုိက ေျပာဆိုခဲ့ၾကေပမယ့္ အခုေတာ့ အဲဒီလုိ ျဖစ္မလာခဲ့ပါ။
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အဆိုပါ ေဟာကိန္းထုတ္ထားတဲ့ ႏုိင္ငံေရးျဖစ္စဥ္ေတြ အားေကာင္းေအာင္ ပံ့ပိုးေပးတဲ့ အေျခအေနေတြကို အခု ႏိုင္ငံေရးအကူးအေျပာင္းထဲမွာ ဆက္ၿပီး ေတြ႔ေနရသလိုပါပဲ။ က႑ေပါင္းစံုမွာ ေျခကုပ္ ေကာင္းေကာင္းယူထားၿပီး အင္အားေတာင့္တင္းေပမယ့္ ထိပ္တန္း ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး သန္းေရႊ အၿငိမ္းစား ယူသြားတဲ့အခါ ႏိုင္ငံေရးလမ္းေၾကာင္းသစ္ကို ခ်ျပႏိုင္ခဲ့တဲ့ စစ္တပ္၊ လူထုေထာက္ခံမႈကို တခဲနက္ရရွိၿပီး စုစုစည္းစည္း ရွိေနတဲ့အျပင္ ၎က ေထာက္ခံလိုက္လို႔ လက္ရွိ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြက ျပည္တြင္းမွာေရာ ျပည္ပမွာပါ တရား၀င္ အေနအထား ရရွိသြားတဲ့ အတိုက္အခံ စတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ပါတယ္။

ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈေတြ အားလံုးမွာ အထူးသျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံလို ႐ႈပ္ေထြးတဲ့ ႏုိင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈမွာ အေျခအေနတရပ္ရပ္က ေသခ်ာေပါက္ ဆက္ျဖစ္မယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရင္ မွားပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူဘက္က စတင္ ေဖာ္ေဆာင္ၿပီး ထိန္းခ်ဳပ္ထားတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အသြင္ကူးေျပာင္းမႈဆိုေပမယ့္ ေခ်ာေမြ႔ေျပျပစ္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အစိုးရက ေရွ႕တိုး လုပ္ေဆာင္သြားရင္ သူ႔ရဲ႕ ထိန္းခ်ဳပ္မႈနယ္ပယ္ အျပင္က ႏိုင္ငံေရး အင္အားစုေတြကို ေျဖလႊတ္ေပးလုိက္ပါလိမ့္မယ္။ မီဒီယာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေၾကာင့္ သေဘာထား အျမင္အသစ္ေတြ အယူအဆ အသစ္ေတြ ပိုၾကားလာရႏိုင္ၿပီး လြတ္လပ္စြာ စုေ၀းခြင့္၊ အသင္းအပင္း ဖြဲ႔ႏိုင္ခြင့္ကို ေျဖေလွ်ာ့ ေပးလိုက္တာေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရး ဗဟိုခ်က္မ အသစ္ေတြ ေပၚေပါက္လာပါလိမ့့္မယ္။ စီးပြာေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ လယ္ယာေျမ အခြင့္အေရး၊ လူထုလႈပ္ရွားမႈ၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးစတဲ့ လူမႈဘ၀က႑ ေပါင္းစံုမွာ ႀကီးမားက်ယ္ျပန္တဲ့ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈေတြ ရွိလာပါလိမ့္မယ္။ စီးပြားေရး ႏုိင္ငံေရး လူမႈေရး စတာေတြမွာ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးေတြက တၿပိဳင္နက္ ျဖစ္ပြားေနၿပီး အားလံုးမွာ ရွင္းလင္းတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ပန္းတိုင္ မရွိပါ။

ဒါ့အျပင္ အဆိုပါ စီးပြားေရး ႏုိင္ငံေရး လူမႈေရး ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အခ်င္းခ်င္းၾကားမွာ အျပန္အလွန္ ပဲ့ျပင္ ထိန္းေက်ာင္္းမႈေတြ ရွိေနတာေၾကာင့္ အနာဂတ္ကို ခန္႔မွန္းရတာလည္း အမ်ားႀကီး ပိုခက္သြားပါတယ္။ မူ၀ါဒခ် မွတ္သူေတြ အတြက္ စိန္ေခၚမႈကေတာ့ ျဖစ္ႏုိင္ေျခ အေနအထား အမ်ားႀကီး ရွိတဲ့အနက္ အားလံုးနဲ႔ အဆင္ေျပတဲ့ မူ၀ါဒေတြကို ခ်မွတ္က်င့္သံုးႏိုင္ဖို႔ျဖစ္ၿပီး ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ အေျခအေနေတြ ေပၚေပါက္လာရင္ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ဖို႔ပါ။ ရည္ရြယ္ခ်က္ တခုတည္းအတြက္ ျပင္ဆင္ထားတဲ့ မူ၀ါဒေတြက ျဖစ္ႏိုင္ေျခ အရွိဆံုးဆိုတ့ဲ အေနအထားအတြက္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ထားရင္ေတာင္ က်ဆံုးပ်က္စီးဖို႔ မ်ားပါတယ္။

ကမာၻ႔ေခါင္းေဆာင္ေတြထဲက အခိုင္မာ အျပတ္သားဆံုး ေခါင္းေဆာင္တေယာက္၊ လူထုရဲ႕ ႐ိုေသေလးစားမႈကို အမ်ားဆံုး ခံယူရရွိိထားတဲ့ ေခါင္းေဆာင္တေယာက္နဲ႔ သတၱိအေျပာင္္ေျမာက္ဆံုး အတိုက္အခံ အင္အားစုကို ရရွိထားတာက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကံေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တဖက္မွာေတာ့ ႏွစ္ ၆၀ ၾကာ ျပည္တြင္းစစ္ စီးပြာေရးကို တလြဲတေခ်ာ္ စီမံခန႔္ခြဲဲမႈနဲ႔ အက်င့္ပ်က္ လာဘ္စားတဲ့ ဗ်ဴ႐ိုကေရစီစနစ္တို႔ရဲ႕ ႏွိပ္စက္ဖ်က္ဆီးတာကိုလည္္း တိုင္းျပည္က ခံေနရပါတယ္။ အစိုးရနဲ႔ အတိုက္အခံတို႔က ႏိုင္ငံေရး စိတ္ေစတနာ ေကာင္းၿပီး ႏွစ္ဖက္္ၾကားမွာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ ရွိေပမယ့္ တုိင္းျပည္ရင္ဆိုင္ရမယ့္ ျပႆနာေတြ၊ စိန္ေခၚမႈေတြက အတိုင္းအတာ ႀကီးမားလွပါတယ္။ တုိုင္းျပည္က အသြင္ကူးေျပာင္းေရးရဲ႕ အစပိုင္္းမွာသာ ရွိပါေသးတယ္။ တုိုင္းျပည္ ေလွ်ာက္လွမ္းရမယ့္ လမ္းေၾကာင္းကို ခန္႔မွန္းဖို႔ မလြယ္ေလာက္ေအာင္ အခ်ိန္ ေစာလြန္းေနေပမယ့္ ႀကိဳတင္ ခန္႔မွန္းသံုးသပ္ထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္းတခုခုကို ေလွ်ာက္္လွမ္းဖို႔ ဆိုတာလည္း မျဖစ္ႏိုင္သေလာက္ပါပဲ။

အပိုင္း (၁) ဖတ္႐ႈရန္
http://burma.irrawaddy.org/archives/42185
(ဘ႐ိုင္ယန္ ဂ်ိဳးဇက္ဖ္ (Brian Joseph) ၏ Political Transition in Burma: Four Scenarios in the Run-Up to the 2015 Elections ကို ဘာသာျပန္ ေဖာ္ျပပါသည္။ ဘ႐ိုင္ယန္ ဂ်ိဳးဆက္ဖ္သည္ National Endowment for Democracy မွ အာရွႏွင့္ ကမာၻလံုးဆိုင္ရာ ပ႐ိုဂရမ္၏ ဝါရင့္ ဒါ႐ိုက္တာတဦး ျဖစ္ပါသည္။)

No comments:

Post a Comment

Comment မ်ားကုိ စီစစ္ျပီး တင္ေပးပါမည္။ မုိက္ရုိင္းေသာ၊ လူသားမဆန္ေသာ Commet မ်ား တင္မေပးပါ။